جوانان بر اساس طبیعتى که دارند، براى آشنایى با افکار و اندیشههاى متفاوت علاقه شدیدى از خود نشان مىدهند. آنان دوست دارند اندیشههاى نو و متفاوت را بشناسند و از میان آنها آنچه را که به نظر خود بهتر و کارآمدتر تشخیص مىدهند انتخاب کنند.
امام على(ع) فرمودند: «انما قلب الحدث کالارض الخالیه ما القى فیها من شىءٍ قبلته؛ دل نوجوان همانند زمین خالى(آماده و مستعد) است و هر اندیشهاى که در آن القاء شود، مىپذیرد.»
بذر دانش یکى از مهمترین سرمایههایى است که مىتوان در دل جوان کاشت و آن را بارور نمود. امام جواد(ع) در پیامى اهمیت علم و دانش را این گونه بیان مىکند: «علیکم بطلب العلم فانّ طلبه فریضهٌ و البحث عنه نافلهٌ و هو صلهٌ بین الاخوان و دلیلٌ على المروّه و تحفهٌ فى المجالس و صاحبٌ فى السّقر و انسٌ فى الغربه؛بر شما باد کسب دانش! چرا که آن براى همه لازم است و سخن از علم و بررسى آن امرى مطلوب( و دوست داشتنى) است. برادران (دینى) را به هم پیوند مىدهد و نشانه (شخصیت والا و) جوانمردى، تحفه مناسبى براى مجالس، دوست و همراه در سفر و مونس غربت و تنهائى است.»
از منظر امام جواد(ع) شایسته است که یک جوان مسلمان به علم و دانش روى آورد و آن را به عنوان مونس و یار مناسب براى خود برگزیند، دوستان خود را بر اساس بینش و دانش انتخاب کند و شخصیت اجتماعى خود را به وسیله دانش و علم مشخص سازد، براى مجالس و دیدار دیگران علم هدیه برد و در تنهایى و غربت و سفر، علم و دانش را بهترین همسفر و مونس خود بداند، چرا که علم و دانش، سرچشمه تمام کمالات و ریشه همه پیشرفتهاست. پیشواى نهم، علم را دو قسمت کرده و مىفرمود: علم و دانش دو نوع است: علمى که در وجود خود انسان ریشه دارد و علمى که از دیگران مىشنود و یاد مىگیرد. اگر علم اکتسابى با علم فطرى هماهنگ نباشد، سودى نخواهد داشت. هر کس لذت حکمت را بشناسد و طعم شیرین آن را بچشد، از پىگیرى آن آرام نخواهد نشست. زیبایى واقعى در زبان (و گفتار نیک) است و کمال راستین در داشتن عقل.»
امام محمد تقى(ع) علم و دانش را یکى از مهمترین عوامل پیروزى و رسیدن به کمالات معرفى مىکرد و به انسانهاى کمال خواه و حقیقت طلب توصیه مىنمود که در راه رسیدن به آرزوهاى مشروع و موقعیتهاى عالى دنیوى و اخروى از این نیروى کارآمد بهره لازم را بگیرند. آن گرامى مىفرمود: «أربع خصالٍ تعین المرء على العمل: الصّحه والغنى و العلم و التّوفیقٌ؛(10)چهار عامل موجب دست یابى انسان به اعمال (صالح و نیک) است: سلامتى، توانگرى، دانش و توفیق(خداوندى)».
با توجه به سخنان آموزنده امام جواد(ع) در عرصه علم و دانش بر همگان و از جمله جوانان لازم است از فرصت جوانى بهره گرفته و خود را به این خصلت زیباى انسانى بیارایند و کسب معرفت و علم را سرلوحه برنامههاى زندگى خود قرار دهند.
• علم بال است مرغ جانت را علم دل را بجاى جان باشد علم نور است و جهل تاریکى علم روى تو را به راه آرد علم را دزد برد نتواند نه به میل زمان خراب شود نه به سیل زمین درآب شود
• بر سپهر او برد روانت را سربى علم بدگمان باشد علم، راهت برد به تاریکى با چراغت به پیشگاه آرد به اجل نیز مرد نتواند نه به سیل زمین درآب شود نه به سیل زمین درآب شود.
