شکی نیست که همه نعمت‌هایی که خدای متعال در این عالم به انسان عطا فرموده می‌تواند در راه تکامل انسان مورد استفاده قرار گیرد و از جمله نعمت صدای خوب و آهنگین (موسیقی به معنای عام) چنان که استفاده از زیبایی‌های طبیعت می‌تواند انسان را در راه خداشناسی و پی بردن به جلال و جمال الهی کمک کنند؛ ولی از آن‌جا که معمولاً نعمت‌های مادی ابزاری دو سویه و شمشیری دو لبه است و ممکن است در راه سقوط انسان به کار گرفته شود، خدای متعال به وسیله انبیا حدود و شرایط استفاده از نعمت‌ها را به صورت احکام دینی بیان فرموده است. بنابراین استفاده از صدای خوش و آهنگین در صورتی که در مسیر تکامل حقیقی انسان قرار گیرد مطلوب است؛ چنان که آواز حضرت داوود یکی از مزایای بزرگ آن حضرت به شمار می‌رود، و خواندن قرآن به صوت خوش و هم‌چنین سایر چیزهایی که در توجه انسان به خدا مؤثر است، مانند دعاها و مناجات‌ها، مورد تأکید قرار گرفته است. اما آوازهایی که معمولاً غرایز حیوانی را تحریک میکند و موجب غفلت انسان از خدا و آخرت می‌شود مورد نهی قرار گرفته است.
ابتدا سؤال ساده‌ای را مطرح می‌کنیم: آیا ممکن است شما کسی را دوست داشته باشید، ولی متعلقات او را دوست نداشته باشید؟ هر کس بهره‌ای از محبت برده باشد می‌داند که لازمه محبت به کسی، محبت به آثار و متعلقات اوست. حتی انسان صدای محبوب و بوی بدنش را هم دوست می‌دارد؛ هم‌چنین خانه و فرزند و لباس و سایر متعلقاتش را. پس چگونه ممکن است کسی خدا را دوست داشته باشد و زیباترین جلوه‌های خدا و محبوب‌ترین محبوب‌های او را دوست نداشته باشد؟ مخصوصاً با توجه به این‌که ما معمولاً خدا را هم به وسیله مخلوقاتش می‌شناسیم و خوبیها و زیبایی‌های او را در آیینه خوبی‌های بندگان شایسته تماشا می‌کنیم. و بالاخص با توجه به این‌که آنان واسطه فیض برای سایر مخلوقات هستند و همه چیز به طفیل وجود ایشان آفریده شده است و راه رسیدن به خدا از مجرای وجود ایشان می‌گذرد.
«إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِیمًا»(احزاب / 56)
از خداوند تعالی توفیق شما را در شناخت اسلام و عمل به وظایف خواستاریم.
رضای خدا
اگر انسان بعد از شناخت خدا برای رضای خدا سعی کند فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی، ستاره‌شناسی و سایر علوم را فرابگیرد یا برای خدمت به خلق خدا یا برای ترویج دین خدا و عزت جامعه اسلامی آن‌ها را بیاموزد، همه این‌ها عبادت محسوب می‌شود. دانشمندی که با این انگیزه کار میکند، از وقتی که وارد آزمایشگاه می‌شود مثل این است که وارد مسجد شده است. (درس های اخلاق سال تحصیلی90-91: جلسه هشتم)
