تاریخ انقلاب اسلامی، به عنوان واقعهای بزرگ که تنها چند سال از آن میگذرد، گواه زندهای از جایگاه اهالی علم در تعیین سرنوشت ملت و گام برداشتن ایرانیان مسلمان به سوی آرمانهای خویشتن است.
روزهایی چون 13 آبان که سالروز قیام خونین دانشآموزان علیه رژیم ظلم و استبداد و نیز سالروز تسخیر لانه جاسوسی به دست دانشجویان و دانشآموزان است، همچون اسناد زندهای هستند که گواهی میدهند تنها و تنها کسانی میتوانند در مسیر تاریخ، تمدن آفرین باشند که به سلاح علم و ایمان مسلح هستند.
جایگاه علم و دانش
با اندک آشنایی با منابع علوم اسلامی، به راحتی میتوان به مقام و منزلت علم و دانش پی برد؛ تا جایی که آیات بسیاری را در قرآن میتوان یافت که به این موضوع اشاره کرده است. در بیشتر کتب حدیث نیز بابی به نام باب علم وجود دارد که احادیث گوناگونی درباره فضیلت علم و عالم در آن آمده است. در سیره نبوی نیز نمونههای بسیاری در این زمینه یافت میشود؛ به گونهای که وقتی پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله قصد بیان جایگاه حضرت علی علیهالسلام را داشتند، فرمودند: «من شهر علم هستم و علی دروازه شهر دانایی است». همچنین در جنگ بدر پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله دستور آزادی اسیرانی را دادند که بتوانند ده مسلمان را باسواد کنند و به آنان خواندن و نوشتن بیاموزند.
رابطه علم و ایمان
اهمیت جایگاه و ارزش علم هرگز نباید این توهم را ایجاد کند که تنها راه رسیدن انسان به سعادت واقعی، دانش است؛ زیرا آنچه علم را از انواع انحرافات و استفاده ابزاری از آن باز میدارد، ایمان است. تاریخ نمونههای فراوانی از دانشمندان را در خود جای داده که علم خویش را در راه یاری طاغوتهای قدرت و ثروت به کار بستهاند و چه فجایعی که به بار نیاوردهاند. در قرآن کریم نیز به مناسبتهای گوناگون، به این ارتباط دو سویه اشاره شده است. آنجا که میفرماید: «خداوند درجات کسانی از شما را که ایمان آوردند و به آنها علم اعطا شد، بالا میبرد».
نقش دانشآموزان در تاریخ معاصر
در میان نهضتها، هر گاه دو نیروی علم وایمان از یکدیگر جدا افتادهاند یا پیشگامان نهضت در یکی از این دو جنبه دچار ضعف بودهاند، آن نهضت نتوانسته است به اهداف خود برسد. در این میان، توفیق حقیقی برای کسانی بوده که از هر دو چشمه فیض بهرهمند بودهاند. انقلاب اسلامی ایران که به رهبری امام خمینی رحمهالله ـ فردی که از هر دو بال علم و ایمان بهرهمند بود ـ پیروز شد، بزرگترین گواه این مدعاست. روز دانشآموز نیز نمادی از قیام دانشآموزانی است که به سلاح ایمان مسلح بودند.
روز دانشآموز
سیزدهم آبان در تاریخ انقلاب اسلامی، برگی زرین، مقطعی حساس و مناسبتی پرخاطره است. به ویژه آنکه چهارده سال پس از تبعید حضرت امام رحمهالله در همین روز (13 آبان 1357) فرزندان امام و صدها دانشآموز و دانشجو در مقابل دانشگاه تهران و خیابانهای اطراف با شعار «درود بر خمینی» و «مرگ بر شاه» پایههای حکومت را به لرزه درآوردند و با گلولههای مأموران شاه به خاک و خون غلتیدند.
دانشآموزان نیز مانند دیگر گروههای ملت، در اطاعت از فرمان حضرت امام رحمهالله که همه را به مبارزه بیامان با رژیم آمریکایی شاه دعوت میکرد، سر از پا نمیشناختند و نجات اسلام را در پیروزی کامل از امام رحمهالله و سازش ناپذیری با رژیم میدانستند. این طبقه جوان وفعال جامعه، به حق یکی از ارکان و پایههای مهم انقلاب پیروزمند اسلامی بودند.
دانش آموزان در صحنه
صبح روز 13 آبان 1357، دانشآموزان در حالی که مدارس را تعطیل کرده بودند، رو به سوی دانشگاه تهران نهادند تا بار دیگر پیوندشان را با رهبر بتشکن خویش اعلام کنند. این نوجوانان پر شور و خداجو، گروه، گروه به دانشگاه وارد شدند و به همراه دانشجویان و گروههای دیگری از مردم در زمین چمن دانشگاه اجتماع کردند. از آن سوی، مأموران شاه، دانشگاه را محاصره کرده بودند تا چنانچه فریاد حق طلبانهای از گلویی برخاست، آن را با گلوله پاسخ دهند، اما دانشآموزان در کنار نردهها و زمین چمن اجتماع کرده، فریاد مقدس «اللّه اکبر» آنان فضا را شکافت و تا فاصلههای دور طنین انداخت.
جوهری از خون
ساعت یازده صبح 13 آبان 1357، مأموران رژیم شاه، ابتدا چند گلوله گاز اشک آور در میان دانشآموزان و دانشجویان معترض و انقلابی پرتاب کردند، ولی اجتماعکنندگان در حالی که به سختی نفس میکشیدند، صدای خود را رساتر کرده و با فریاد دشمنشکن «اللّه اکبر» بر اندام مأموران مسلح شاه لرزه افکندند.
در این هنگام، تیراندازی آغاز شد و لالههای انقلاب یکی پس از دیگری در خون غلتیدند. جوانان با فریاد «اللّه اکبر» و با شعارهای «مرگ بر آمریکا» و «مرگ بر شاه» به شهادت رسیدند و انقلاب خونین اسلامیشان را تداوم بخشیده و دشمنان اسلام را بیش از پیش رسوا ساختند. در این واقعه، 56 تن شهید و صدها نفر مجروح شدند.
امام خمینی رحمهالله در پیامی که به مناسبت قیام دانشآموزان در 13 آبان از پاریس برای امت قهرمان ایران فرستادند، فرمودند: «عزیزان من! صبور باشید که پیروزی نهایی نزدیک است و خدا با صابران است. ایران امروز جایگاه آزادگان است. من از این راه دور، چشم امید به شما دوختهام و صدای آزادیخواهی و استقلالطلبی شما را به گوش جهانیان میرسانم».
13 آبان، حماسهای جاویدان
گذر زمان، همواره گرد فراموشی را بر روی حوادث تلخ و شیرین روزگار نشانده و ذهن فراموشکار بشر، پی در پی گذشته خویش را به بایگانی تاریخ میسپارد. اما در میان حوادث تاریخی، همواره وقایعی وجود دارند که به منزله ستارگانی فروزان بر آسمان تاریخ خودنمایی میکنند و گذر زمان هیچ گاه نمیتواند از جلوه و شکوه آنها بکاهد. رویدادهایی که از فداکاریها و ایثارگریهای انسانها در راه آرمانهای اصیل و معنوی روایت میکنند، این گونهاند و روز دانشآموز نیز به عنوان نمادی از ایثارگری و جانفشانی دانش آموزان در راه آرمان الهی و ضد استبدادی خویش چون ستارهای فروزان میدرخشد.
هر روز، روز دانش موز است
نکوداشت مجاهدتهای مردان و زنان با ایمان، کاری پسندیده است. زنده نگهداشتن نام و خاطره دانشآموزان آگاه که با سلاح ایمان، جوانههای انقلاب گردیدند، لازم و ضروری است. اما، آنچه وظیفه ما را دشوارتر میکند، پیروی عملی و ادامه راه روشن آنان است. اکنون که میدان، میدان جنگ و خونریزی و بذل جان نیست و به لطف الهی و تلاش گذشتگان، انقلاب اسلامی به بار نشسته است، وظیفه ما بسی سنگینتر است و برماست که در جبهه جهاد علمی در راه اعتلا و پیشرفت میهن اسلامی خویش بکوشیم و این انقلاب را به صاحب اصلی آن حضرت ولیعصر(عج) برسانیم.