می‌دانید چرا به آن می‌گویند مرگ خاموش؟ چون نه دردی دارد و نه هشداری، خودش را تا روزی که ریشه‌دار و بحرانی شود و آن وقت می‌شود دردهای شبانه‌روزی، می‌شود استخوان‌های ترد و دردناک و شکننده، می‌شود پاهای پرانتزی و ناتوان از راه رفتن، می‌شود کوتاهی قد و خمیدگی نشان نمی دهد. شما هم از پوکی استخوان می‌ترسید؟ نگران نباشید، ما می‌توانیم با رفتارهای تغذیه‌ای درست راهش را سد کنیم یا اگر آمده است دست‌کم کنترلش سازیم.
تا دشمن‌تان را بخوبی نشناسید نمی‌توانید با او مبارزه کنید، بنابراین اگر می‌خواهید علیه پوکی استخوان کاری انجام دهید باید اول درباره‌اش اطلاعات کسب کنید! پوکی‌استخوان با نام علمی آن استئوپروز، بیماری شایع میان زنان است که در تعریفی ساده می‌توان آن را کم شدن تراکم استخوان‌ها تعریف کرد. این کم شدن تراکم استخوان‌ها گاهی در حدی است که استخوان‌ها در دوره سنی (معمولا سالمندی) با کمترین ضربه‌ای شکسته می‌شوند.
این بیماری در سالمندان شایع‌تر است، اما تنها علت آن سالمندی نیست. ژن‌ها، یائسگی، رژیم تغذیه یا نامناسب کم‌تحرکی در زندگی مدرن، تماس کم با نور خورشید و حتی مصرف برخی داروها هم می‌توانند سبب‌ساز پوکی‌استخوان شوند. اما پزشکان می‌گویند دلیل این که چنین بیماری در زنان ایرانی شیوع قابل توجهی دارد، اولا در وهله اول عادت نداشتن به تحرک و ورزش و در وهله دوم بی‌توجهی آنها به رژیم‌های غذایی پرکلسیم است و به عبارتی دیگر بیشتر زنان ایرانی با الگوی صحیح زندگی که می‌تواند سلامت آنها را تامین کند، بیگانه‌اند. همین مشکل سبب شده است سن ابتلا به این بیماری نیز کاهشی چشمگیر داشته باشد و حالا پزشکان مراجعان جوانی دارند که فرآیند پوک شدن استخوان‌ها در آنها آغاز شده است.
مکمل بله؟ مکمل نه؟
اگر یادتان باشد پیش‌تر در همین صفحه برایتان شرح داده بودیم که مکمل‌ها را نباید بی‌حد و حساب خورد و زیاده‌روی در مصرف آنها نیز می‌تواند دردسرساز باشد و عوارض خطرناکی در پی داشته باشد. از طرفی خوردن مکمل‌های کلسیم در شرایطی که بدن واقعا کمبود کلسیم داشته باشد، می‌تواند مشکل کمبود کلسیم را رفع کند و مانع از پوکی‌استخوان در آینده شود. اما از کجا می‌شود فهمید چه وقت نیاز به استفاده از مکمل‌های کلسیم است؟
براساس گزارشی از سایت مروج سلامتی «هلث آپ»، چنانچه احساس می‌کنید که دچار ضعف بنیه شده‌اید و دائم در بدن‌تان احساس درد دارید به احتمال زیاد زمان آن فرارسیده که با یک آزمایش، سطح کلسیم را در بدن‌تان چک کنید چرا که ممکن است دچار کمبود کلسیم شده باشید.
کلسیم یک ریزمغذی حیاتی در بدن است که به انقباض و انبساط عضلات کمک میکند. همچنین رژیم غذایی غنی از کلسیم برای داشتن استخوان‌ها، دندان‌ها و بافت‌های نرم سالم ضروری است. برای جبران کمبود کلسیم و مشکلات مرتبط با آن، معمولا قرص‌های مکمل کلسیم تجویز می‌شود که البته مصرف این مکمل‌ها باید زیر نظر پزشک‌متخصص باشد.
بهترین ریزمغذی‌ها برای تقویت استخوان‌ها
2 ماده کلیدی برای کمک به رشد و تقویت استخوان‌ها، کلسیم و فسفر هستند.
علاوه بر این دو ماده معدنی مهم، مصرف سایر ویتامین‌ها، ریزمغذی‌ها، پروتئین‌ها و املاح معدنی نیز به مقدار کمتر و در حد متعادل برای حفظ سلامت و تقویت استخوان‌ها ضروری است. برای دستیابی به این هدف، داشتن برنامه غذایی مناسب در تمام گروه‌های سنی حیاتی است. توجه به این نکته بویژه در زنان پس از رسیدن به سن 30 سالگی که تراکم استخوان‌ها بتدریج کاهش می‌یابد، بسیار حائز اهمیت است.
آیا پوکی با یائسگی نسبتی دارد؟
آمارها نشان می‌دهد زنان در طول 5 سال نخست یائسگی 10 درصد از تراکم استخوانی خود را از دست می‌دهند و نکته هشداردهنده این است که این تحلیل استخوانی، بدون هیچ علامت ابتدایی رخ می‌دهد.
بیماری را درک کنید
شکستگی‌های استخوانی ناشی از این بیماری بسیار دردناک است و به کندی بهبود پیدا می کند و در برخی شرایط حادتر، این شکستگی‌ها به ضعف دائمی استخوان‌ها و مفاصل منجر می‌شود. علاوه بر این، داروهایی که برای درمان پوکی استخوان استفاده می‌شوند اغلب با درد، واکنش‌های آلرژیک و مشکلات معده‌ای همراه هستند. از این‌رو تنها راه موثر برای پیشگیری، دنبال کردن یک الگوی زندگی پرتحرک، سالم و همچنین رعایت کردن یک رژیم غذایی مناسب است.
منبع : روزنامه جام جم 02/08/1390
