بشر و بشیر پسران غالب اسدی روایت کرده‎اند که عصر روز عرفه در عرفات در خدمت امام حسین علیه السلام بودیم که آن حضرت با گروهی از خاندان و فرزندان و شیعیان خود از خیمه بیرون آمدند و با کمال تضرع و خشوع به دامنه کوه رحمت روی آوردند و در سمت چپ کوه ایستادند و به جانب کعبه روی گردانیدند و دست‎ها را مقابل صورت مبارک برداشتند و این دعا را خواندند.
دعای عرفه از مشهورترین دعاهاست که شامل مضامین عارفانه‎ای چون شناخت پروردگار و تضرع به درگاه لایزال اوست.
راویان گویند: در پایان دعا و ذکر یا رب، یا رب آن حضرت چنان حاضران را تحت تاثیر قرار داده بود که از دعا کردن برای خودشان به آمین گفتن به دعای امام حسین علیه السلام بسنده کردند و صدای گریه مردم صحرای عرفات را پر کرده بود تا این که آفتاب غروب کرد و به سوی مشعر الحرام رفتند.
در روایت کفعمی دعای عرفه با جمله: و انت علی کل شیء قدیر. یا رب، یارب یا رب پایان یافته است. اما به نقل از سید بن طاووس در اقبال، دعای عرفه پس از آن با جمله: الهی انا الفقیر فی غنای فکیف لا اکون فقیرا فی فقری، ادامه می‎یابد. خاتمه دعا چنین است: و انت الرقیب الحاضر انک علی کل شیء قدیر و الحمدلله وحده.
دعای عرفه شامل مطالب بسیاری است که گزیده فهرست آنها چنین است: شناخت خداوند و بیان صفات الهی و تجدید عهد و پیمان با پروردگار و شناخت پیامبران و تحکیم ارتباط با آنها و توجه به آخرت و اظهار عقیده قلبی. سیر اندیشه در آفاق جهان و یادآوری نعمت‎ها بی‎کران الهی بر انسان و حمد و سپاس خداوند بر آن نعمت‎ها و عنایت‎ها که از آغاز وجود و تکوین آدمی تا آخر عمر پیوسته به او افاضه می‎شود.
تضرع به درگاه خداوند و اقرار به گناهان و توبه و انابه و درخواست عفو و روی آوردن به صفات پسندیده و اعمال خیر. درخواست حوایج که با درود و صلوات بر محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله شروع می‎شود. سپس تقاضای عفو، نور هدایت، رحمت، عافیت، برکت، وسعت روزی و پاداش اخروی برخی از دانشوران به شرح و یا ترجمه این دعای شریف پرداخته‎اند. از جمله: مظهر الغرائب سید خلف الدین حیدر مشعشعی موسوی حویزی، معاصر شیخ بهایی ( م ، 103 ق )، این شرح را مولف آن پس از خاموشی دیده سر و روشن‎تر شدن چشم دل تدوین کرده است و شرح دعای عرفه اثر شیخ محمد علی بن شیخ ابوطالب زاهدی جبلانی اصفهانی ( م 1181 ق)، نیایش حسین علیه السلام تالیف آیت الله محمد تقی جعفری.
شایان ذکر است که غیر از دعای امام حسین علیه السلام برای روز عرفه دعاهای دیگری نیز از سایر ائمه اطهار علیهم السلام روایت شده است که در کتب دعا به تفصیل آمده است. شیخ صدوق کتابی تحت عنوان ادعیه الموقف و یا دعا الموقف تالیف کرده است، مشهورترین دعاهای روز عرفه پس از دعای امام حسین علیه السلام دعای فرزند گرامیش حضرت امام زین العابدین علیه السلام است که در صحیفه سجادیه آمده است. مراجع عظام تقلید در مناسک حج هر دو دعا را نقل کرده‎اند.

روز نهم ذی الحجه به عرفات برو و در آنجا توقف کن. وقوف! اما نه مى‏گویم وقوف درعرفات. وقوف در اینجا رکود و در جا زدن نیست ‏ بلکه تحرک و نشاط است. وقوف درعرفات به منزله شناخت و عرفان انسان به معارف الهى است. (1)بدان! خداوند به نیازهاى تو واقف است و هم اوست توانا بر نیازهایت. خود را به او بسپار و بنده او باش. اما "عرفات" سخن از شناخت است. عرفات ‏است که ‏معرفت ‏بین آدم و حوا در این مکان صورت گرفت و آدم به گناه اعتراف کرد. (2)ابراهیم نداى "عرفت، عرفت" سر داد. (3)عرفات سرزمین اشک و دعاست. (4)عرفات سرزمینى است که خداوند به خاطر اشکها و دعاهاى زائران به فرشتگان مباهات مى‏ورزد. سرزمینى که گناهان در آن بخشیده مى‏شوند. (5)سرزمینى که خیال بخشیده نشدن در آن، خود گناه بزرگى است. (6)حتى کسانى که هنوز متولد نشده‏اند، امید است مورد لطف قرار گیرند. (7)عرفات سرزمینى است که به عرصات قیامت ماند که خلایق همه جمعند و هرکس به دعا مشغول، و در انتظار رد و قبول، بیرون دروازه‏اند. مى‏خواهند نزد مولایشان حضور یابند. ابتدا باید پشت در بایستند تا اجازه ورود بگیرند. باید بنالند تا به حرم(مشعر) راه یابند چقدر بنالند؟ چگونه بنالند؟... تا ننالند به حرم راه نیابند آنگاه که پاک شوند، وارد حرم شوند. خانه خدا پاک است و مهمان پاک مى‏پذیرد. (8) پس دعا کنند. روز عرفه روز دعاست. انسان جز دعا مالک چیزى نیست نه تنها مالک مال نیست ‏بلکه مالک اجزاء و جوارحش نمى‏باشد. ما جز تضرع و دعا سلاحی نداریم ، دشمن درون ما تنها با اشک رام مى‏شود. و "سلاحه البکاء". (9)یا از ترس جهنم مى‏نالد یا گریه شوق دارد که چرا به بهشت نرسیده، چرا از هجرانش ننالد؟ عرفات سرزمینى است که بهترین مردان خدا در آن توقف کرده، دعاها و اشک‏ها داشته اند، و در هر سوى این دشت ردّ پاى مهدى است. (11)عرفات با اشکهاى مقدس سیدالشهدا ابا عبدالله الحسین‏ علیه السلام در روز عرفه به هنگامه خواندن دعاى عرفه متبرک‏تر شد.
اماما! در این دشت چه خواندى؟ که هنوز دشت، از نام تو عرفان دارد. شب از یاد تو عطرآگین است. آسمان رنگ خدایى دارد. سنگهاى جبل‏الرحمه همه نالانند. سرزمین، سرزمین شهادت، معرفت و عرفان است . (12) مى‏داند چه کسى بر روى آن گام مى‏نهد. چرا آمده؟ چگونه بر مى‏گردد؟ "اى حسین"‏ اى مرد عرفان در دعاى عرفه چه گفتى که حاجیان همه گریانند؟
صحراى عرفات کلاس شناخت و خودسازى امام حسین‏ علیه السلام است. روز عرفه همراه شاگردان وفادارش در این پایگاه مقدس درنگى بس شگرف کردند و روى به دامن کوه رحمت نهادند و در سمت چپ کوه در برابر کعبه کلاس صحرایى تشکیل دادند. موضوع آن شناخت و سازندگى بود. روز، روز عرفه بود. دستهاى مبارکشان را روبروى صورتشان به دعا بلند کردند و مشغول دعا شدند. دعایى بسیار طولانى، با محتوایى عاشقانه!
پروردگارا! اگر همه واقفان چنین دعایى را از جان و دل بر زبان آورند، عظمت و قدرت حضرت بارى تعالى را با جمال و جلال و شکوه و همه اوصافش بازیابند تا شوق دیدار حق در آنان پدید آید. خدا را با چشم دل از رهگذار این دعا بخوبى مى‏توان رؤیت کرد. پروردگارى که صنعت هیچ صنعتگرى به پایش نرسد. بخشنده بی دریغ است. بر رازها آگاه است. پاداش دهنده نیکى‏هاست. فرستنده رحمت‏ بر اشکهاى درگاهش، سامع نداى دردمندان، رافع درد دردمندان و قامع گردنکشان است. آن هم در بیابان عرفات در فضایى باز و رهیده از هرگونه عوامل دنیایى در چنین شرایطی آفریدگار جهان هستى را به وسیله خود او مى‏توان شناخت.
حال، قلب خویش را با بخشهایی از دعای عرفه امام حسین علیه السلام جلا داده و به مناجات امام با خدای متعال گوش جان می سپاریم وبا امام همنوا می شویم:
پروردگارا، مرا به که وا مى‏گذارى؟ به خویشاوندى که پیوند محبت را مى‏گسلد، یا بیگانه‏اى که با من خشم مى‏راند، یا به آنان‏ که مرا خوار مى‏شمارند؟ و حال آن که تو خداى منى و رشته سرنوشت‏ من در چنگ توست! از غربت و تنهایى و دورى خانه‏ام و خوارى‏ام درچشمان کسى که وى را بر من مسلط گردانیده‏اى، به درگاه تو شکایت ‏مى‏آورم.
بارالها بر من خشم مگیر که اگر تو بر من خشم نیاورى، مرا زغیر تو باکى نیست و مگر نه این است که فراخناک لطف و عافیت تو مرا کافى است!
خداوندا، تو را به نور جمالت که بر زمین و آسمانها تابیده ‏است و پرده‏هاى تاریکى را برانداخته و کار گذشتگان و آیندگان را صلاح بخشیده است، سوگند مى‏دهم و از تو مى‏طلبم که در آن حال که‏ بر من خشم گرفته‏اى، مرا نمیرانى و قهر خود را بر من نازل‏ نگردانى که تو مى‏توانى قهر و عتاب را رها کنى و به لطف بازآیى ‏و از من خشنود شوى!
اى آن که سپاسگزاریم به درگاه وى اندک است، اما او محرومم ‏نمى‏سازد و گناهانم بسیارند لکن مرا به رسوایى‏ نمى‏کشاند، پیوسته مرا در حال انجام گناهان مى‏نگرد، اما هیچ گاه ‏به خوارى نمى‏راندم!
اى آن که در کودکى مرا محافظت فرمودى و در هنگام پیرى‏ بى‏روزیم نگذاشتى. اى آن که الطاف و نعمتهایت در نزد من بیرون ‏از شمارش اند و توان شکرگزارى آنها را ندارم.
اى کسى که با من به نیکویى و احسان رفتار مى‏کنى و من به زشتى‏ و عصیان تو را پاسخ مى‏گویم. اى کسى که مرا به یمن ایمان نجات ‏بخشیدى، پیش از آن که به طریقه شکر نعمتهایت آشنا باشم.
اى مولاى من، تویى که نعمت دادى، تویى که احسان کردى، تویى که ‏به نیکى رفتار نمودى، تویى که کرامت فرمودى، تویى که فضیلت‏ بخشیدى، تویى که فضل خود را به اتمام رسانیدى، تویى که روزى‏ عطا فرمودى، تویى که کرم کردى، تویى که توانمندم ساختى، تویى‏ که سرمایه‏ام دادى، تویى که پناه دادى، تویى که کفایت کردى، تویى که هدایت کردى، تویى که از گناه بازداشتى، تویى که گناهان ‏را پوشیدى، تویى که گناهان را بخشیدى، تویى که عذر پذیرفتى، تویى که مکنت و جاه بخشیدى، تویى که عزت دادى، تویى که پشتیبان ‏بودى، تویى که تاییدم کردى، تویى که یارى رساندى، تویى که شفا بخشیدى، تویى که عافیت دادى، تویى که اکرام کردى، خجسته و بلند مرتبه‏اى اى پروردگار من، ستایش جاودانه از آن توست و سپاس‏ پیوسته تو را سزاست.
اما من اى خدایم، به خطاهایم معترفم، پس بر من ببخشاى! منم‏ که گناه کردم، منم که خطا نمودم، منم که نادانى کردم، منم که ‏به سوى گناه شتافتم، منم که اشتباه کردم، منم که به غیر تواعتماد کردم، منم که در عین دانایى گناه کردم، منم که وعده‏ها دادم، منم که وفا ننمودم، منم که پیمان شکستم، منم که به جرم‏ خود اقرار کردم.
بارالها، من بدان نعمات که مرا داده‏اى اذعان دارم، به ‏گناهانم اعتراف کرده و از آنها باز مى‏گردم، تو نیز مرا بیامرز.
اى کسى که گناه بندگان تو را ضررى نرساند و نیازى به طاعت ‏ایشان ندارى، هر کدام از بندگانت که کارى نیکو به جاى آورند، به توفیق و لطف توست، پس تو شایسته حمد و سپاس هستی.
خدایا، چون مرا فرمان دادى سرکشى نمودم و چون نهى کردى و آنچه ‏را نمى‏خواستى به جاى آوردم. اینک این منم که نه دلیلى بر بى‏گناهى خود دارم که عذر بخواهم و نه نیروى آن دارم که از کسى ‏یارى بخواهم. حال با کدامین اعضایم رو به روى تو بایستم، آیا با گوشم یا با چشمم یا با زبان و یا پاهایم، آیا تمامى اینها نعمتهایى نیست که مرا عنایت فرموده‏اى و من با همه آنها نافرمانى‏ات کرده‏ام، اى مولاى من، حجت و دلیل از آن توست و من‏ محکومم!
اى شنواترین شنوندگان و اى تیزبین‏ترین بینندگان و اى‏ سریعترین حسابگران و اى مهربانترین مهربانان، بر محمد(ص) وخاندان پاک وى درود فرست!
پروردگارم، از تو حاجتى را مى‏طلبم که اگر آن را به من ارزانى ‏دادى، هر چیز دیگرى را که از من دریغ نمایى، مرا زیانى نرساند و اگر از آن محرومم سازى، هر چه را به من عطا فرمایى مرا نفعى‏ نبخشد، «از تو مى‏خواهم که مرا از آتش جهنم آزاد گردانى!»
غیر تو خدایى نبود، یگانه‏اى و تو را همتایى نیست، فرمانروایى‏ و ستایش از آن توست و تو بر همه چیز توانایى، اى خدا.
خدایا، من در آن حال که بى‏نیاز و توانمندم، به تو نیازمندم، پس چگونه در حال فقر نیازمند تو نباشم. خدایا من که در عین‏ دانایى، نادانم، چگونه در حین جهل، نادان نباشم!
خدایا، به راستى که تغییر تدابیر تو و سرعت انجام اراده وتقدیرات تو، بندگان عارفت را باز داشت، از این که در حال نعمت‏ به دوام بخشش تو اطمینان کنند و در حال نقمت، از رحمت تو نومید گردند!
اکنون منم که با فقر و نیازمندیم به تو توسل مى‏جویم و چگونه‏ به حضرتت توسل جویم با فقرى که محال است دامان غناى تو را بیالاید. چسان از این حال که دارم به تو شکایت آورم، در حالى که‏ هیچ چیز بر تو پوشیده نیست. چگونه حرفهاى دلم را براى تو بیان ‏کنم و حال آن که از همه آنها آگاهى! چگونه ممکن است امیدهایم ‏را که رو به سوى تو دارند، به نومیدى بدل سازى و حال مرا نیکو نگردانى، با آن که قوام آن به دست توست.
خدایا! چقدر تو به من نزدیکى و من از تو دورم! و چقدر نسبت ‏به من مهربانى. پس چیست که بین من و تو حجاب افکنده است!؟
خدایا، هر گاه گناهانم مرا گنگ گردانید، کَرم تو زبان مرا گشود و هرگاه که صفات ناپسندم مأیوسم ساخت، الطاف بى‏پایانت‏ مرا به طمع واداشت!
خدایا، آن کس که زیبایی هایش در حقیقت زشتى است، چگونه ‏زشتیهاى رفتار وى زشت و ناپسند نباشد و آن کس که سخنان حق گونه‏ او ادعایى بیش نیست چسان ادعاهایش، ادعا نباشد.
پروردگارم، مرا از زیر بار ذلت نفس رهایى ده و پیش از آن که‏ مرگم در رسد از آلودگى شک و شرک پاکم کن. از تو یارى مى‏جویم، یاریم کن. بر تو توکل مى‏نمایم، مرا به حال خود وامگذار. تو را مى‏خوانم، مرا نومید مساز. مشتاق فضل توام، محرومم مکن. خویشتن‏ را به وجود پاکت منتسب مى‏نمایم، دورم مگردان. مقیم درگاه توام، از خود نرانم.
تویى که انوار جمالت را به دلهاى شیفتگانت تاباندى تا آن که ‏تو را شناختند و به یگانگى تو ایمان آوردند. تویى که محبت غیرخود را از قلوب دوستانت زدودى تا غیر تو را به دوستى نگرفتند وبه جز تو پناه نیاوردند و آن گاه که جهانیان آنان را هراسناک ‏سازند، تو مونس ایشان هستى و تویى که آنها را هدایت فرمودى تا جایى که نشانه‏هاى قدرتت‏ بر آنان آشکار گشت!
آن کس که تو را از دست داد، چه کسى را یافت و آن که ترا یافت چه کسی را از دست داد! به راستى که زیانکار است آن کس که به ‏جاى تو دیگرى را برگزیند و بسى خسران زده است آن که بکوشد تا از تو جدا گردد. چگونه به غیر تو امیدوار شوم، در حالى که تو رشته احسان را نگسسته‏اى و چگونه نیاز خویش از درگاه غیر توبطلبم و حال آن که عادت بخشندگى خویش را دگرگون نساخته‏اى!
اى کسى که شیرینى موانست ‏خویش را به عاشقانت چشانیده‏اى، پس ‏آنان در برابر تو تملق‏کنان برپاى ایستاده‏اند! اى کسى که ‏پرده‏هاى هیبت ‏خود را بر دوستانت افکنده‏اى و آنان هراسناک درمقابل تو پوزش مى‏طلبند.
تو بندگانت را به یاد مى‏آورى پیش از آن که دیگران از آنها یادى کنند و آغازگر هر بخشش و احسانى؛ قبل از آن که‏ عبادت ‏کنندگان رو به سوى تو آورند و بخشنده و عطا کننده‏اى، پیش‏از آن که خواهندگان از تو بخواهند و چه شگفت است این که بسیارمى‏بخشى و آن گاه از آنچه بخشیده‏اى از ما وام طلب مى‏کنى!
خداوندا، من را به کمند مهربانى خویش به سوى خود آر تا وصال‏ تو را دریابم و با جاذبه الطاف خویش مرا درکش تا به سوى تو روى ‏آورم!
خدایا، رشته امیدم از تو نمى‏گسلد گرچه تو را سرکشى نموده‏ام وهرچند تو را عبادت کنم باز دهشت مرا رها نمى‏سازد. کاینات مرا به سوى تو رهنمون مى‏گردند و یقینى که به کرم تو دارم مرا به‏ سویت مى‏کشاند.
خدایا، چگونه نومید گردم و حال آن که تو امید منى و چگونه به‏ خوارى تن در دهم در حالى که تو تکیه‏گاه منى.
خدایا، چسان در برابرت دعوى سربلندى نمایم با آن که بنیاد مرا از ذلت‏ برآورده‏اى و چسان سر فخر بر آسمان نسایم و حال آن‏ که مرا به خود منتسب کرده‏اى!
خدایا! چگونه رداى بینوایى درنپوشم، در حالى که مرا درجایگاه فقرا نشانده‏اى و چگونه خویشتن را فقیر بنامم با آن که‏ تو با بخشش خود بى‏نیازم ساخته‏اى!
تویى که جز تو پروردگارى نیست. خود را به تمامى اشیا شناسانده‏اى به گونه‏اى که موجودى نیست که تو را نشناسد. تویى که ‏خویشتن را در آینه همه موجودات به من نموده‏اى و من در همه چیزجمال تو را به آشکارا نگریسته‏ام و تویى که براى تمام موجودات ‏آشنایى!
این بود بخش کوتاهى از بندهاى دعاى عرفه که امام حسین‏ علیه السلام در عرفات آن را زمزمه مى‏کرد و همه اطرافیان گوش به دعاى او داده و با صداى بلند گریه مى‏کردند و آمین مى‏گفتند. آهسته آفتاب حجاز در پشت کوههاى عرفات غروب مى‏کند و امام‏ علیه السلام با شاگردان خود آهسته از دامنه کوه پایین مى‏آیند ودشت عرفات را به سوى مشعرالحرام ترک مى‏گویند.
خوشا بحال کسى که پس از غروب عرفه که از گناهان پاک شود، بار دیگر گناه نکند. امام صادق‏ علیه السلام فرمود: "هنگامى که روز عرفه به پایان انجامید و شب فرا رسید، فرشتگان به دوش انسان زده و مى‏گویند "اى زائر خانه خدا گذشته‏هاى تو بخشیده شد، مواظب باش که در آینده، چگونه‏اى؟ (13)سلام بر کسانى که غروب عرفه را در عرفات درک کرده، و به جایى رسیده‏اند که بفرموده رسول خدا خداوند فرشتگان را براى بخشش خود گواه گرفته و مى‏فرماید: "اشهدکم انى قد غفرت لهم." (14)

پى‏نوشت ها:

1- جوادى آملى،عرفان حج
2- " فتلقى ادم من ربه کلمات فتاب علیه انه هو التواب الرحیم" بقره/ 37 .
3- علامه سید هاشم بحرینی، تفسیر البرهان، چاپ دوم، ج 1، ص 86.
4- کنزالعمال، جلد 5، ص 13.
5- مستدرک الوسایل، جلد 2، ص 168/ وافى، جلد 2، ص 45.
6- بحارالانوار، ج 99، ص 264.
7- همان، ص 293 .
8- جوادى آملى، صهباى صفا، ص 85 .
9- همان، صص 85 و 86 .
10- محسن قرائتى، حج، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ چهارم .
11- همان.
12- همان.
13- وافى، جلد 2، باب حج، ص 45 .
14- مجلسى ، بحار الانوار، جلد 99، ص 49 .

لطیف بی همتا

سپاس خدای را که کس سرپیچی از فرمانش نتواند و سدّی راه بر لطفش نبندد و دستی را ساختن و آفریدن به مانند او نشاید. گستره بخشندگی اش بی پایان است. تازه‏های خلقت سرشته دست اوست و استواری عالم پدیدآمده حکمت او. هر عملی را پاداشی در خور دهد و هر نالان و پریشانی را رحمتی سزاوار او فرو بارد. زلال لطفش یکسره جاری است. ندای بندگان را بشنود و اندوه و بلا از خلق بگرداند و ستم کاران را به سختی فرو نشاند. هیچ خدایی جز او نیست و هیچ کس و هیچ چیز را یارای برابری با او نیست. نه مثلی دارد و نه همتایی. شنوا و بینا و مهربان و آگاه است و بر هر چیز تواناست.

آغاز وجود من

خدایا، به سوی تو رو آورده‏ام، معترف به خداوندی‏ات و زبان گشوده به پروردگاری‏ات. فرجام کارم با توست چنان که آغاز وجودم لطف تو بود. پیش از آن که من باشم از لطف سرشارم کردی و از خاک آفریدایم. از بلا و شدّت روزگار درامانم داشتی. لحظه‏ای از لطف و مهرت بر من کاسته نشد. زمانی در وجودم آوردی که جهان به نور هدایت رسولت روشن بود. پس در این عصر رشدم دادی و چونان گذشته از نکویی و مهربانی‏ات بی دریغ بر من فرو باریدی. کار آفرینشم با تو بود تا آن که با خلقتی کامل و بی نقص درِ زندگی را به رویم گشودی در کودکی نگاهبانم بودی و مهربانی مادر را برایم برانگیختی و بدین گونه رشدم دادی. پس تو را بزرگ می‏دارم، ای مهربان‏ترین و ای لبریز از رحمت.

نعمت بیداری

الهی، زبانم تو گشودی و سخن گفتنم تو آموختی. لطفت را بر من تمام کردی و مرا به مهر پروراندی. فطرتم را تو به کمال رساندی و سرشتم را تو اندازه نیکو بخشیدی. به نسیم معرفتت که در ذهنم وزاندی وعجایب حکمتت که در برابر دیده‏ام به تصویر کشیدی حجت را بر من تمام فرمودی. به شگفتی‏های خلقت، چشم دلم را گشودی و برای سپاس‏گزاری و یاد خود بیدارم نمودی. اطاعت و عبادت خود را بر من واجب کردی و پیام رسولانت را در گستره فهمم جاری کردی و این همه از سر لطف و احسانی بود که با من داشتی و در آن بر من منت نهادی [پس ای مهربان، تو را سپاس].

مهربانیِ بی انته

لطیفا، آن دم که مرا آفریدی به لطف و احسان همیشگی‏ات، نعمت بر من تمام کردی و راه بر اندوه و نقمتم بستی. جهالت و جسارت من با تو، هرگز تو را از رهنمونیِ من بدانچه به تو نزدیکم کند بازَت نداشت؛ آن گونه که چون صدایت زدم پاسخم گفتی و چون دست خواهش به سویت بر آوردم عطایم کردی. چون اطاعتت کردم شکر گزارم شدی و چون سپاست گفتم لطفت را بر من افزودی و این همه، کمال لطف تو بر من است و مهربانی بی انتهای تو با من، ای سراسر پاکی و مهر.

ناتوانی در سپاس

پاک و منزهی ای خدای من؛ ای آغازگر؛ ای برگرداننده خلق. صفاتت نیکو عزتت بی‏انتهاست. نام‏هایت بلند است و نعمت‏هایت بی شمار. کدام نعمتت را شماره کنم؟ از کدام لطف تو نام آورم؟ به سپاس کدام احسانت برخیزم؟ که لطف و نعمت تو نه در شماره آید و نه در حصار دانش کس گنجد. و من ـ ای مهربان ـ زبان به اقرار می‏گشایم که بر هیچ کدام از آن همه نعمت بی شمار در جسم و جانم شکری نتوانم گفت مگر به لطفی که تو بر من روا داری و آن نیز شکر دیگر می‏طلبد.

نعمت‏های بی شمار

بارالها، نه من و نه همه شمارشگران خلقت اگر در پی شمارش نعمت‏های تو بر آییم، نه یارای شماره کردنش خواهیم داشت و نه اندازه‏اش را تاب خواهیم آورد. که خود در کتاب ناطق و پیام صادقت فرمودی: «اگر بخواهید نعمت‏های خدا را در شماره آورید، نخواهید توانست». و حقیقت همان است که تو در کتاب خود فرمودی و پیامبران تو بر ما برخواندند.

سپاس یکتای بی نیاز

خدایا، با همه وجودم شهادت می‏دهم و از سر ایمان و یقین زبان به اقرار می‏گشایم که سپاس خدایی را که نه فرزندی دارد و نه شریکی، و نه یاوری تا در خلقت یاری‏اش کند. پاک و منزه است که اگر خدایی جز او در آسمان و زمین بود گستره خلقت به نابودی می‏افتاد و از هم می‏شکافت.
سپاس خدای یکتای بی همتای بی نیازی را که انبازی برای او نیست؛ سپاسی به بلندای سپاسمندی ملایک مقرب خدا و فرستادگان و رسولان الهی.

طلب نکویی‏ها

عزیزا، چنان خوف و خشیت خود را در دلم انداز که گویی بر هیبت پرشکوه تو چشم دوخته‏ام. حکیما، به ریسمان تقوا به دیار سعادتم کشان و به زنجیر گناه به چاه شقاوتم فرو مبر. صفحه سرنوشتم را از نیکی پر کن و تقدیر را خجسته دار، تا به آنچه از من دور داشتی اشتیاق نورزم و از آنچه تو پیش آوردی دوری نکنم. خدایا، درونم را بی نیازی بخش قلبم را از یقین سرشار کن عملم را پاکیزه و خالص گردان. در چشمانم نور بینایی و در دینم نور بصیرت بتاب و مرا بر آن که بر من ستم ورزد پیروز دار. الهی، در اندوه و گرفتاری، تو تسلایم باش. عیوبم را تو بپوشان و بر گناهانم قلم عفو بکش. دست شیطان را از آسیب رساندن به من کوتاه فرما و مرا در دنیا و آخرت بلند مرتبه دار.

دوری جستن از بدی‏ها

مهربانا، تو را سپاس که مرا آفریدی و شنوا و بینایم گرداندی. تو را سپاس که مرا آفریدی و از سر رحمت به خلقتی نیکو آراستی در حالی که از خلقتم بی نیاز بودی. ای پروردگار من، چنان که مرا آفریدی و خلقتم را نیکو داشتی و از لطف سرشارم کردی و هدایتم نمودی و از خوبی‏ها لب ریزم کردی و بی نیازم نمودی و عزتم بخشیدی، به همان سان هر روز و شب از حوادث روزگار درامانم دار و از اندوه دنیا و گرفتاری آخرت رهایم ساز و از ستم ستم‏کاران دورم دار.

در پناه بردن از پلیدی‏ها

بارالها، از آنچه در هراسم افکند در امانم دار؛ جان و دینم را تو خود در پناه حمایت خود گیر؛ در سفر نگاهبانم باش؛ در آنچه روزیم می‏کنی برکت ده؛ درونم را در پیشگاه خود خوار و خاضع دار و در چشم مردم عزت بخش؛ از ستم شیاطین جن و انس امانم ده؛ پرده از گناهم بر مکش؛ درونم را به پلیدی آلوده مساز؛ مرا به زشتی مبتلا مکن؛ لطفت را از من باز مگیر و به غیر خودت مرا وامگذار.

ای مهربان من

ای مهربان من، مرا به غیر خود وامنه که چون خویش و نزدیک من باشد، از من بِبُرَد و چون بیگانه و ناآشنا باشد به سرزنشم گیرد یا آن که ضعیف و نیازمندم خواهد و حال آن که تو خدای من و مالک امور منی. پس شکایتِ بی کسی و غربت به درگاه تو آورم و از دوری منزل ابدی و خواری ام به نزد تو شکوه می‏کنم. پس ای عزیز، با من خشم مگیر که جز از خشم تو نمی‏هراسم و حال آن که لطف و مهربانی تو ـ ای پاک‏ترین ـ همواره پیش رویم گسترده بوده است.
پس ای مهربان، تو را به نور جمالت می‏خوانم که بدان آسمان و زمین را روشن ساختی و تیرگی‏ها را از هم دریدی که مرا در لحظه غضبت از دنیا مبری و پرتو خشمت را بر من فرو مباری که تو از مهر و خشنودی لبریزی.

تنها پناه من

مهربانا، از گناهان بزرگ به بردباری‏ات در می‏گذری. نعمت بی شمارت را از سر لطف فرو می‏باری و احسان بی انتهایت را از روی کرم جاری می‏کنی. ای یاور من به گاه سختی و اندوه؛ ای همراه من به گاه تنهایی؛ ای فریاد رس من به هنگام رنج و درد؛ ای همه نعمت‏های من از تو؛ ای مهربان خدای من، تنها تو پناه منی آن گاه که زمین با همه پهنایش بر من تنگ آید. اگر مهر تو نباشد هلاک خواهم شد که تو گاهِ لغزش دستگیر منی اگر پرده پوشی تو نباشد رسوا خواهم شد که تو عیوبم در می‏پوشی و اگر یاری تو نباشد شکست خواهم خورد که تو بر دشمنان پیروزم می‏داری.

روز عرفه:

امام صادق (علیه السلام )فرموده اند :«کسى که در ماه رمضان آمرزیده نگردد تا رمضان آینده آمرزیده نمى‏گردد؛ مگر این که روز عرفه را درک کند»
عرفات، نام منطقه وسیعى است با مساحت حدود 18 کیلومتر مربع در شرق مکه معظمه، اندکى متمایل به جنوب که در میان راه طائف و مکه قرار گرفته است. زائران بیت‏الله الحرام در روز عرفه - نهم ذى حجّه - از ظهر تا غروب در این منطقه حضور دارند. در نقلى آمده است که آدم و حوّا(علیه السلام) پس از هبوط از بهشت و آمدن به کره خاکى، در این سرزمین همدیگر را یافتند و به همین دلیل، این منطقه «عرفات» و این روز «عرفه» نام گرفته است. چنین گفته اند که جبرائیل علیه السلام هنگامی که مناسک را به ابراهیم می آموخت ، چون به عرفه رسید به او گفت «عرفت» و او پاسخ داد آری ، لذا به این نام خوانده شد و نیز گفته اند سبب آن این است که مردم از این جایگاه به گناه خوداعتراف میکنند و بعضی آن را جهت تحمل صبر و رنجی میدانند که برای رسیدن به آن باید متحمل شد . چرا که یکی از معانی «عرف » صبر و شکیبایی و تحمل است .
عرفه، از عیدهاى بزرگ است؛ هر چند عید نامیده نشده است و روزى است که حق تعالى بندگان خویش را به عبادت و طاعت خود دعوت کرده،سفره جود و احسان خود را براى آنها گسترده است. شیطان دراین روز، از همه اوقات خوارتر وحقیرتر وخشمناک‏تر است.
روایت شده که حضرت زین‏العابدین(علیه السلام) در روز عرفه صداى فقیرى را شنید که از مردم کمک مى‏خواست. حضرت فرمود: واى بر تو! آیا دست نیاز به سوى غیر خدا دراز مى‏کنى؛ در حالى که امید مى‏رود در این روز بچه‏هایى که در شکم مادر هستند، مورد فضل و لطف الهى قرار گیرند و سعادت‏مند گردند؟
بهترین عمل در روز عرفه دعا است و در میان روزهاى سال، این روز براى دعا امتیاز ویژه‏اى دارد.

تاریخچه عرفه

صحرای عرفات در خود خاطراتی از مردان بزرگ الهی چون آدم ، ابراهیم ، خاتم الانبیاء و حضرت سید الشهداء(علیهم السلام) دارد که حضور هر یک با عنایات خاص حضرت حق همراه بوده است .

حضرت آدم (علیه السلام) در عرفات:

فَتَلَقی آدَمُ مِنْ رَبِّه کَلماتًُ فتابَ عَلیهِ اِنَّه’ هو التَّوابُ الرّحیمْ
آدم از پروردگارش کلماتی دریافت داشت و با آن بسوی خدا بازگشت و خداوند، توبه او را پذیرفت، چه او توبه پذیر مهربان است.
طبق روایت امام صادق(ع)، آدم (علیه السلام) پس از خروج از جوار خداوند، و فرود به دنیا، چهل روز هر بامداد بر فرار کوه صفا با چشم گریان در حال سجود بود، جبرئیل بر آدم فرود آمد و پرسید:
ـ چرا گریه می کنی ای آدم؟
ـ چگونه می توانم گریه نکنم در حالیکه خداوند مرا از جوارش بیرون رانده و در دنیا فرود آورده است.
ـ ای آدم به درگاه خدا توبه کن و بسوی او بازگرد.
ـ چگونه توبه کنم؟
جبرئیل در روز هشتم ذیحجه آدم را به منی برد، آدم شب را در آنجا ماند. و صبح با جبرئیل به صحرای عرفات رفت، جبرئیل بهنگام خروج از مکه، احرام بستن را به او یاد داد و به او لبیک گفتن را آموخت و چون بعد از ظهر روز عرفه فرا رسید تلبیه را قطع کرد و به دستور جبرئیل غسل نمود و پس از نماز عصر، آدم را به وقوف در عرفات واداشت و کلماتی را که از پروردگار دریافت کرده بود به وی تعلیم داد، این کلمات عبارت بودند از:
"سبحانک اللهم و بحمدک لا اله الا انت عملت سوء و ظلمت نفسی و اعترف بذنبی اغفر لی انک انت الغفور الرحیم "
آدم (علیه السلام) تا بهنگام غروب آفتاب همچنان دستش رو به آسمان بلند بود و با تضرع اشک می ریخت، وقتیکه آفتاب غروب کرد همراه جبرئیل روانه مشعر شد، و شب را در آنجا گذراند. و صبحگاهان در مشعر بپاخاست و در آنجا نیز با کلماتی به دعا پرداخت و به درگاه خداوند توبه گذاشت......

حضرت ابراهیم (علیه السلام) در عرفات

در صحرای عرفات، جبرئیل، پیک وحی الهی، مناسک حج را به حضرت ابراهیم (علیه السلام) نیز آموخت و حضرت ابراهیم (علیه السلام) در برابر او می فرمود: عَرِفتُ، عَرِفتُ (شناختم، شناختم).

پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) در عرفات

و نیز دامنه کوه عرفات در زمان صدر اسلام کلاس صحرایی پیامبر اسلام (ص) بود و بنا به گفته مفسرین آخرین سوره قرآن در صحرای عرفات بر پیغمبر (ص) نازل شد و پیغمبر این سوره را که از جامع ترین سوره های قرآن است و دارای میثاق و پیمانهای متعدد با ملل یهود، مسیحی و مسلمان و علمای آنها می باشد، و قوانین و احکام کلی اسلام را در بر دارد، به مردم و شاگردانش تعلیم فرمود.
و طبق مشهور میان محدثان پیامبر (ص) در چنین روزی سخنان تاریخی خود را در اجتماعی عظیم و با شکوه حجاج بیان داشت:
...... ای مردم سخنان مرا بشنوید! شاید دیگر شما را در این نقطه ملاقات نکنم. شما به زودی بسوی خدا باز می گردید. در آن جهان به اعمال نیک و بد شما رسیدگی میشود. من به شما توصیه می کنم هرکس امانتی نزد اوست باید به صاحبش برگرداند. هان ای مردم بدانید ربا در آئین اسلام اکیداً حرام است. از پیروی شیطان بپرهیزید. به شما سفارش می کنم که به زنان نیکی کنید زیرا آنان امانتهای الهی در دست شما هستند، و با قوانین الهی بر شما حلال شده اند.
......... من در میان شما دو چیز بیادگار می گذارم که اگر به آن دو چنگ زنید گمراه نمی شوید، یکی کتاب خدا و دیگری سنت و (عترت) من است.
هر مسلمانی با مسلمان دیگر برادر است و همه مسلمانان جهان با یکدیگر برادرند و چیزی از اموال مسلمانان بر مسلمانی حلال نیست مگر اینکه آنرا به طیب خاطر به دست آورده باشد..... بقیه در ادامه مطلب

ادامه مطلب...

دعا در طینت و سرشت امام حسین(ع) وجود داشته است. جد آن‌ حضرت لحظه‌ای از دعا غافل نبوده است. این دعاها پس از آغاز نهضت امام حسین علیه‌السلام شدت بیشتری پیدا کرده، کیفیتش تغییر می‌یابد. امام حسین(ع) بارها و بارها خدا را می‌خواند تا در مشکلات پناهگاه او باشد و او را تنها نگذارد: «ای قدرت و توان من هنگام شدت مشکلات، و ای فریادرس من هنگام سختی! مرا به چشمت که خواب در آن راه ندارد حفظ فرما و به پناهت که مورد تجاوز قرار نمی گیرد پناهم ده.»1
امام(ع) در ادعیه خود تنها نیازهای روحی و جسمی‌اش و نیز همه خواست‌های مشترک مسلمانان بلکه همه انسان‌ها را مطرح می‌کرد و خداوند را می‌خواند تا آنها را اجابت کند. عموم دعاهای امام حسین(ع) را در موارد ذیل می‌توان خلاصه کرد:
1-در مواقع سختی و بروز مشکلات. امام در این مواقع از خدا می‌خواهد تا به او شکیبایی عنایت کند و از لغزش او جلوگیری کند.2
2-دعا برای بارش باران. یکی از موضوعات دعا بارش باران است. باران به قدری برای حیات بشر مهم است که معصومان (اعم از پیامبران وامامان)، هم برای بارش دعا می‌کردند و هم نماز مخصوص آن را به‌جا می‌آوردند از جمله امام علی(ع) برای خواندن نماز استسقا اهتمام می‌کرد وخطبه‌ای به نام استسقا ایراد کرده است. امام حسین علیه‌السلام نیز چنین دعاهایی داشته است. از جمله در جایی فرمود: «پروردگارا بارانی گسترده و فراگیر، و بدون ضرر بر ما بفرست.»3
3-هدایت‌خواهی. امام حسین(ع) به‌رغم این که مؤمن و فرزند رسول خدا(ص) است همچنان از خدا می‌خواهد تا بر هدایتش افزوده شود.4 روشن است که هدایت در اینجا، هدایت مناسب امام حسین(ع) است.
4-طلب بخشش گناهان. «خدایا اگر مرا به گناهانم بازخواست کنی من تو را به کرم و بخششت می‌خوانم، اگر مرا با خطاکاران قرار دهی دوستی‌ام نسبت به تو را به اطلاع آنان خواهم رساند.»5
امام حسین(ع) از بدو حرکت خود از مدینه تا کربلا هر جا فرصت پیدا می‌کرد و هر زمان اقتضا می‌نمود دعا می‌کرد و از ماوقع خود و آنچه در نظر داشت با خدا در میان می‌گذاشت. دعاهای امام حسین(ع) همانند سایر ادعیه از چند بخش تشکیل شده بود. بخش اول توصیف و بیان جایگاه والای خداوند است. در بخش دوم از وضع خود گزارش می‌دهد و نابسامانی روزگارش را بیان می‌کند(مناجات) و در بخش سوم خواسته‌های خود را طرح می‌کند. به تعبیر دیگر امام حسین(ع) در صدد بود تا در دعا از وضع موجود حرکت کرده، به وضع مطلوب دست یابد. این روند در تمام دعاهای آن حضرت طی شده است. البته در دعاهای امام حسین(ع) درود بر پیامبر (ص) نیز جایگاه والایی داشته است. ضمن اینکه آن حضرت در لابلای دعاهای خود اهداف و انگیزه‌های خود را نیز بیان می کرد. از این نظر ادعیه امام یکی از منابع شناخت زوایای مختلف قیام عاشورا شمرده می‌شود.
از جمله دعاهای حضرت سیدالشهدا دعای معروف عرفه است که بنا بر آنچه مرحوم شیخ عباس قمی در مفاتیح‌الجنان ذکر نموده، بشر و بشیر، پسران غالب اسدی نقل کرده‌اند که عصر روز عرفه در عرفات خدمت آن حضرت بوده‌اند. پس حضرت از خمیه بیرون آمد و با گروهی از اهل بیت و فرزندان و شیعیان با نهایت تذلل و خشوع بر جانب چپ کوه ایستادند و روی خود را مقابل کعبه گردانیدند و دست‌ها را برابر رو، بالا گرفتند؛ مانند مسکینی که طعام طلبد و این دعا را خواندند.6
امام حسین(ع) در دعای عرفه موضوعات مختلفی را مورد توجه قرار داده است. اولین نکته که مورد توجه قرار گرفته مدح و ثنای پروردگار است، زیرا چنین آغازی برای ایجاد رابطه میان او و خدایش بسیار مناسب است. به تعبیر دیگر کلید دعا مدح خدا است. چه، خداوند از این طریق ادب و احترام و تذلل و خداشناسی بنده‌اش را می‌ستاید. پس از اینکه چنین مرحله‌ای سپری شد بنده امکان آن را می‌یابد که از رنج‌های خود با خداوند سخن بگوید و سفره دلش را پیش او بگشاید. امام اوج و شدت رغبت خود را به خدا را مطرح کرده است:خدای من! اشتیاق به شهود جمال و جلالت دارم و به خداوندی تو شهادت داده و به ربوبیت تو اقرار می‌کنم و اعتراف به رجوع به سوی تو می‌نمایم. آن‌کس که اشتیاق به دیدار تو در نهادش نیست، از هستی خود بهره‌ای نخواهد برد. آن‌کس که میل به بارگاه تو ندارد، هیچ حقیقتی نتواند او را به خود جذب نماید.
جان بی جمال جانان میل جهان ندارد
هر کس که این ندارد حقا که آن ندارد
یعنی انسانی که رغبت به خداوند ندارد مسلماً حرکت و پویایی و نشاط و لذت نیز نخواهد داشت زیرا همه اینها در سایه ذوق و شوقی پدید می‌آید که در نهاد آدمی وجود دارد و شخص توانسته است آنها را احیا و شکوفا کند.
به هر حال دعای عرفه صحیفه‌ای است که خداشناسی، انسان‌شناسی و رابطه انسان و خدا را در خود جای داده است. بی‌شک خواننده این دعا خواهد دانست که امام حسین(ع) به تمام این موضوعات از نقطه‌نظر عرفانی نگریسته است. برای سهولت فهم این دعا بخش‌های آن را مورد توجه قرار داده‌ایم.
-اشاره به توحید و صفات باری تعالی، این بخش در واقع قسمتی از مناجات است زیرا در مناجات هم وضع مطلوب خدا گزارش می‌شود و هم وضع ناگوار دعاکننده.
حضرت اباعبدالله(ع) دعای عرفه را با حمد خداوند بدین صورت شروع می‌کند: «حمد و ستایش مخصوص خداوندی است که از قضای او برای کسی سرپیچی نیست و مانعی نیست که بتواند او را از عطا منع کند و صنعت هیچ صنعتگری به پای صنعت او نمی‌رسد و او بخشنده بی‌پایان است.»
آنچه در این قسم بدان اشاره شود شروع دعای عرفه، با حمد و ثنای الهی است که اباعبدالله الحسین(ع) بدان اشاره کرده و امام صادق(ع) ثنای بر خدای متعال و مدح او و صلوات بر پیامبر اکرم(ص) را از آداب دعا بر می‌شمارد:
امام صادق(ع) می‌فرماید: بر شما باد هر گاه یکی از شما اراده دارد چیزی از حوائج دنیا و آخرت را، [پس] به ثنا از خداوند ابتدا کند و حمد خدای متعال و صلوات بر پیامبر اکرم (ص)، سپس از خداوند حوائج خود را بخواهد.»7
امام حسین‌(ع) به نیکی آداب دعا را می‌داند و در دعای خویش همه آنها را به کار می برد. از این جهت است که آن حضرت پیش از هر کاری و بیان هر خواسته‌ای به مدح و وصف خدا اهتمام می‌ورزد.
-هدایت‌خواهی از خداوند: امام حسین (ع) بر این نکته پافشاری می کند که هدایت از آن خداوند است و جز او کس نمی‌تواند ره‌گم‌کرده‌ها را به راه آورد. البته این هدایت پس از طلب تحقق می‌یابد زیرا تا زمانی که شخص به این معرفت نرسد که او نیازمند هدایت الهی است، هرگز هدایت نخواهد یافت. امام حسین(ع) مهدی به هدایت الهی است. لذا جهت قدردانی از خدا به اظهار نعمت (شکر) می‌پردازد.
این قسمت از دعا اشاره به الطاف الهی نسبت به خویش و هدایت الهی است که آن حضرت می‌فرماید:
«خدایا! لطف و احسان تو به من در دولت طاغوت و کفر، آن کسانی که نقص عهد با تو کرده‌اند و تکذیب پیامبرانت نموده‌اند، آن که تو مرا به رأفت خود از آن دسته خارج ساخته‌ای و چشم مرا به سوی هدایت گشودی و راه هدایت را برایم آسان نمودی و مرا در هدایت پرورش دادی.»
امام (ع) در این فراز به آن بخش از الطاف خدا می‌پردازد که خدا او را از نقض‌کردن عهد و پیمانش که دیگران مرتکب آن شده‌اند نگه داشته است و طی طریق هدایت را بروی آسان کرده است.
-خویشتن‌شناسی و مراتب رحمت الهی: امام حسین(ع) نیک واقف است که راه هدایت انسان خویشتن‌شناسی است، زیرا کسی که خود را شناسد به یقین راه‌های نعمت را نیز نخواهد شناخت.    بقیه در ادامه مطلب

ادامه مطلب...

روز عرفه، روز شناخت

روز عرفه، روز شناخت است و هرچند نام عید بر آن نهاده نشده ولی یکی از اعیادبزرگ اسلام به شمار می‏رود. امروز روزی است که خدای سبحان بندگان خود را به عبادت‏و اطاعت‏خویش فرا می‏خواند و خوان کرم و احسان و لطف خود را برای آنان می‏گسترد ودرهای مغفرت و بخشش و رحمتش را بر روی آنان می‏گشاید.
امروز روز دعا و به خاک افتادن در برابر خدا و نیایش و توجه به معبود است. هرکس به اندازه معرفت و شناختش باید دست راز و نیاز را به سوی حضرت ذی‏الجلال بلندکند و مناجات و استغفار نماید و هر اندازه تضرع و خشیت‏بیشتر باشد، قرب به خداافزون‏تر خواهد بود.
باید از امام حسین علیه السلام فرا گرفت که چگونه در این روز باعظمت، بااشک دیده و قلب شکسته و نیت‏خالص، خدا را می‏خواند. او است که شناخت واقعی ازپروردگارش دارد و می‏داند که در این روز، در کنار «جبل الرحمه عرفات‏»، چگونه‏با خدایش گفت‏وگو کند و او را نه از روی خوف و نه از روی طمع، بلکه چون شایسته‏عبادت است، پرستش نماید و نیازهایش را برشمرد و درخواست عفو و بخشش از او کندبا این که خود معصوم از هر خطا و اشتباهی است ولی مقام الهی را قدری است که‏تنها بندگان زبده‏اش به آن معرفت دارند و عارفان حقیقی از خاندان اهل‏بیت عصمت‏اندکه می‏دانند چگونه او را بخوانند و در درگاهش تضرع و زاری کنند و از پیشگاه‏ربوبی علی رغم هیچ گناهی عذر تقصیر بخواهند.
بارالها ! چقدر به من لطف داری با آن همه جهل و نادانیم، و چه اندازه بر من‏ترحم می‏کنی با آن همه کارهای ناشایسته‏ام.
خدایا! چقدر به من نزدیکی و چقدر من از تو دورم. و تو که به من اینقدر محبت‏می‏کنی، پس چه مرا از تو پنهان نگه داشته؟ ! کور باد دیده‏ای که تو را مراقب‏رفتارهایش نداند و زیان‏بار باد تجارت بنده‏ای که از محبتت، نصیبی برایش معین‏نکرده‏ای... خدایا! من به وسیله خودت، تو را می‏شناسم، پس با فروغ نورت مرا به‏سوی خود رهنما باش و بردگی و بندگی راستین را به من بیاموز تا در پیشگاهت،خالصانه پرستش کنم.
خدایا! از دانش نهانت، مرا دانش بخش و در پوشش نگه دارنده‏ات مرا نگه دار.
بارالها! مرا با حقایق «اهل قرب‏» آشنا ساز و راه «اهل جذب‏» را به من‏بنمایان...
خداوندا! تویی که پرده‏ها را از دل‏های محبان و عاشقانت پس زدی تا جز تو دوستی‏بر نگیرند و جز به سوی تو، دستی دراز نکنند. تو مونس آنان هستی در وقتی که تمام‏جهان‏ها و عوالم برایشان غریب است و تو راهنمایشان می‏باشی آن‏جا که راه‏ها را بررویشان می‏گشایی.
کسی که تو را دارد چه ندارد و کسی که تو را ندارد چه دارد! بی‏گمان نومید شدکسی که به جز تو دل بست و زیان دید کسی که از تو روی گرداند.
چه گونه به سوی دیگران روی آورد در حالی که تو هرگز یک آن از او احسانت راقطع نکردی و چگونه از غیر تو رخواست‏یاری کرد، در حالی که تو منت را بر اوپیوسته داشتی.
ای کسی که شیرینی هم نشینیش را به محبانش چشاند، پس در پیشگاهش، متملقانه رازو نیاز کردند و ای کسی که لباس‏های هیبتش را بر اولیایش پوشاند تا در برابرش سربه خاک افتادند. تو پیش از یاد یادکنندگان به یاد آنهایی و قبل از توجه بندگان،آغازگر احسانی و پیش از درخواست درخواست کنندگان، از دریای بی‏کران کرمت،بخشنده‏ای; پس مرا شامل رحمتت قرار ده تا به تو برسم، و بر من منت گذار و مراجذب خویش گردان تا بر تو وارد شوم.
خداوندا! هرگز امیدم از رحمتت قطع نمی‏شود هرچند نافرمانیت کنم و هرگز ترسم ازقهرت نمی‏ریزد، هرچند اطاعتت کنم، و اینک که از همه چشم برگرفته و به تو دیده‏دوخته‏ام، آماده دریافت لطف و بخشندگیت هستم.
الها! چه گونه نومید گردم در حالی که تو امیدم هستی و چه‏گونه اهانت‏شوم درحالی که تکیه گاه و پشتیبانم می‏باشی...
راستی اگر دعای عرفه امام حسین علیه السلام را با شناخت‏بخوانیم، تااندازه‏ای شیرینی و لطافت عبارت‏های عرفانی آن حضرت را لمس می‏کنیم; زیرا حسین خدارا می‏شناسد و او را نزدیک‏تر از «حبل الورید» به خود می‏داند، پس روش سخن گفتن‏با او و راز و نیاز کردن در پیشگاهش را خوب درک می‏کند و ما باید این سخنان رابخوانیم و تکرار کنیم و دقت نماییم و در معانیش غرق شویم و از یم عرفانش نمی‏برداریم، تا شاید نظر لطف خدا شامل حالمان گردد و پوششی از رحمت و مغفرتش بر آن‏همه گناهان و نافرمانی‏هایمان کشیده شود چرا که خداوند خود را به لطف و رحمت ورافت توصیف نموده، پس هرگز از خود نمی‏راند بنده‏ای را که در این روز شناخت، بابرشمردن گناه‏هایش، به سویش روی آورده و از مقام ربوبیش درخواست عفو و بخشش‏نموده است.
آری! اگر پوشش او نبود رسوا می‏شدیم و اگر ابر رحمتش آنی بر سر ما نمی‏بارید،هلاک می‏گشتیم. اگر با تاییدات پنهانیش ما را یاری نمی‏کرد، شکست می‏خوردیم و اگرما را پناه نمی‏داد، پناهگاهی نداشتیم.
اگر خمینی، این بنده شایسته خدای، در او فانی نمی‏شد و جز او را نمی‏دید، نه‏انقلاب به پیروزی می‏رسید و نه مستضعفین رهایی می‏یافتند. و این راز موفقیت امام‏بود. این راز نهان بود که ملت ایران یک پارچه آوایی از صدای رسایش شدند و همراه‏او «لا اله الا الله‏» سر دادند و همسان با او مشت‏ها را گره کردند و همگام با اودر برابر جباران و ستمگران و ابرجنایتکاران ایستادند و تا «احدی الحسنیین‏»مقاومت و پایداری کردند، و قطعا هرچه پیروزی به دست آمد به خاطر صبغه اللهی‏انقلاب و راهبرش بود و مردم هم چون گام در گام او نهادند و خدا را مد نظر خویش‏قرار دادند، به این مقام والا دست‏یافتند و خداوند به آنها توجه کرد و دعایشان‏را مستجاب نمود و بر دشمنان غلبه‏شان داد. باز هم باید از خدا خواست و از درگاهش‏در این روز مبارک خاضعانه و متضرعانه درخواست نمود که این انقلاب الهی را تارسیدن صاحب اصلیش حضرت ولی الله الاعظم نگه دارد و لحظه‏ای این ملت‏خداجوی را ازرحمت گسترده‏اش دور نکند و از فتنه‏های زمان در امان دارد. آمین یا رب العالمین.    بقیه در ادامه مطلب

ادامه مطلب...

1. چشم پزشکی 2. دندان پزشکی 3. قلب و عروق 4. خون 5. ارتوپدی 6. بیمارهای مفصلی 7. گوش و حلق و بینی 8. گوارش 9. پوست 10. آناتومی / علم تشریح و...