سفارش تبلیغ
صبا ویژن
نرم افزار مدیریت اطلاعات شهدا -ایثار
منوی اصلی
 » صفحه نخست
 » پروفایل مدیر وبلاگ
 » پست الکترونیک
 » آرشیو وبلاگ
 » عناوین مطالب وبلاگ

موضوعات وبلاگ
 » مقالات سیاسی
 » مقالات دینی و مذهبی
 » مقالات اجتماعی
 » مقالات علمی و آموزشی
 » مقالات تاریخ
 » پاسخ به شبهات
 » فراماسونری و شیطان پرستی
 » حجاب
 » اخبار
 » اخبار و مطالب تصویری
 » حضرت فاطمه ی زهرا(س)
 » امام حسین(ع)
 » امام سجاد(ع)
 » امام محمّد باقر(ع)
 » امام موسی کاظم(ع)
 » امام رضا(ع)
 » امام جواد(ع)
 » امام هادی(ع)
 » حضرت مهدی(عج)
 » بابیت و بهاییت
 » شهدا
 » سالروز ازدواج حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(س)
 » 13 ابان
 » عرفه،روز نیایش
 » حضرت زینب کبری(س)
 » حضرت مسلم بن عقیل(ع)
 » حضرت رقیه(س)
 » عید سعید قربان
 » طنز
 » انحرافات جنسی
 » حوادث
 » نقد و تحلیل
 » عید سعید غدیر خم
 » داستان
 » ولایت فقیه
 » علما و مراجع
 » شعر
 » آخر الزمان

همسنگران
 » EMOZIONANTE
 » عاشق آسمونی
 » به سوی فردا
 » شکوفه های زندگی
 » ترنم یاس
 » بسم الله العلی العظیم
 » فرزانگان امیدوار
 » لحظه های آبی
 » کوچه ای برای گفتن
 » عَشَقه
 » قاصدک
 » جزین
 » عروج
 » جزیره علم
 » پرورش دینی
 » خداجونم
 » همنشین
 » بیداران...
 » سایت اطلاع رسانی دکتر رحمت سخنی Dr.Rahmat Sokhani
 » دست خط ...
 » آخرالزمان و منتظران ظهور
 » سید علی خامنه ای
 » یا امیر المومنین روحی فداک
 » *** انـتـظـار ***
 » یک لحظه با یک طلبه!
 » شهیدان لاله های لاله زارند
 » روح مناجات
 » عکس و مطلب جالب و خنده دار
 » آموزه ـ AMOOZEH.IR
 » اقتصاد بدون یارانه
 » کــــلبه
 » میر یزید نیوز
 » موعود هادی
 » نظرمن
 » هو اللطیف
 » افسونگر
 » جاده های مه آلود
 » سیب سرخ
 » قیدار شهر جد پیامبراسلام
 » سکوت خیس
 » منتظرظهور
 » ...بــــــــاران که ببارد، همه عاشق هستند
 » سایه
 » شیمی وزندگی
 » ● بندیر ●
 » سایت مهندسین پلیمر
Polymer Engineers of Darab University

 » سجاده ای پر از یاس
 » افطار
 » شقایقهای کالپوش
 » لنگه کفش
 » عاشقانه می گویم
 » .::نهان خانه ی دل::.
 » دل نوشته های یک دختر شهید
 » نمکدون...
 » بچه مرشد!
 » سکوت ابدی
 » حامل نور ...
 » وبلاگ عقل وعاقل شمارادعوت میکند(بخوانیدوبحث کنیدانگاه قبول کنید)
 » TOWER SIAH POOSH
 » خاکستر سرد
 » هم نفس
 » حسن آباد جرقویه علیا
 » سیب خیال
 » حقوقی و فقهی
 » چلچراغ شهادت
 » لباس شخصی
 » حنا، دختری با مقنعه
 » پرپر
 » معراج ستاره ها
 » تفحص شهدا
 » جبهه وبلاگ غدیر
 » یا علی مدد
 » مُهر بر لب زده
 » نشریه حضور
 » نغمه ی عاشقی
 » MNK Blog
 » یگان امُل های مُدرنیسم نشده...امُلیسم
 » جریان شناسی سیاسی - محمد علی لیالی
 » ● رایحه ●
 » عــــــــــروج
 » کانون فرهنگی شهدا
 » برلیان
 » پژواک
 » تخــریــبـچــی
 » ****شهرستان بجنورد****
 » نظرعشق
 » +O
 » عشق الهی
 » سرزمین مِه وخورشید (خورشید گام سبز)
 » بی سر و سامان
 » ~>+ حبـــــــــــــــاب خیــــــــــــــــال +<~
 » شب و تنهایی عشق
 » گمگشته
 » دانلود بازی موبایل جاوا
 » صراط مستقیم
 » سلحشوران
 » آوای قلبها...
 » سکوت سبز
 » دوربین مدار بسته
 » طراوت باران
 » هــم انــدیشـی دینــی
 » یادداشتها و برداشتهای سخی فرهادی
 » گل و منظره
 » تعمیرات تخصصی انواع پرینتر لیزری اچ پی HP رنگی و تک رنگ و اسکنر
 » جـــیرفـــت زیـبا ( استان سبزواران)
 » ثریای کویر ایران
 » خاطرات دکتر بالتازار
 » پروانگی
 » دارالرضوان
 » اندیشه برتر
 » امام زمان
 » .: شهر عشق :.
 » باولایت
 » سکوت سبز
 » اردبیل بهشتی پنهان
 » بوی سیب
 » بادصبا
 » یاربسیجی
 » جاده مه گرفته
 » طریق یار
 » رباتیک
 »
 » سایت روستای چشام (Chesham.ir)
 » سرگرمی اطلاع رسانی شمیم یاس
 » مهاجر
 » فقط عشقو لانه ها وارید شوند
 » منطقه آزاد
 » میقات محمد
 » ابـــــــــــرار
 » یادداشتهای فانوس
 » علمدارمظلوم
 » نور اهلبیت (ع)
 » انسان جاری
 » گدایی در جانان به سلطنت مفروش
 » سرافرازان
 » یک
 » پارسی نامه
 » تمهیدات
 » شبح سیاه
 » خون شهدا
 » مقلدان علمدار
 » ایحسب الانسان ان یترک سدی
 » جرعه ای از شراب عشق
 » رازهای موفقیت زندگی
 » مطب مجازی روانشناسی
 » صبح امید
 » قافیه باران
 » رایحه ظهور به مشام می رسد! از کجاست؟
 » دهن رود
 » شبستان
 » حرم الشهدا
 » برادران شهید هاشمی
 » شهداشرمنده ایم _شهرستان بجنورد
 » کبوتر حرم
 » یامهدی
 » سعادت نامه
 » آدمکها
 » اسطوره عشق مادر
 » دلنوشته های یک فروند چریک
 » پنجره چهارمی ها
 » نسیم یاران
 » صدای سکوت
 » ترانه ی زندگیم (Loyal)
 » سیاست دینی
 » جزتو
 » عشق پنهان
 » Manna
 » ألیس اللهُ بکافٍ عبده ...
 » محض خدا
 » بشری
 » پرهیزگاران، جوانمردان واقعی ...
 » زشت است بی تو زندگی زیبای عالم
 » سیاه مشق های میم.صاد
 » بهشت بهشتیان
 » آسمانی
 » کابینت ام دی اف محمدی 09126600583 شهریار
 » عشق الهی: نگاه به دین با عینک محبت، اخلاق، عرفان، وحدت مسلمین
 » عطش (وبلاگ تخصصی ماه محرم و صفر)
 » پروانه های بی پروا
 » زندگی
 » اواز قطره
 »
 » بچّه شهید (به یاد شهدا)
 » بیا تو!!!
 » حرف شیرین
 » کلبه تنهایی
 » اخراجی های جدید
 » تـــــــکـــبـــیــر
 » راه فضیلت
 » مهاجر
 » عاشقانه
 » ستاره طلایی
 » مردود
 » ماه و مهر
 » غروب آرزوها
 » شهید شلمچه
 » جبهه فرهنگی امام روح الله مازندران محمودآباد
 » شمیم یاس
 » فالوده یزدی
 » گروه اینترنتی جرقه داتکو
 » جواندل
 » شهید قنبر امانی
 » نهِ/ دی/ هشتاد و هشت
 » چفیه
 » همای رحمت
 » مرگ عاشق
 » ویژه نامه کارون پردیس
 » شاه تور
 » هر چی تو فکرته
 » پلاک 40
 » به وبلاگ بر بچون دزفیل(دزفول) خوش اومهِ
 » غزلیات محسن نصیری(هامون)
 » خدایا؟فرشته ام را به کسی نخواهم داد!هرگز!میگذاری آیا؟
 » ... یاس ...
 » read me (بخوان مرا...)
 » خورشید مکه
 » ..:: بهونه های بارونی ::..
 » فدائیان ولایت
 » گروس سرای آشنا
 » وبلاگ رسمی هیئت توآ در بندر عامری
 » بیــــــــــــــــدهای سَرقنات
 » حرف های من...
 » ازدواج آگاهانه، همین و بس
 » هالی
 » دانلود کتاب
 » Nili2012
 » تنهایی.......
 » جمعه های سوت و کور
 » حقوقدان منتظر
 » ژئوماتیک
 » با ولایت زنده ایم
 » پا در کفش همه!
 » اهلبیت (ع)،کشتی نجات ما...
 » دردودل
 » وبلاگ اندیشه های مطهر -بسیج دانشجویی دانشگاه صنعتی مالک اشتر
 » تنهای غریب
 » ترنم حضور
 » #**حرف های گفتنی**#
 » FANTOM
 » صدفی برای مروارید
 » مجله التکرونیکی وبلاگ های پایگاه شهید سیدمصطفی خمینی(ره)
 » MARAll
 » ایرانی باشیم
 » کنج دلتنگی های من!
 » صاعقه
 » عطر ریحان
 » شاهکار
 » کتابهای رایگان برای همه
 » مهربانی
 » گروه فرهنگی سردار خیبر
 » اصولی رایانه
 » سید خراسانی
 » پرسپولیس
 » بادله گشت
 » عفاف و حجاب
 » موسسه فرهنگی هنری سنگر
 » خاطره های مدرسه و دوستان
 » یه دخترشاد
 » حرفهای آسمانی
 » .... فاصله ....
 » حاج احمد متوسلیان
 » هدایت قرآنی
 » سلام بر ساقی عطشان کربلا
 » راهی به سوی اینده
 » ایرانیان ایرانی
 » باشگاه پرواز
 » َ ازدانشگاه آزادقزوین
 » فاطمیون لنجان
 » آذرخش
 » IT فناوری اطلاعات
 » و ناگهان مرگ...
 » مهدی یاران
 » محب
 » y divouneh
 » عطر حضور
 » بهار عشق
 » وبلاگ مرزداران عشق * ایران *
 » ناجی
 » ما اهل دلیم
 » آرمان
 » لــعل سـلـسـبیــل
 » ای دریغااااااااا
 » شهادت
 » می گذره ...
 » چند تکه عاشقانه
 » تاریخ را به یاد اوریم
 » خاکریز ولایت
 » ادبیات
 » عدالت جویان نسل بیدار
 » در حسرت شهادت
 » اخبار دنیای عشق
 » چزابه
 » وبلاگ شخصی مرتضی صادقی
 » تجربه های مربی کوچک
 » آمرین به معروف و ناهیان از منکر
 » مرامنامه عشاق
 » صل الله علی الباکین علی الحسین
 » نماز ریشه ی همه ی خوبیها
 » جدیدترین یوزر پسورد آنتی ویروس nod32- Kaspersky - Avira
 » اللهم عجل لولیک الفرج

جنبش سایبری: بصیرت علوی لبیک یا خامنه ای
طراح قالب


سایر امکانات
 RSS 
POWERED BY
BLOGFA.COM

 

  السلام علیک یا علی بن موسی الرضا

 

 

دیدار با امام زمان (عج) در عرفات

در سال 1372 هجری شمسی که با عده‎ای از دوستان به حج تمتع مشرف شده بودیم، در روز یازدهم ذیحجه 1413 هجری قمری مطابق با 11/3/1372 هجری شمسی، مجلس روضه‎ای در چادر کاروان ما برگزار شد که بسیار با معنویت بود. چند ماه پس از بازگشت از سفر حج یکی از دوستان که راضی نیست نامش آورده شود جریانی را که در آن جلسه برایش اتفاق افتاده بود با مقدمه‎ای برایم چنین نقل نمود:
قبل از مسافرت به مکه در حرم مطهر آقا علی بن موسی الرضا علیه السلام از درگاه خداوند طلب نمودم که در این سفر عنایت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) شامل حالم گردد. شنیده بودم که عده‎ای از عاشقان آن حضرت در جریان سفر به مکه خدمت آن بزرگوار رسیده‎اند، لذا از ابتدای سفر به یاد امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) بودم.
در مدینه منوره که مدت یک هفته اقامت داشتیم، همواره دنبال حضرت می‎گشتم، در مسجدالنبی، در روضه منوره، کنار منبر، محراب، مأذنه، نزدیک ستون توبه، جایگاه اصحاب صفه، محراب تهجد پیامبر، کنار درب خانه حضرت زهرا علیهاالسلام و در بین سیل جمعیت، در قبرستان بقیع، کنار قبور خراب شده چهار امام مظلوم و غریب و در بین زائرین مدینه دنبال کسی می‎گشتم که نشانی‎های او را داشته باشد.
ایام توقف ما در مدینه سپری گشت و ما با چشم گریان و قلب سوزان از پیامبر اکرم، دخت گرامیش و ائمه بقیع با کوله‎باری از خاطره جدا شده و خداحافظی نمودیم. در مکه نیز در حین انجام اعمال عمره تمتع، در مطاف، پشت مقام حضرت ابراهیم (علیه السلام)، در زمزم، در سعی صفا و مروه، به یاد حضرت بودم. چند روز بین اعمال عمره تمتع و حج تمتع نیز در جای جای مسجدالحرام خاطره حضرت در ذهنم بود، گاهی اوقات به عاشقان دلسوخته امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) برخورد می‎نمودم که به او متوسل شده و در هجران او می‎سوزند، گاهی نیز با خود زمزمه می‎کردم:
از جهان دل به تو بستم به خدا مهدی جان
طالب وصل تو هستم به خدا مهدی جان
هر کجا یاد تو و ذکر تو و نام تو بود بی‎تامل بنشستـم به خـدا مهدی جــان
اعمال حج تمتع شروع شد به صحرای عرفات رفتیم، شب عرفه گذشت، روز عرفه در جبل الرحمه، در بین چادرها و در بین دعای عرفه امام حسین علیه السلام به یاد آن یوسف گمگشته بودم، غروب روز عرفه پس از نماز مغرب و عشاء سرزمینی را که مطمئن بودم حضرت در آنجا بین جمعیت بوده‎اند به طرف مشعرالحرام پشت سر نهادیم، روز دهم ذیحجه در منا اعمال روز عید قربان را انجام دادیم. هوا در سرزمین منا بسیار گرم و ما در زیر چادرها به سر می‎بردیم، عصرها به قدری هوا گرم بود که امکان استراحت و خوابیدن نبود.
عصر روز یازدهم همانطور که مردها چند نفر در چادر دور هم جمع شده بودیم و از هر دری سخن می‎گفتیم و عده‎ای نیز در حال بیداری دراز کشیده بودند بدون این که از قبل برنامه‎ریزی خاصی شده باشد روحانی کاروان شروع کرد به زمزمه کردن اشعاری در مورد امام زمان (عج). در نتیجه همگی نشسته و شروع به گوش کردن کردیم ناخودآگاه مجلسی برقرار شد و بعد هم مداح کاروان توسلی به حضرت نمود، حال خوشی در مجلس پیدا شده بود، سپس یکی از برادران اشعاری را خطاب به آن حضرت در رابطه با سفر حج خواند که دو بیت آن چنین بود:
ای حریم کعبه محرم بر طواف کوی تو
من به گرد کعبه می‎گردم به یاد روی تو
گرچه بر مُحرم بود بوئیدن گلها حرام زنده‎ام من ای گل زهرا ز فیض بوی تو
و در ضمن خواندن اشعار خطاب به حضرت می‎گفت: آقا جان در این سرزمین خیمه‎ها و چادرها زیادند و ما نمی‎توانیم همه آنها را یک به یک بگردیم تا خیمه شما را پیدا نمائیم. اما شما می‎دانید خیمه و چادر کاروان ما کجاست، شما به ما عنایتی بفرمائید، شما به ما سر بزنید، همه افراد گریه می‎کردند و اشک می‎ریختند، بعد هم یکی از برادارن دیگر توسلی به حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام پیدا نمود و گفت: آقا شما به روضه عمویتان خیلی علاقه دارید و خودتان سفارش به خواندن این روضه کرده‎اید، همینطور که ایشان روضه می‎خواند و همگی با حال منقلب اشک می‎ریختند و من هم گریه می‎کردم، سرم را بلند کردم دیدم آقایی با لباس سفید عربی و به هیئت عرب‎ها در داخل چادر جلو در روی دو زانو بطور سرپا نشسته‎اند، روی سر ایشان دستمالی بود که آن هم سفید رنگ بود و طوری قرار گرفته بود که قسمت زیادی از پیشانی ایشان را هم پوشانده بود. من در چادر، جایی نشسته بودم که تنها سمت چپ صورت و محاسن ایشان را می‎دیدم که حالت گندمگون داشت چند ثانیه‎ای ایشان را نگاه کردم، آقایی بودند تنومند و با وقار که شاید حدود چهل و چند ساله به نظر می‎رسید. سپس جلو در چادر را نگاه کردم دیدم دو نفر جوان که سن آنها تقریباً زیر بیست سال بود با لباس سفید بلند عربی درست جلو قسمت ورودی چادر ایستاده‎اند و حدود یکی دو متر پشت سر آقا بودند.
در آن لحظه چنین تصور نمودم که اینها عرب‎هایی هستند که از جلو چادر ما عبور می‎کرده‎اند صدای روضه را شنیده لذا داخل چادر آمده‎اند تا به روضه گوش دهند. مجدداً سرم را پائین انداخته و اشک می‎ریختم دقیقاً نمی‎دانم چقدر طول کشید ولی مطمئن هستم که مدت زیادی نگذشت مجدداً سرم را بلند کردم دیدم از آقا و جوان‎ها خبری نیست ولی در آن زمان چنان تصرفی در ذهنم ایجاد شده بود که تنها درباره آنها چنین فکر می‎کردم که اینها عرب بوده و برای گوش کردن به روضه به مجلس آمده‎اند. حتی پس از پایان این مجلس بسیار با معنویت اصلاً در ذهنم خطور نکرد که در این مورد با دیگر اعضا کاروان صحبتی نمایم، روز بعد شنیدم که یکی دو نفر از افراد کاروان راجع به آقایی که به مجلس آمده بودند صحبت می‎کردند، از آنها پرسیدم شما چگونگی آمدن و رفتن آن آقا را متوجه شدید، گفتند: نه ما فقط دیده‎ایم ایشان جلو در چادر نشسته‎اند.
آن وقت به خود آمدم و کمی در مورد جریانی که اتفاق افتاده بود فکر کردم و به تصور خودم در مورد این واقعه تأمل نمودم. به خود گفتم اگر اینها عرب بودند چگونه به روضه‎ای که به زبان فارسی خوانده می‎شد گوش می‎دادند؟! چرا در زمانی که همگی در عزای حضرت ابوالفضل علیه السلام گریه می‎کردند ایشان تشریف‌ آورده بودند؟! صدای روضه آنقدر بلند نبود که به بیرون چادر برود تا کسی با شنیدن صدای روضه داخل شود!! چطور کسی دقیقاً متوجه چگونگی آمدن و رفتن آنها نشده بود!! چطور در اثر تصرفی که در ذهن من ایجاد شده بود به این تصورم که اینها عرب هستند و به روضه فارسی گوش می‎دهند شک نکرده‎ام!!
همه این سئوالاتی که اکنون در ذهنم ایجاد شده بود مرا امیدوار ساخت که ایشان خود حضرت یعنی امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) بوده‎اند و تاسف خوردم که چرا در همان لحظه حضرت را نشناختم.



نوشته شده در  یکشنبه 90/8/15ساعت  6:59 عصر  توسط محمدرضا صرافی نژاد 
| نظر | لینک ثابت

دل نوشته هایی به مناسبت روز عرفه

...باز هم عرفه

باز هم عرفه، با همه راز و رمزهایش از راه رسید؛ روزى پر از شور و شیدایى و شناخت؛ روز خوشه‏چینى بندگان از پهن دشت معرفت الهى؛ روزى که نگاه قلب‏ها، بیش از همیشه به آسمان است؛ روز چشم‏هاى بارانى و نیازهاى آسمانى.
آرى، عرفه، روز بازگشت عارفانه است از کج‏راهه گمراهى و تاریکى، به شاه‏راه هدایت و نور...

همراه با امام حسین علیه‏السلام

باورت نمى‏شود که اینجا، میان این جمعیت نشسته‏اى. ناخواسته به اینجا کشانده شده‏اى. مى‏خواهى برخیزى و بروى؛ اما فضاى محفل اجازه نمى‏دهد. نگاهى به اطراف مى‏اندازى؛ همانند خود بسیار مى‏بینى، قوّت قلبى براى ماندنت مى‏شود. پیرمردى روحانى قارى دعاست؛ صداى گرمى دارد و با هر کلامش، اشک از دیده‏ها جارى مى‏شود. انگار هنوز نمى‏دانى که چرا باید اشک ریخت.
قارى مى‏خواند:
در همین روزها،امام حسین علیه‏السلام ، در مکه از خیمه بیرون رفت؛ در حالى که خاندان و فرزندانش در پى ایشان بودند و در کنار کوه. با چشمان اشکبار و دست‏هاى رو به آسمان، همین دعاى عرفه را زمزمه کردند؛ شما هم خود را همراه فرزندان امام حسین علیه‏السلام بدانید که از خانه بیرون آمده‏اید و پشت سر آن حضرت، بر دعاى امام آمین مى‏گویید.
ناگهان، قلبت متلاطم مى‏شود. احساس همراهى با فرزندان امام حسین علیه‏السلام دلت را تکان مى‏دهد؛ گویى گرماى وجودشان را احساس مى‏کنى! اشک‏هایت چون سیل جارى مى‏شود؛ احساس مى‏کنى گمشده‏ات را یافته‏اى. هم‏نواى جمعیت مى‏شوى: «الهى العفو»

اگرچه دیر...؛ ولى آمدیم

چه‏قدر شیرین است ساعت‏ها در بر دوست نشستن و زمزمه «الهى الهى» بر لب داشتن؛ ساعت‏ها بر کرانه اقیانوس معرفت دعاى عرفه نشستن و پاى در خنکاى آب زلالش شستن!
چه‏قدر زیباست بازگشت همگانى بندگان فرارى به آغوش مهربان خدایى که همه را خواهد پذیرفت؛ مگر نه آنکه خود فرموده: «اگر روى گردانان از من شدت شوق مرا به بازگشت‏شان مى‏دانستند، از نهایت شعف جان مى‏دادند»؟!
الهى! این کهکشان بى‏نهایت رحمت تو و این بندگان کوچک شرمسار؛ شاید دیر آمده‏ایم، ولى آمده‏ایم. به زلال اشک‏هاى جارى بندگان صالحت در صحراى عرفات قسم، ما دور افتادگان از حریم عشق و عرفان را بپذیر!

نیایش چند صفحه‏اى عشق

محمدکاظم بدرالدین
عرفه، دلکده‏اى است وسیع که روشنى‏اش را هزاران قلم هم نمى‏توانند بنگارند. هر کسى در این روز مى‏آید و کلمات پر از اشک خود را از لابه‏لاى نیایش چند صفحه‏اى عشق بیرون مى‏کشد.
زیباترین جشن رهایى زیر این چرخ کبود، ساعات خوش اشک‏ریزى است. شاید بتوان گفت لحظه تولد فلسفه اشک، عصر عرفه است.
نام بهارى عرفه نسیمى است که غبار رنج‏ها را از دل مى‏زداید.

رو به روى دریا دلى حسین علیه‏السلام

روز عرفه، تفسیر آشکارى را رو به دل‏ها مى‏گشاید و مى‏گوید که حسین علیه‏السلام از کدام سرچشمه عرفان مى‏نوشید، که آنچنان با لب تشنه در کربلاى پر بلا شهید مى‏شود. آب‏هاى همه دریاها، اشک‏هاى همه چشم‏ها، چه‏قدر پر حسرت‏اند در برابر دریا دلى حسین علیه‏السلام !
عرفه، ما را به یاد رأفت حسین و رحمت خدا مى‏اندازد. هر کس با کوله‏اى از دغدغه‏هاى نگفته و زمزمه‏هاى پنهانى، رو به سمت ساعت‏هاى بخشودگى مى‏آید.
امروز، روز اقتدا به واژه‏هاى پر سوز حسین علیه‏السلام است و دل، اشتغال دیگرى جز تطهیر نخواهد داشت.

نقش عرفه در تکامل انسان

عرفه، اکسیر شفابخش بر پوست تاول‏زده شب انسان است.
با هر کدام از هق‏هق‏هاى عبارات مفاتیح، دست‏هاى استغاثه اشک بالا مى‏رود و روح را مى‏برد تا آن سوى نقش‏هاى جذاب بندگى و رهایى.
در حقیقت، هر دلى که از عرفه بویى برده باشد، صداى چینش خشت‏هاى تکامل را در روح خویش مى‏شنود.
گزافه نیست، اگر بگوییم هر دل به امروز که نقطه شروع سازندگى است، هزاران تحسین بدهکار است. از هر مصراع عاشقى‏اش، کتاب‏ها مى‏توان نوشت و انسان‏هایى را از نو مى‏توان ساخت.

عرفه و داغ انتظار

عرفه، یادواره‏اى از اشک‏هاى چشم به راهى نیز هست. صفحات پر تأمل امروز، دل‏ها را به تمناى وصال آن یگانه مى‏کشاند.
امروز در عرفات، حضور موعود(عج) رونق صفا است. و ما این سو با اشتیاقى پر رنگ، آرزوى آن یار و دیار را داریم. این سو به شیوه محفل جمعه‏هاى پر ندبه نشسته‏ایم و با کلمات ذى الحجه در خیمه‏هاى تنهایى خویش، بهار بهار از فراق آخرین ذخیره خدا مى‏گرییم.

شهادت حضرت مسلم بن عقیل

دروغ‏هاى خیس کوفه را باور نکن!
محمد على کعبى
«حرف‏هایم مثل یک تکه چمن روشن بود.
من به آنان گفتم:
آفتابى لب درگاه شماست
که اگر در بگشایید، به رفتار شما مى‏تابد...
و من آنان را، به صداى قدم پیک بشارت دادم».
دروغ‏هاى خیس:
پیک، با بارى از لبیک، به سوى هجده هزار بیعت ترک خورده مى‏تازد.
سفیر! آرام‏تر برو؛ در آن شهر هزار چهره، اجابت دلیرى براى دعوت تو نیست. خدا مى‏داند اگر دیو نعره برآرد، پیکر تُردت چگونه مى‏خواهد زیر آوار هجده هزار بیعت شکسته شده خرد نشود!
شهادت از روى بلنداى تمام خانه‏ها و دارالاماره کوفه، براى در آغوش کشیدنت پر مى‏زند. در آن کوچه‏هاى تنگ و باریک، غیرت، تنها در هیئت پیرزنى که پناه تنهایى‏ات خواهد بود، خرامیده است.
پس اشک‏ها را باور نکن! این دروغ‏هاى خیس را آن‏گاه که نامه مهربانى حسین علیه‏السلام را مى‏خوانى
ـ «بسم الله الرحمن الرحیم من الحسین بن على الى الملأ من المؤمنین و المسلمین:... وانى اقدم الیکم وشیکا اِن شاءَالله».
ـ اگرچه حرف‏هایش مثل یک تکه چمن روشن باشد.
«واژه‏اى در قفس است»
نه؛ محمد ابن اشعث به پیمان خود با تو وفا نمى‏کند و براى مسافرى که در راه است، نامه‏اى نخواهد فرستاد که نیاید؛ پس کربلا اتفاق خواهد افتاد.
مسلم! این دعوت تو نیست که او را به کربلا مى‏کشاند؛ این جنایت پیمان‏هاى شکسته است؛ این فاجعه سکوت است.
و حالا کیست که پیغام تو را به حسین علیه‏السلام برساند؟
به کوفه نیا اى مهربان؛ در این خانه تاریک، چراغى نیست. این برق شمشیرهاى پنهان است که تو را مى‏خواند.
«به تماشا سوگند
و به آغاز کلام
و به پرواز کبوتر از ذهن
واژه‏اى در قفس است».
تنهایى‏ات را با ما قسمت کن
از کویر لب‏هاى زخمى‏اش، شرمى به رنگ سرخ مى‏جوشد و در کاسه آب مى‏ریزد.
مسلم بن عقیل علیه‏السلام ، هر بار که کاسه آب را به دهان نزدیک مى‏کند تا بنوشد، آب، رنگ خون مى‏گیرد. اسبى تیر خورده از عمق کاسه خونین مى‏آید؛ اسبى بى سوار؛ اسبى که زینش بر بالین سفید خالى‏اش یله شده است؛ اسبى که زخم‏هایش هر بار که مسلم مى‏خواهد آب بنوشد، کاسه را از خون سیراب مى‏کنند. تشنگى مقدس، از زخم لب‏هاى او متولد مى‏شود و در ادامه جوانه خواهد زد.
تنهایى‏ات را با ما قسمت کن؛ آن‏قدر که چیزى از آن باقى نماند؛ آن‏گونه که در امتداد زمان، سفیران هدایت در اقصى نقاط جهان، آفتاب را بر رفتار انسان بتابانند.
تو الگوى جان‏فشانى در راه تبلیغ باش و ما، مشق‏هاى همانند، آن گونه که مناره‏ها، انفجار دمادم خود را و اشهدهاى بى‏ریا را بر سردارالاِماره بریزند.

دعوت‏نامه

محبوبه زارع
امام نامه را گشوده است. مسلم...هانى... عبدالله بن یقطین...، بغض بر حنجره اهل حرم چنگ مى‏اندازد. خبر تلخى است. این کاروان خسته، سهمش از این همه آزادى جویى و آزادگى خواهى این نیست که دریابد، اهل کوفه دعوت‏نامه‏هاى خود را از یاد برده‏اند و دیگر پسر فاطمه علیهاالسلام را نمى‏خواهند. حقشان نیست که بشنوند، قاصد امام علیه‏السلام را بى‏وفایى این شهر، به شهادت رساند.

سفیر

همین چند وقت پیش بود که دوازده هزارنامه مقابل امام علیه‏السلام ، دعوت عطش‏ناک اهل کوفه را مویه مى‏کرد. امام علیه‏السلام را بر آن داشت که قلم بردارد و پاسخ بنویسد: «... از سوى حسین بن على علیه‏السلام ؛ به بزرگان کوفه! اما بعد، آخرین نامه شما به وسیله هانى و سعید به دستم رسید. درخواست شما در این نامه‏ها، امام و پیشوا بود. اینک من مسلم بن عقیل را به سوى شما مى‏فرستم. اگر خواسته اکثریت شما همان چیزى بود که در نامه‏ها نوشتید، من نیز سریعا خود را به شما مى‏رسانم.» آن‏گاه رو به مسلم مى‏فرماید: «حرکت کن! خدا پشت و پناهت! امیدوارم به مقام شهدا نائل گردیم!»
همین جمله کافى بود تا مسلم، رها از همه تعلقات عالم و جدا از همه دل‏بستگى‏هاى خاک، دهانه اسب را به سمت شهر کالِ کوفه بکشد؛ در حالى که شیهه اسب، کوفیان را پیشاپیش نفرین مى‏کرد؛ در حالى که جرعه‏هایى از جنس آتش گلوى ولایت را به سوزشى عمیق فرا مى‏خواند؛ در حالى که روزگار، نگران‏تر از همیشه بود.

قاصد شهید

اینک امام، دست‏هاى مهربانش را بر سر یتیمان مسلم مى‏کشد و در حالى که مى‏کوشد اشک خویش را پنهان بدارد، بر مسلم و تمام قاصدان خود در طول زمان‏ها و مکان‏ها درود مى‏فرستد.
مسلم بن عقیل، قاصد شهید امام در راه وفادارى و ابلاغ بود. باشد که همه ما «مسلم»هاى حسین علیه‏السلام در عصر خویش باشیم.

اینجا کوفه است

فاطمه‏سادات احمدى میانکوهى
ذکر خدا بر لبان تشنه‏اش جارى بود؛ خون نیز از زخم‏هاى تنش.
بزرگ‏ترین جرمش این بود که مسلم بود؛ صحابى و پسر عمّ رسول اعظم صلى‏الله‏علیه‏و‏آله ؛ شیعه و پسر عمّ و داماد على مرتضى علیه‏السلام ؛ پسر عم؛ شیعه، یار و یاور و فرستاده حسین بن على علیه‏السلام سرور جوانان اهل بهشت!
سفیر عشق بود و پیام عزت و آزادگى با خود داشت. دعوت به آخرت و حیات جاوید، نزد مردمى که زندگى زودگذر دنیا را برگزیده‏اند، جرم است! ولى افسوس صحبت از عزت و سربلندى براى قومى که ذلت و بدبختى را انتخاب کرده‏اند گناه است.
فریاد زدن بر «شنوندگان کر» و انتظار فریاد از «سخن‏گویان لال» بى‏معناست!
امر به فرمان خدا براى مردمى که از فرمان خدا مى‏گریزند کیفر دارد! جایى که باطل، امیرالامراست، پیروى از حق جسارتى است بزرگ!
اینجا کوفه است؛ بر میهمان خوانده شده، شوکران بى‏وفایى مى‏نوشانند و از ناخوانده، یوغ بندگى پیش‏کش مى‏گیرند.

مسلم؛ سند مظلومیت

سر مسلم را از تن جدا کردند؛ آن هم پیش چشم انبوه مسلمانان! اسلامشان را چه سود؟! بردگان در شکل مالک، نه رنج بردگى مى‏فهمند و نه شیرینى مالکیت. نه از این گریزانند و نه به آن راغب. از دست پیکرهاى بى روح و ارواح بى پیکر چه کارى ساخته بود؟! براى بیداران خفته و حاضران غایب از صحنه، چه عذرها که متصور نیست؟! پیکر پاک مسلم را از بالاى قصر ستم، به زیر انداختند؛ اما قرن‏هاست که چون پرچمى سرخ، بر بام آزادگى در اهتزاز است. مسلم سند مظلومیتى است که همیشه معتبر است.

غربت سفیر

فاطره ذبیح‏زاده
هنوز تنم از بوى سیب سرشار است. هنوز زمزمه روشن تو در جانم طنین دارد.
لحظه وداع، چنان اشک بر افق دیدگانم شتافت که سیماى مهربانت، در پرده خیس چشمانم شناور ماند. وعده دادى که سرانجام کارم، رستگارى همراه با شهادت است و آرزو کردى که من و تو به درجه شهیدان نائل شویم. آن لحظه دانستم که دیگر روى گشاده و صورت دوست‏داشتنى تو را نخواهم دید و وعده دیدارمان به بهشت خدا موکول شده است. اما مولاى من!
اکنون بر بالاى دارالاماره کوفه، تمام دل نگرانى مسلم، براى توست؛ براى تو که نکند همراه خانواده و اهلت، به دعوت این نامردمان، به سمت بى‏وفایى کوفه حرکت کرده باشى!

نظام منسجم اشک

محمدکاظم بدرالدین
دست رحمت بر سر ساعات عرفه کشیده شده است. عرفه، یک نظام منسجم اشک است؛ گریه‏های پرسوز و سازنده‏ای که اقتدا می‏کنند به عرفه حسین بن علی علیه‏السلام .
همه در جایگاه تمنا، به زاری نشسته‏اند و به پیشینه پر اشتباه خویش تصریح می‏کنند. دورافکنی لباس گناه، فرهنگی از عید واقعی را می‏رویاند. فاصله‏ها بی‏معنا می‏شوند و کِشش‏ها، پررنگ. تقویت تبادلات مهربانی در نگاه امروز، تماشایی است.
عرفه، روزِ پرداخت به محتوا است و دعا، مغز عبادت.
نگاه کن! گلی از بهشت، به وسط دشت ایّام کاشته‏اند و امروز، یعنی شتاب برای بوییدن این گل معطرِ دمِ دست.

کربلای دل در عرفات

حسین امیری
منم؛ شیدای جمال آفتابت.
منم؛ بنده دلداده به صدای جویبارانت، سراپا حیرت از تماشای ستارگان آسمانت و دلداده دست‏های مهربانت.
ای تجرد محض و ای احساس نزدیک‏تر از حبل الورید!
کربلای دل زخمی‏ام را به مناجات آورده‏ام. من و این قوم عاشورایی، روبه قبله قبیله فاطمیه، به صحرای عرفات تنهایی خود شتافته‏ایم.
این همه عاشق آمده‏اند که بگویند تنهاییم، این همه جماعت دل‏شکسته آمده‏ایم که اگر با همیم، ولی تنهاییم. آمده‏ایم تا خانه جان را از غبار بتکانیم.

فصل تازگی اشک

فصل نیایش، فصل تازگی اشک‏ها و صحبت غصّه‏هاست.
مولای من نجاتم ده از صحبت اغیار که تنهایی‏ام زاییده دل دادن به اغیار است و من غافل بودم.
بادبان‏های دلم شکسته‏اند و غرقه دریای خویشتنم؛ آمده‏ام تا به ساحل آرامش قبیله حسین علیه‏السلام برسم.
آمده‏ام بگویم که هستم؛ چون تو هستی. مرا امید سعادت هست، تا جهان عرصه کرامت توست؛ پس به نام حسینت علیه‏السلام ، به نام عاشورا و به نام حج تمام تمام تمام حسین علیه‏السلام ، از سر گناهم بگذر.

پا به پای امام حسین علیه‏السلام در عرفه

فاطره ذبیح‏زاده
الهی! عرفه‏ام، باحسین علیه‏السلام از عرفات کوچ کرد و رحل اقامت در کربلاگزید؛ پس تو رامی خوانم به زبانی که امامم حسین علیه‏السلام در روز عرفه و در ودایش با سرزمین عرفات خواند.
الهی تو را می‏خوانم، با اشک‏هایی که به ترنم آخرین نوای آسمانی مولایم حسین علیه‏السلام در روز عرفه، بر صورت شرمسارم روان شده است.
الهی! تو را می‏خوانم به پاکی و خلوص بندگی در صحرای عرفات، به تکاپوی حاجیان؛ آن‏گاه که جان مشتاق را برای لقای تو روانه آسمان زلال عرفه می‏کنند.
خدای من! دلم برای آشنایی و آشتی با تو، بی‏تاب‏تر از همیشه است و تنها دارایی‏ام در پیشگاه تو، دعایی است که به آن وعده اجابت داده‏ای.
چگونه تو را دریابم و کدام باد موافق، این خس دورافتاده از آستانت را به کوی شناخت و دلدادگی به تو رهنمون می‏سازد؟
الهی! تو نوری؛ آشکارتر از آنی که به مدد آثار خلقتت، شناخته شوی.
تو نوری و روشن‏تر از آنی که در پناه سایه درآیی.
خدای من! چه وقت از دیده‏ام نهان شدی تا برای اثبات بودن تو، دست به دامن برهان و استدلال ببرم؟
تو آنقدر ظاهری که رسیدن به تو از راه مشاهده آثارت، راه دراز پیمودن و به بیراهه رفتن است. پس خدای من! چنان به عشق خود مرا بنواز و یاری‏ام کن تا دیده‏ام؛ به فراتر از نشانه‏هایت دل مشغول دارد و از درک نور تو که آفاق را روشن کرده، بازنماند.
بارالها! چنان خود را به من بنما که بی‏واسطه و با شهود قلب، شیفته جمال نورانی تو شوم.

عرفات، بغض‏های پراکنده

محمد کاظم بدرالدین
چشم‏ها، روزنه‏ها را از لابه‏لای کلمات «عرفه» می‏یابند. کافی‏ست نَفَس به روح نیایشگرِ خود بدهی.
همه چیز رو به ترقی و صعود است و دست‏ها آماده بالا بردن نیایشند.
مناجاتی همچون عرفه که همه ساله در قالب اشک ریخته می‏شود و اشک‏ها فرستاده‏هایی هستند به معراجِ روشنی تا کدام قطره شَرَف حضور یابد به آستان دوست؟
هر انسان در صحرای عرفات، بغض پراکنده‏ای‏ست که خورشیدِ لحظه‏هایِ حسینی را در خویش بتاباند.
دعایِ عرفه، محکی است بر اینکه بدانیم چند عرفه از حسین علیه‏السلام دور هستیم.
باید جرعه‏ای عطش خواست تا ما را در کلمات این دعا، آبشاری کنند. باید توبه‏نامه خویش را به شعله‏های این نیایش سنجاق کرد، تا اردیبهشت زندگی، باقیمانده عمرمان را میزبانی کند.
باید طلوعی از حقیقت خدا را در غروب این روحِ عقب‏مانده دواند.
شاید دعای عرفه، ما را با آنچه که از حسین علیه‏السلام دیده، بر روی این کلمات، بسنجد. برای حسینی شدن باید یک نسخه از دعای عرفه و گریه‏های خویش را نگه داریم و در طول سال، با فاصله‏ها، اندازه‏گیری شویم.
اگر برای اندامِ سال، لحظه تحویلی هست، برای روح ما نیز دعایِ پرمضمونِ عرفه، برانگیخته شده است.
مستانگیِ روح را باید در عرفاتِ بندگی رها کرد.
نغمه‏های اُنس و لذت را باید از کتاب اشک حسین علیه‏السلام چید.
خدایا! با کدام فرازِ دعا صدای فطرت ما، دلسوخته‏تر می‏شود.
یا حسین علیه‏السلام ! روی کدامین جمله جانسوزت، درب‏های باغستان الهی گشوده می‏شود تا حقایق را بنگریم و امام زمانی(عج) را که در عرفات است.

بوی حضور

حمیده رضایی
خداوندا! در ظلمات عمیق درون خویش، به دنبال مصادر خورشید می‏گردم. با کدام لحن تو را بخوانم؟ انتهای جاده کجاست؟ کجای غربت خویش ایستاده‏ام؟ کجای این انبوهِ جنون‏زده؟
خدایا! صدای نیایشم را بر جای جای خاک گسترده‏ام چون سجاده‏ای گشوده، تا در جذبه نورانیتت حل شوم؛ تا جاده‏های رحمتت را با گام‏های بندگی‏ام بپیمایم. من که حتی بر جان خویش ستم کرده‏ام، من که در تاریکی درون خویش فرسوده‏ام، ویرانم کن از درون و بپرورانم در نور، یا نور!
زمان، زمانِ از خویش بریدن است؛ زمان نیایش، زمان قدم گذاشتن در ملکوت حضور. سبک‏بال، اوج گرفته‏ام از هر چه تاریکی، سرشار از یادِ بزرگ‏مرد کربلا.
می‏بارم و می‏نالم تا بر هر نشانه‏ای از دوست، بوی حضور را نزدیک‏تر حس کنم.
پروردگارا! هر چه می‏خواهم به دست توست، مرا این چنین رنجور مخواه، مرا به عافیتی برسان که سرشار شوم از بندگی ـ عافیت از شر نفوس ـ .
امروز آمده‏ام تا منزه شوم از این همه سرکشی و طغیان؛ «آمده‏ام تا تو ببخشایی‏ام»؛ آمده‏ام تا از جذبه‏های پیاپی‏ات، بمیرانی‏ام که حیاتم در مرگ تن است؛ رهایی از بند خاک.
این لحظه‏های پریشان، تنهایم مگذار!
باید با تو بگویم، از تنگی سینه‏ام تا فراخنای روشن عرفه، از تاریکی درون تا روشنی ممتدِ امروز.
باید با تو بگویم، باید بندگی‏ام را اشک بریزم.
تو آن سایه مهربانی بر سر جهان که هیچ شریکی برایش نیست، جزء و کل از توست.
خداوندا! رخسار روز، رنگ باخته است؛ اما در سینه من هنوز یاد تو می‏درخشد. مرا محکم بدار در راهی که شایسته بندگی توست. ای زندگی‏بخش! این‏گونه که خورشید در سمتِ دیگر جهان فرو می‏ریزد، مرا در این سوی دنیا بال گرفتن و پریدن بیاموز در هوای زلال معرفت.
امروز مرا از نو بخوان به بزرگی این لحظات که به لحنی تازه‏تر صدایت کرده‏ام «اللهم انی ارغب الیک».

روز رسیدن به آرزو

سید علی اصغر موسوی
زبان به ثنای الهی گشوده است؛ ایستاده با دست‏هایی شکوهمندتر از دعا: اَلْحَمْدُللّه‏ِ الّذی لَیْسَ لِقَضائِهِ دافِعٌ وَ لِالَعطائِهِ مانِعٌ وَ لا کَصُنْعِهِ صُنْعُ صانِعٍ وَ هُوَ الْجَوادُ الْواسِعَ... .
صحرای عرفات است و فوج فرشتگان که نوای امام حسین علیه‏السلام را همراهی می‏کنند.
چه باشکوه است این نیایش عارفانه! شکوه اشک است و صدایی که تا عمق آسمان پیش می‏رود. پروردگارا! من با تمام رغبت، تو را می‏خوانم و شهادت می‏دهم به آفریدگاری‏ات، که تو آفریدگار منی... .
عرفات است و دعا؛ عرفات است و حسین؛ عاشقی که جان مشتاقش، چنین به گفت‏وگوی خدا نشسته است: «اَلَّهُمَّ اجْعَلْنی اَخْشاکَ کَاَنّی اَراکَ...»
روز عرفات است. این سو، دست‏های پراجابت حسین علیه‏السلام است که آسمان را مجذوب خود ساخته است. این سو، حسین علیه‏السلام است که اشک‏های بلورین‏اش، غوغا در دل عرش افکنده است. این سو، میهمانان زیارت بیت‏الله‏اند و عرفاتیان نیاز و نیایش دیگر سوی، شهر کوفه است و نامردمانی عهدشکن و میهمان کُش! روز عرفات است. آن سوی این لحظات عارفانه، کوفه است و فرزند عقیل.
تنهای تنها!
مسلم است و لحظات شیرین فنای فی اللّه‏. مسلم است و دلواپسی آمدن حسین علیه‏السلام . مسلم است و عروج از بام دارالاماره.
امروز، روز عرفه است.
عاکفان کوی یار، با تمام نیاز، در عرفات جمع شده‏اند تا با نوای آسمانی اَنْتَ الَّذی مَنَنْتَ؛ اَنْتَ الَّذی اَنْعَمْتَ، اَنْتَ الَّذی اَحْسَنْتَ، هم‏نوا شوند؛ هم‏نوا با ابا عبداللّه‏، هم‏نوا با سالار شهیدان!
امروز، روز عرفه است؛ روز سوگند به عظمت لایزالی خداوند. روز توسل به مقام ربوبیت حضرت حق (جل جلاله). روزی است که باید برای تکامل باورها، باید برای قبول شدن در امتحان حج، خویشتن را با نیایش آزمود، با نیایش محک زد و برای رسیدن به مراتب بالای معرفت، چون حضرت مسلم بن عقیل علیه‏السلام شهادت را برگزید، یا همچون حضرت امام حسین علیه‏السلام آماده سفر شهادت شد.
امروز، روز عرفه است؛ روز رسیدن به آمال و آرزوهای متعالی، رسیدن به غایت آمال عارفین، رسیدن به هم‏جواری با عرش الهی، رسیدن به خدا! رسیدن به «اَنَا یا اِلهی الْمُعْتَرِفُ بِذُنُوبی، فَاغْفِرْ هالِی...»
این من هستم که خطاکارم! این من هستم که غفلت ورزیدم! این من هستم که عهد شکستم! این من هستم که اقرار می‏کنم به گناهانم؛ اقرار می‏کنم به تمام نعمت‏هایی که از آنها برخوردارم ساخته‏ای؛ پس درگذر از گناهانم، ای خدایی که از گناه بندگانت هیچ زیان به تو نمی‏رسد و از طاعتشان هم بی‏نیازی!
روز عرفه، روز استغفار است؛ روز توسل، روز یادآوری عجز خویش و توانایی خداوند، روز تسبیح، روز ذکر، روز خواندن «لا اِللّه‏ اِلاّ اَنْتَ سُبْحانَکَ اِنّی کُنْتُ مِنَ المُوَحِّدینَ» است.
روز عرفه، روز رسیدن است؛ رسیدن به تمام آرزوهای زیبا!

ستاره‏هایی از آسمانِ عرفه

تو آغازگر احسانی، پیش از توجه عبادت‏کنندگان؛ اَنْتَ البادی بالإحسانِ قَبْلَ تَوَجُّه العابدینَ.
خدایا! چگونه عزتمند باشم، در حالی که از خاک خوار و بی‏مقدار مرا سرشتی یا چگونه عزتمند نباشم، در حالی که مرا به خودت نسبت دادی؟ الهی کیفَ اَسْتَعِزُّ وَ فِی الذِّلَةِ اَرْکَزْتَنی اَمْ کَیْفَ لا اَسْتَعِزُّ و الیکَ نَسَبْتَنی؟
خدای من! چگونه واگذاری مرا، حال آنکه سرپرستی‏ام را پذیرا شده‏ای؟ اِلهی کَیْفَ تَکِلُنی وَ قَدْ تَکَفَّلْتَ لی؟
نادانی و گستاخی من بر تو، تو را از هدایتم باز نداشت؛ لَمْ یَمْنَعْکَ جَهْلی و جُرْأتی علیکَ أنْ دَلَلْتنی.
خدایا! کاری کن که چنان از تو بترسم، گویا تو را می‏بینم؛ اللهمَّ اجْعَلْنی اَخْشاکَ کَأَنّی اَراکَ.
معامله آن بنده بسی زیانبار است که به او بهره‏ای از عشقت نداده‏ای؛ خَسِرَتْ صَفْقَةُ عبدٍ لَمْ تَجْعَلْ لَهُ مِنْ حُبِّکَ نصیبا.
چه دارد آنکه تو را ندارد، و چه ندارد آنکه تو را دارد؟ ماذا وَجَدَ مَنْ فَقَدَک و مَا الَّذی فَقَدَ مَنْ وَجَدَکَ؟
هرچند بندگیِ من به طور جدّی تداوم نیافت، اما دوستی و اراده قطعی‏ام پایدار است؛ اِنْ لم تَدُمِ الطّاعَةُ مِنّی فِعْلاً جَزْما فَقَدْ دامَتْ مَحَبَّةً وَ عَزْما.
خدای من! مرا به که وا می‏گذاری؟ به آشنایی که از من می‏گسلد یا به بیگانه‏ای که بر من روی تُرش می‏کند؟ الهی إلی مَنْ تَکِلُنی إلی قریبٍ فَیَقْطَعُنی اَمْ اِلی بعیدٍ فَیَتَجَهَّمُنی؟
دست نیاز به درگاهت دراز کرده‏ایم. همان دست‏ها که به خواری اعتراف نام گرفته است؛ فَقَدْ مَدَدْنا الیکَ اَیْدِیَنا فَهِیَ بِذِلَّةِ الإعترافِ موْسومَةٌ.
خدایا! من در توانگری‏ام مستمندم، پس چگونه در نیازمندی‏ام مستمند نباشم؟ الهی اَنَا الفقیرُ فی غِنایَ فکیف لا اکونَ فقیرا فی فقری.

روز پرواز

امروز عرفه است؛ روز پرکشیدن از زنجیر گناه تا آسمان آبی اجابت و مغفرت. امروز دست‏ها را باید گشود و گره بغض روزهای غفلت را رها کرد. گونه‏های خشک دل را با آب تمنا زنده نمود و لحظه‏ای درنگ کرد و به صدای زمزمه‏ای که تو را تا اوج انسانیت می‏خواند، گوش داد. کاروان انسانیت در راه است؛ دست همّت را از آستین طلب بیرون بیاور و بشتاب که قافله سالار این سرزمین، زمزمه‏های خویش را برای حرکت کاروان آغاز کرده است. ندای درونت را اجابت کن و همراه با آن، با خدای خویش در پای جَبَل الرّحمه، لحظه‏ای خلوت کن و او را بخوان.



نوشته شده در  یکشنبه 90/8/15ساعت  6:58 عصر  توسط محمدرضا صرافی نژاد 
| نظر | لینک ثابت

حقایق و معارفی از وقوف در عرفات(1)

درآمد:

عرفات، نام منطقه وسیعی در حدود 22 کیلومتری جنوب شرقی مکه که در میان راه مکه و طائف واقع است، این بیابان مسطح حدود 18 کیلومتر مربع وسعت دارد، و به وسیله کوه‌هایی که به شکل نیم دایره در اطرافش قراردارد، مشخص شده است.(1)
حاجیان در روز عرفه (= نهم ذی الحجه) از ظهر تا مغرب شرعی در این منطقه حضور می‌یابند، چرا که توقف در عرفات (= وقوف) از ارکان حج است.
البته حاجیان روز قبل عرفه (روز هشتم ذی الحجه) که روز «ترویه» نامیده می‌شود به طرف عرفات حرکت می‌کنند تا برای وقوف روز عرفه آماده باشند.

واژگان:

واژه «عرفات» از «عرف» به معنای ادراک چیزی با تفکر در اثر آن است که اخص از علم است.(2) و عرفات نام سرزمین مخصوصی در نزدیک مکه است (که ویژگی‌های آن گذشت)
در مورد علت نامگذاری آن چند مطلب نقل شده است:
الف. سخن جبرئیل(ع) به ابراهیم(ع) که گفت: «اعترف بذنبک و اعرف مناسکک» «به پیامدهای (کارهای) خود اعتراف کن و اعمال (حج) خویش را بشناس.» پس نامگذاری عرفات اشاره به این سخن است.(3)
ب. برخی حکایت کرده‌اند که آدم و حوا در این سرزمین همدیگر را شناختند، از این رو عرفات نامیده شد. یعنی سرزمین شناخت.(4)
ج. برخی حکایت کرده‌اند که ابراهیم(ع) یک بار قبل از روز نهم ذی الحجه خواب دید که فرزندش اسماعیل را قربانی کند. و به فکر فرو رفت و در شب نهم ذی الحجه (شب عرفه) این رویا تکرار شد، از این رو بر ابراهیم(ع) مسلم شد که باید فرزندش را قربانی کند، و چون این معرفت در روز نهم ذی الحجه در سرزمین عرفات حاصل شد، آن روز را «عرفه» نامیدند.(5)
د. برخی گفته‌اند که به «عرفات» از آن جهت عرفات می‌گویند که در آنجا حاجیان همدیگر را می‌بینند و می‌شناسند.(6)
هـ : برخی مفسران نیز احتمال داده‌اند که این نامگذاری اشاره به آن باشد که این سرزمین محیط بسیار آماده‌ای برای معرفت پروردگار است.(7)
تذکر: این احتمالات منافاتی با همدیگر ندارد بلکه قابل جمع است و امکان دارد همه موارد صحیح باشد.

اسرار عرفات در آئینه قرآن:

«لَیْسَ عَلَیْکُمْ جُنَاحٌ أَن تَبْتَغُوا فَضْلاً مِن رَبِّکُمْ فَإِذَا أَفَضْتُمْ مِنْ عَرَفَاتٍ فَاذْکُرُوا اللّهَ عِنْدَ الْمَشْعَرِ الْحَرَامِ وَاذْکُرُوهُ کَمَا هَدَاکُمْ وَإِن کُنْتُمْ مِن قَبْلِهِ لَمِنَ الضَّالِّینَ ثُمَّ أَفِیضُوا مِنْ حَیْثُ أَفَاضَ النَّاسُ وَاسْتَغْفِرُوا اللّهَ إِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ»
(بقره / 198 ـ 199)
هیچ گناهى بر شما نیست که (در موسم حج روزى و) بخششى از پروردگارتان بجویید، و هنگامى که از «عرفات» روانه شدید، پس خدا را در «مشعر الحرام» یاد کنید، و او را یاد کنید همان گونه که شما را راهنمایى نمود و [شما] پیش از آن، قطعاً از گمراهان بودید.
سپس از جایى که مردم روانه مى‏شوند، (به سوى مِنى‏) روانه شوید، و از خدا، آمرزش بخواهید، که خدا بسیار آمرزنده مهرورز است.
1. در قرآن کریم فقط یک بار نام «عرفات» آمده است، که در آیه 199 / بقره است.
«در این سرزمین خاطره انگیز که گویا دریچه‌ای به جهان ماورای طبیعت در آن گشوده شده، انسان نه تنها از نشئه عرفان پروردگار سرمست می‌شود و لحظه‌ای با زمزمه تسبیح عمومی خلقت هماهنگ می‌گردد، بلکه دردرون وجود خود، خودش را هم که عمری است گم کرده و به دنبالش می‌گردد پیدا می‌کند و به حال خویشتن عارف می‌گردد و می‌داند او آن نیست که شب و روز در تلاش معاش حریصانه کوه و صحرا را زیر پا می‌گذارد و هر چه می‌یابد، عطشش فرو نمی‌نشیند، می‌یابد گوهر دیگری در درون جان او نهفته است که او در حقیقت همان است. آری این سرزمین را عرفات می‌نامند.(8)
2. نفی امتیازات موهوم: در مورد آیات فوق مفسران حکایت کرده‌اند که: «در جاهلیت قبیله قریش، امتیازات نادرستی برای خود قائل بودند و برای خود مقامی قائل بودند که برای هیچ یک از اعراب قائل نبودند. آنان خود را «حُمس» (بر وزن خُمس) معرفی می‌کردند، یعنی کسی که در دین خود محکم و پابرجاست و به عنوان فرزندان ابراهیم و سرپرستان خانه کعبه، خود را از همه برتر می‌شمردند.
از این رو می‌گفتند: ما نباید در مراسم حج به عرفات برویم زیرا عرفات از حرم مکه بیرون است، در حالی که می‌دانستند وقوف در عرفات جزئی از مراسم حج ابراهیمی است.
قرآن کریم در آیات فوق خط بطلان بر این اوهام کشید، به مسلمانان دستور داد که همه با هم در عرفات توقف (= وقوف) کنند.»(9)
3. درس اتحاد و یگانگی: واژه «افاض» از ماده فیض در اصل به معنای جریان و ریزش آب است، و از آنجا که وقتی مردم به طور دسته جمعی از جائی به نقطه دیگری با سرعت حرکت می‌کنند بی‌شباهت به یک نهر جاری نیست این تعبیر به کار می‌رود.(10)
قرآن به مردم دستور می‌دهد که همگی بدون استثناء نخست به عرفات بروند، و از آنجا به مشعر الحرام سپس به سرزمین منی کوچ کنند؛ و این اشاره لطیفی به وحدت امت اسلامی است، که هماهنگ در مسیری که خدا فرموده است حرکت کنند.
4. رابطه عرفات با اقتصاد: آیت الله مکارم شیرازی در مورد اینکه مساله وقوف در عرفات و حرکت به سوی مشعر الحرام، سپس منی، در آیات فوق در کنار فعالیت‌های اقتصادی قرار گرفته است می‌نویسند: «ممکن است اشاره به این نکته باشد که تلاش اقتصادی اگر برای خدا و زندگی آبرومندانه باشد، آن هم یک نوع عبادت است، همچون مناسک حج، یا اینکه نقل و انتقال زوّار از مکه به عرفات و از آنجا به مواقف دیگر مستلزم هزینه‌ها و خدماتی است. و اگر هرگونه کار و خدمت و مزد گرفتن در این ایام ممنوع و حرام باشد مسلماً زوار خانة خدا سخت به زحمت می‌افتند.(11)

اسرار عرفات در آیینه روایات:

1. عصر عرفه چرا:

در حدیثی حکایت شده که از پیامبر(ص) پرسیدند که چرا در عصر (روز نهم ذی الحجه) توقف در عرفات قرار داده شد؟
حضرت فرمودند: آن عصر ساعتی است که آدم نافرمانی پروردگار را کرد (و ترک اولی نمود) پس خدا بر امت من مقرر کرد که در آن ساعت در بهترین مکان توقف کنند و زاری و دعا نمایند وبهشت را برای آنان کارسازی نمود و ساعتی که مردم از عرفات خارج می‌شوند، ساعتی است که آدم(ع) کلمات (خاص توبه) را از پروردگار دریافت کرد و توبه او پذیرفته شد.»(12)

2. عرفات معادل حج است:

در احادیث از پیامبر اکرم(ص) حکایت شده که سه بار فرمودند: «الحج عرفات»(13) این مطلب جایگاه بلند عرفات را در اعمال حج روشن می‌سازد که توقف در این سرزمین معادل کل حج است، شاید این مطلب به خاطر آن است که دعا و آمرزش خاص الهی و کمال و تعالی انسان در این سرزمین به صورت ویژه تحقق می‌یابد.
البته ممکن است این مطلب اشاره به حکم فقهی عرفات نیز باشد که عرفات از ارکان حج است و هر کس آن را عمداً ترک کند حج او باطل است.(14)
آیت الله جوادی آملی در این رابطه می‌فرمایند: «حج به سبب آگاهی خاصی که جز در عرفات در جای دیگر یافت نمی‌شود «الحج عرفة»(15) موجب تعالی و نیل انسان به اوج قله عالم امکان، یعنی خُلق عظیم است.» سپس سرّ این مطلب را در دعاهای عرفه می‌دانند.(16)

3. مباهات خدا به اهل عرفه:

در احادیث از پیامبر(ص) حکایت شده که خدا در عصر عرفه به خاطر اهل عرفه به فرشتگان خود مباهات می‌کند و می‌فرماید: «به بندگانم بنگرید که ژولیده و غبار آلود به سوی من آمده‌اند.»(17)
آری حاجی که برای رسیدن به دوست سر از پا نمی‌شناسد و بصورت طبیعی در آن بیابان گرد آلود و ژولیده می‌شود و زبان حال او این است که: هر چه از دوست رسد نیکوست، خدا نیز او را دوست می‌دارد، و با همین حالت ژولیده وی را در بارگاه قدس خویش می‌پذیرد.

4. در اینجا فقط از خدا بخواهید که دعای شما مستجاب است.(18)

در حدیثی از پیامبر(ص) حکایت شده که اگر بنده خدا در عرفات پس از دعا و ذکر از خدا درخواست کند که شفاعت اهل مواقف (عرفات ـ مشعر ـ منی) را بکند، شفاعت او پذیرفته می‌شود.(19)
و در حدیث دیگری حکایت شده که امام سجاد(ع) به گدایی که در روز عرفه تکدی می‌کرد فرمودند: وای بر تو! آیا در چنین روزی، دست نیاز به سوی غیرخدا دراز می‌کنی. در این روز برای کودکان در رحم مادر، امید سعادت می‌رود.
و در حدیث دیگری از امام سجاد(ع) حکایت شده که: «کسانی که در چنین زمان و مکانی (عرفه) دست نیاز به سوی دیگران دراز کنند، بدترین انسان‌ها هستند.»(20)

5. این سرزمین، مکان نومیدی نیست.

در حدیثی حکایت شده که امام علی(ع) از پیامبر(ص) پرسید: یا رسول الله، کدامیک از اهل عرفات جرم بزرگی دارد؟ حضرت پاسخ فرمود: کسی که از عرفات بازگردد در حالی که قطع(21) دارد که بخشیده نشده است. و از امام صادق(ع) حکایت شده که فرمودند: یعنی از رحمت الهی مأیوس شود.(22)
این سرزمین محل بخشش گناهان است، بلکه از پیامبر(ص) حکایت شده که برخی گناهان جز در عرفات بخشیده نمی‌شود.(23)
و در حدیث دیگری از ایشان حکایت شده که: هیچ روزی مثل عرفه نیست چه اینکه بیشترین افراد در این روز از آتش نجات می‌یابند.(24)
و در حدیث دیگری از امام صادق(ع) حکایت شده که: «هر کس در ماه رمضان بخشیده نشد، تا ماه رمضان سال بعد آمرزیده نمی‌شود مگر آنکه در عرفات حاضر شود.»(25)
آری در عرفات نه تنها حاجیان در لحظات آغازین عرفات بخشیده می‌شوند و مشمول رحمت الهی می‌گردند(26) بلکه خانواده و همشهریان آنان نیز بخشیده می‌شوند.
در حدیث دیگری از امام صادق(ع) حکایت شده که: «هیچ مرد مومنی از اهل هر روستا و شهری که باشد، در عرفات وقوف نکند جز آن که خدا اهالی مومن آن محل را ببخشاید و هیچ مرد مومنی از خانواده با ایمان در عرفات وقوف نکند مگر آنکه خدا مومنان از آن خاندان را بیامرزد.»(27)

6. شناخت معارف و علوم الهی سرّ توقف در عرفات:

شبلی از امام سجاد(ع) حکایت کرده که: «هل عرفت بموقفک بعرفة معرفة الله سبحانه امر المعارف و العلوم»(28)
آیت الله جوادی آملی در این زمینه می‌فرمایند: «وقوف در عرفات برای آن است که انسان به معارف و علوم دینی واقف شده و از اسرار الهی نظام آفرینش با خبر شود. بداند که خداوند به همة نیازهای او واقف و بر رفع همه آنها تواناست. خود را به خدا بسپارد و فقط او را اطاعت کند که طاعت او سرمایه و وسیله هر بی‌نیازی است.»(29)

7. عرفان به احاطه علمی خدا، یکی دیگر از اسرار توقف در عرفات:

شبلی از امام سجاد(ع) حکایت کرده که «و عرفت قبض الله علی صحیفتک و اطلاعه علی سریرتک و قلبک»
آیت الله جوادی آملی در این زمینه می‌فرمایند: «... حج گزار باید در آنجا بر این نکته عارف شود که خدای سبحان به نهان و آشکار و صحیفه قلب او و رازهای آن و حتی آنچه برای خود او روشن نیست و به طور ناخود آگاه در زوایای روح او می‌گذرد، آگاه است؛ یعنی سرزمین عرفات محل ادراک و شهود مضمون آیه کریمه «وَإِن تَجْهَرْ بِالْقَوْلِ فَإِنَّهُ یَعْلَمُ السِّرَّ وَأَخْفَى»(30) است.
انسان اگر بداند که قلبش در مشهد و محضر حق است همانطور که خود را به گناهان جوارحی ]= ظاهری[ نمی‌آلاید، گناه جوانحی ]= درونی[ نیز نمی‌کند و قلبش را از خاطرات آلوده تنزیه ]= پاک[ می‌کند.»(31)

8. توقف در عرفات رمز شفاعت الهی:

در احادیث از پیامبر(ص) حکایت شده که شفاعت خدای متعال نصیب عرفاتیان می‌شود.(32)
آری از مهمانان خویش پذیرایی می‌کند و در کنار آنان قرار می‌گیرد و شفیع آنان می‌شود و آنها را از دوزخ نجات می‌دهد و رحمت خویش را بر آنان فرو می‌بارد.

9. عرفاتیان مهمانان الهی‌اند که منتظر اجازه ورود به حرم الهی هستند.

در حدیثی حکایت شده که از امام علی(ع) در مورد مکان عرفات پرسش شد که چرا خارج از حرم مکه قرار گرفته است؟
حضرت فرمودند: چون کعبه اتاق خداست و حرم خانه اوست،(33) هنگامی که مهمانان می‌خواهند وارد خانه شوند، در خانه می‌ایستند و به سوی خدا تضرع می‌کنند.»(34)
آری مهمان در خانه می‌ایستد و اجازه ورود می‌گیرد مهمانان الهی نیز در عرفات توقف می‌کنند تا مشمول رحمت الهی شوند و بخشیده شوند، سپس با پاکی و معرفت وارد حرم الهی گردند، و به بارگاه او بار یابند.

10. عرفات محل حضور پاکان:

در حدیثی از امام صادق(ع) حکایت شده که: «لا یصلح الوقوف بعرفة علی غیر طهارة»(35)
عرفات سرزمین مقدسی است که مورد عنایت الهی است و مکان دعا و توجه به خداست، از این رو مناسب است که عرفاتیان، به طهارت ظاهری و باطنی خویش توجه کنند.
طهارت ظاهری لباس و بدن آنها به خاطرحالت احرام لازم است، که تا حد امکان رعایت شود و اگر بدن و لباس آنها نجس شد مجدداً پاک شود.
و نیز طهارت به معنای داشتن وضو و غسل سزاوار آن مکان و زمان است، چرا که عرفاتیان معمولاً در حال عبادت و دعا و... هستند که عرفات روز دعاست(36) و نیکوست که دعا در حال طهارت باشد.
و نیز طهارت درونی و روحی به معنای پاک شدن از گناهان بوسیله آب توبه و استغفار، که مناسب‌ترین مکان برای بخشش گناهان عرفات است.(37)

11. عرفات و ولایت:

عرفات یکی از مکان‌ها و زمان‌های جلوه‌گری ولایت اهل بیت(ع) است و ارتباط عرفات با ولایت از چند جهت قابل توجه است:
الف. عرفات محل نزول ولایت علی(ع):
عرفات محل نزول اولیه آیه اکمال است، علامه طباطبائی(ره) برآنند که آیه: «الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ الإِسْلاَمَ دِیناً»(38) براساس برخی روایات(39) در عرفه نازل شد، ولی پیامبر(ص) به خاطر برخی مصلحت سنجی‌ها و ترس از مخالفت دشمنان آن را بیان نکرد و منتظر فرصت بود تا اینکه در روز غدیر (18 ذی الحجه) که از سفر حج باز می‌گشتند دستور اکید برای ابلاغ آیه فوق آمد.(40) سپس حضرت آن را برای مردم تلاوت کرد و ولایت امام علی(ع) را علناً اعلام فرمود.(41)

ب. عرفات محل تجلّی امام عصر(عج):
از امام صادق(ع) حکایت شده که فرمودند: «یفقد الناس امامهم، یشهد الموسم فیراهم و لایرونه»(42) «مردم به فراق امامشان گرفتار می‌شوند و ایشان در مراسم حج حاضر می‌شود و آنان را می‌بیند ولی مردم ایشان را نمی‌بینند.»

و نیز از محمد بن عثمان عمری، یکی از نواب خاص امام عصر(عج) حکایت شده که: «والله ان صاحب هذا الامر لیحضر الموسم کل سنة، یری الناس و یعرفهم و یرونه و لایعرفونه»(43)
آری هنگامی که حضرت در مراسم حج حضور می‌یابند، و به طور طبیعی به اعمال حج مشغول شوند، قطعاً در عرفات حاضر می‌شوند چرا که وقوف در عرفات واجب و از ارکان حج است.
به گفته عارف و مفسر گرانقدر، فیض کاشانی:
یکی از طواف سر کوی ولیّ حق کردن به ز صــد حجّ قبــول به دیوان بردن
ایســـتادن نفســی نــزد مسیحانفسی به ز صد سال نماز است به پایان بردن
آیت الله جوادی در این مورد می‌نویسند:
«وجود مبارک حضرت بقیة الله، حجت بن الحسن(عج) هر سال در مراسم حج و بویژه در عرفات و منا حضور دارد...
همچنین بسیاری از تربیت یافتگان و شاگردان خاص آن حضرت در میان حج گزاران حضور دارند و به مدد عنایت خاص حضرتش از ملکوت افراد آگاهی می‌یابند.»(44) - (45)
ج. عرفات جلوه گاه دعاهای اهل بیت(ع) بویژه دعای عرفه امام حسین(ع)
در عرفات دعاهای متعددی از پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) نقل شده است.(46)
این دعاها علاوه بر آنکه انسان را به یاد خدا می‌اندازد، و ذکر حق را بر زبان حج گزاران جاری می‌سازد، آنها را به یاد پیامبر(ص) و اهل بیت او می‌اندازد. البته در این میان دعای عرفه امام حسین(ع)(47) و یاد گریه‌های آن حضرت و محتوای توحیدی دعا تاثیر خاصی دارد، و همگان را به عشق بازی با معبود سوق می‌دهد و یاد امام حسین(ع) و مظلومیت ایشان را در دل‌ها زنده می‌سازد.
آیت الله جوادی آملی در این زمینه می‌فرمایند: «بهترین نیایشی که جنبه سیاسی ـ عبادی حج و زیارت را به خوبی تبیین می‌کند، دعای عرفه عارف معروف در بین اهل معرفت و سید شاهدان کوی شهود و شهادت، سالار جانبازان میدان نبرد توحید علیه طاغوت، و سرور پاکان و آزادگان، در ساحت فضیلت حضرت حسین بن علی(ع) است، زیرا حضرتش در این دعا هم دستور کفر ستیزی و راه طاغوت زدایی و رسم سلحشوری و سنت سرکوبی جنایتکاران را ارائه می‌کند، و هم ستایش حکومت اسلامی و تقدیر دولت مکتبی و ظهور ولایت الهی را نشان می‌دهد، و هم تجلی هستی ذات اقدس خداوند و ظهور گسترده و همه جانبة آن ذات مقدس و خفای هرچه غیر اوست در پرتو نور او و پی بردن به او از خود او و به غیر او بها ندادن و غیر او را به او شناختن و دانستن را عین شهود و مستغنی از استشهاد دانستن را تفهیم می‌کند.»(48)



نوشته شده در  یکشنبه 90/8/15ساعت  6:56 عصر  توسط محمدرضا صرافی نژاد 
| نظر | لینک ثابت

حقایق و معارفی از وقوف در عرفات(2)

12. عرفات روز دعاست، از خدا چه بخواهیم؟

عرفه روز ارتباط خلق با خالق و روز دعاست، و در حقیقت یکی از راههای کسب معرفت الهی همین دعاهاست.
در حدیثی از امام صادق(ع) حکایت شده که: «عرفه روز دعا و درخواست است.»(49)
و حتی از آن حضرت حکایت شده که نماز عرفه با عجله خوانده می‌شود و نماز ظهر و عصر به صورت جمع خوانده می‌شود تا انسان برای دعا وقت بیشتری داشته باشد و نیز سفارش شده که در عرفه با نگاه به مردم مشغول نشو، به خودت بپرداز و دعا کن.(50)
انسان می‌تواند در عرفه هرگونه حاجت دنیوی و اخروی را از خدا بخواهد، ولی پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) دعاهای خاصی به ما آموزش داده‌اند، تا از این فرصت بیشتر استفاده کنیم، و مطالب عالی‌تر از خدا بخواهیم.
این دعاها، نوعی رازگویی است، یعنی کسانی که به اسرار هستی آشنا هستند، راههای کوتاه‌تر و مهم‌تر و مسائل عالی‌تر را به ما آموزش داده‌اند. در دعاهای اهل بیت(ع) در عرفه، موارد زیر برجسته شده است:
الف. یاد خدا و اقرار به توحید و صفات خدا(51) و تسبیح او.(52)
ب. اخلاص ورزی به درگاه دوست (اللهم لک صلاتی و نُسکی و محیای و مماتی)(53)
پ. پناه بردن به خدا از: فقر، وسوسه‌های شیطانی، متفرق شدن کارها، عذاب قبر، چیزهای بدی که بادها می‌آورند (مثل خرابی‌ها، بیماری‌ها و...)(54)
ت. طلب آمرزش و استغفار از گناهان.(55)
ث. درخواست از خدا: عفو، عافیت، دفع شرور مخلوقات،(56) برکت در سفر، نورانیت قلب و اعضاء و کارها، شب و روز نیک، بادهای نیک.(57)
برآورده شدن حاجات، قرار گرفتن در زمره کسانی که خدا به آنها در عرفه مباهات می‌کند.(58)
نجات از آتش، رزق حلال، توفیق انجام کارهایی که مورد رضایت خداست، عمر دراز، حیات طیب.(59)
حضور مکرر در عرفات تا وقتی زنده هستیم، رستگاری، رحمت، اینکه از گرامی‌ترین مهمانان خدا باشیم، خیر و برکت، رضوان، برکت در اموال و خانواده.(60)
آری پیام و آموزه این دعاها برای ما آن است که عرفه را روز دعا بدانید و برای امور دنیوی و اخروی خود دعا کنید.

13. عرفات و شیطان

در عرفات مواظب وسوسه‌های شیطان باشیم، چون از بهترین مکان‌های توجه به خدا و آمرزش است از این رو شیطان تلاش می‌کند انسان را از رحمت و آمرزش الهی باز دارد.
در حدیثی از امام صادق(ع) حکایت شده که: (در عرفه) از شیطان به خدا پناه ببرید، که شیطان بیشتر دوست دارد در اینجا به یاد شما باشد (و شما را بلغزاند).»(61)
میبدی در کشف الاسرار می‌نویسد: «در بعضی اخبار بیاید که بسیاری گناه است بنده را، که کفارت آن نیست مگر ایستادن به عرفات؛ و هیچ وقت نیست که شیطان را ببینند درمانده‌تر و زرد روتر از آن وقت که حاجیان در عرفات ببیند، از بس که بیند رحمت و فضل خدای بر سر ایشان باران و ریزان!»(62)
آری، پیام و آموزه این روایات آن است که خطر شیطان را در عرفات جدی‌تر بگیرید و بیشتر مواظب وسوسه او باشید.

14. اسرار جبل الرحمة (کوه رحمت):

کوهی که در منطقه عرفات واقع شده است. این کوه از جهات مختلف مورد توجه بوده و هست:
الف. پیامبر اسلام(ص) بر تخته سنگی از این کوه ایستاد و خطبه معروف عرفات را بیان کرد.
ب. امام حسین(ع) دعای عرفه را در دامنة این کوه خواند.
ج. بر قله این کوه، قبه‌ای به نام آدم(ع) قرار دارد.(63)
د. صعود بر جبل الرحمة:
مشهور بین علماء آن است که بالا رفتن از این کوه در روز عرفه مکروه است. (یعنی ثواب عبادت را کمتر می‌کند) و در حدیثی از امام صادق(ع) و امام کاظم(ع) حکایت شده که توقف در پای کوه افضل‌تر و محبوب‌تر است(64) و هر چه به کوه نزدیک باشد با فضیلت‌تر است.
و در حدیثی از امام سجاد(ع) حکایت شده که هنگام بالا رفتن از کوه: «قصد شود که خدا نسبت به مرد و زن مومنی مهرورز است و آنان را رحمت می‌کند و سرپرست هر مسلمانی است.»(65) - (66)
آیت الله جوادی آملی در این مورد می‌فرمایند: «صعود بر جبل الرحمة، باید انسان را عارف به این سرّ کند که خداوند نسبت به مرد و زن مومن، رحمت خاص و ولایت مخصوص دارد. نیل حج گزاران به چنین معرفتی در نحوة نگرش و ارتباط آنان با سایر افراد و جوامع تاثیر خواهد گذارد.»(67)

15. اسرار «نَمره»:

وادی نمره، منطقه وسیعی در سرزمین عرفات است که تقریباً در سمت مماس عرفات با حرم است.
از امام سجاد(ع) حکایت شده که در مورد این منطقه فرمود: «در سرزمین نمره قصد شود که به چیزی دستوری ندهی تا اینکه خود بدان عمل کرده باشی، و از چیزی منع و نهی نکنی تا اینکه خود از آن پرهیز کرده باشی.»(68)
و نیز حضرت این سرزمین را شاهد اعمال حاجیان معرفی فرمود.(69)
آیت الله جوادی آملی در این مورد می‌نویسند: «در وجوب امر به معروف و نهی از منکر، عدالت و طهارت نفس آمر و ناهی از شرایط آن به شمار نیامده است، بلکه علم و آگاهی او از آن معروف یا منکر، و احتمال تاثیر امر و نهی او و مانند آن جزو شرایط است. اما باطن آن براساس رازی که درباره «نمره» (در حدیث شبلی) بیان شد، به عدالت بر می‌گردد، یعنی آمر به معروف باید خود مُوتَمر بدان بوده (= بدان دستور عمل کرده باشد) ناهی و زاجر از منکر باید خود منتهی و منزجر از آن باشد. (= قبلاً از آن مطلب پرهیز کرده باشد.) ...
امام سجاد(ع) فرمود: «هنگام ورود به این منطقه باید آگاه باشید که این سرزمین، سرزمین شهادت، معرفت و عرفان است. یعنی همان گونه که خدا و ملائکه شاهدند، این سرزمین وسیع نیز شاهد اعمال زائران خانه خداست و کاملاً آگاه است که حاجی با چه نیتّی آمده و با چه انگیزه‌ای بر می‌گردد و به آن شهادت می‌دهد.»(70)

16. چرا در عرفات روزه نگیریم

در برخی روایات فریقین از روزه گرفتن روز عرفه نهی گردیده است شاید علت آن، سر حال بودن و با نشاط بودن هنگام دعا و نیایش است، زیرا انسان روزه‌دار، در آن سرزمین ـ و خصوصاً در هوای گرم ـ حال دعا پیدا نمی‌کند. رسول خدا(ص) نیز روز عرفه را روزه نمی‌گرفت.(71)
البته مرحوم کفعمی در مصباح فرموده: «مستحب است روزه گرفتن در روز عرفه، برای کسی که در دعا خواندن ضعف پیدا نکند.»(72) و این مطلب موید آن است که کراهت روزه بدان جهت است که انسان برای دعا خواندن، حال و نشاط داشته باشد.

اسرار عرفات در کلام صاحب نظران

1. تجلّی توحید در دعای عرفه امام حسین(ع):

«متی غبت حتی تحتاج الی دلیل یدّل علیک»(73)
«(ای خدا) چه زمانی پنهان بودی تا نیازمند دلیلی باشی که ما را به تو رهنمون گردد.»
«عمیت عین لاتراک علیها رقیباً»(74)
«کور باد (یا کور است) چشمی که تو را مراقب خویش نمی‌بیند.»
«خسرت صفقة عبد لم تجعل له من حبّک نصیباً»(75)
«بنده‌ای که سهمی از محبت خویش به او نداده‌ای، معامله و سودایی زیان آور نموده است.»

2. در عرفات به کمال معرفت برسید:

عارف سالک، میرزا جواد ملکی تبریزی(ره) می‌گوید: «منتهای جدیّت خود را به خرج بده که در عرفات به کمال معرفت نائل شوی و بدان که اجتماع حاجیان برای دعا در یک میدان و صحنه واحد، بویژه به لحاظ حضور صالحان و اهل باطن از ابدال و اوتاد یا غیر آنها از کاملان ـ که هیچ وقت حج از بعضی از آنان خالی نیست ـ لامحاله با اجتماع دل‌ها و همت‌ها، برای طلب نزول رحمت و طلب باران، ابرهای جود و کرم که گردن‌ها کشیده و دیده‌ها خیره شده ]برای آن[ تضرع و زاری و ابتهال خود، شاید علت تامه اجابت دعا باشد.»(76)
مرحبا قومی که داد بندگی را داده‌اند
تــرک دنیـا کـرده‌اند و از همه آزاده‌اند...
ربّنا گویند از او لبیک عبدی بشنوند
جمله سرمست الست از جرعه این باده‌اند(77)

3. عرفات سرزمین شناخت‌ها:

عبادت بدون شناخت، نور و نشاطی ندارد؛ همان عبادت خشکی است که نه تنها مفید نیست، بلکه در بسیاری از موارد گمراه کننده می‌باشد.
در عرفات خدا را بشناسیم، خود را بشناسیم، دیگران را بشناسیم، شیطان را خوب بشناسیم تا او را به خوبی از خود طرد کنیم.
حاجی در عرفات به خود متوجه می‌شود، حال و وضع و کارهای خود را محاسبه می‌کند، اگر خطایی در خود دید، توبه حقیقی می‌کند، در آنجا در پیشگاه خدا به گناهانش اعتراف می‌کند و تصمیم می‌گیرد دیگر گناه نکند و خود را همیشه از شیطان و شیطنت‌ها دور نگهدارد. به این ترتیب شناخت نظری و عملی خود را در مدرسة فضل پرور عرفات، تکمیل می‌نماید.(78)
همه عاشقان بکوشید که چو جسم و جان نماند
دلتان به چـــرخ پرّد چــو بدان گران نماند
دل و جــان به آب حکـمت از غبارها بشویید
همه تا دو چشم حسرت سوی خالدان نماند
ره آســمان درون اسـت، پر عشــق را بجنبان
پر عشق چـــون قـوی شد غم نردبان نماند

4. صحنه عرفات یادآور صحنه رستاخیز:

«زائر خانه خدا باید از وقوف به عرفه و مشعر و مشاهده ازدحام جمعیت و اقوام و ملل مختلف، از عرب و عجم، از گریه و ناله و استغاثه و تضرّع آنها به درگاه حق تعالی، از پیروی هر قومی از پیشوای خود، از سرهای برهنه و بدن‌های کفن پوش، به یاد مواقف حشر و آخرت باشد.»(79)

5. حضور اولیای الهی در عرفات عامل نزول رحمت و آمرزش الهی بر همگان:

«از اسرار اجتماع همه در این سرزمین، آن است که عموم مردم و گنه کاران، با اولیای الهی ارتباط پیدا کنند و به برکت حضور آنان، مشمول رحمت الهی قرار گیرند، همانطور که در سیر نزول، اولیای الهی واسطه فیض‌اند، در قوس صعود نیز اینان واسطه ترقی و کمال انسان‌اند.»(80)

6. کوتاهی زمان عرفات نشانه کوتاهی حیات دنیوی و مسافر بودن ماست.

«چون آفتاب روز عرفه به لحظه غروب برسد، باید خیمه‌ها را سرنگون کرد و بار و بنه مختصر را به هم پیچید و سفرة نچیده را برچید و با روحی سبک بار و قلبی سبک بال و وجودی پیچیده به غفران و رحمت، به طرف مشعر الحرام حرکت کرد.
این اقامت کوتاه و این استقرار چند ساعته، نشان اقامت کوتاه در حیات دنیا و علامت مسافر بودن انسان در این خانة محدود است. که باید بساطی گستراند تا روز جمع کردن آن دچار مضیقه و رنج و فشار و زحمت نباشی و برای دل کندن از آن سهل و آسان و راحت بگذرانی.»(81)

پی‌نوشت:

1. نک: آثار اسلامی مکه و مدینه، رسول جعفریان، ص 129 و حج نماز بزرگ، ص 35 و منابع دیگر.
2. واژه «عرف» اصله من «عرفت» ای اصبت عرفه ای رائحته، او من اصبت عرفه، ای خدّه. (مفردات، راغب اصفهانی، ماده عرف)
3. نک: علل الشرایع، ج 2، ص 436 و المحاسن، 2/65/1181.
4. نمونه، ج 2، ص 60.
5. الدّر المنثور، ج 7، ص 111.
6. نمونه، ج 2، ص 60.
7. همان.
8. نمونه، ج 2، ص 61.
9. نمونه، ج 2، ص 62 و صهبای حج، جوادی آملی، ص 413.
10. همان.
11. همان.
12. وسائل الشیعه، ج 13، باب 19، حدیث 8 (چاپ جدید)
13. سنن ترمذی: 5/214/2975 و همان 3/237/889 و محجة البیضاء، ج 2، ص 204 (الحج عرفه) و نیز الحج و العمرة فی الکتاب والسنة، ص 189 ـ 190.
14. نک: مناسک حج، امام خمینی(ره) با حواشی مراجع عظام، مساله 963.
15. محجة البیضاء، ج 2، ص 204.
16. صهبای حج، ص 423.
17. بحارالانوار، ج 99، ص 13، ح 42.
18. کافی: 4/261/37، بحار: 99/13/42.
19. شعب الایمان: 3/463/4074، کنزالعمال: 5/74/12110.
20. بحار، ج 96، ص 261.
21. واژه «ظن» اگر با «انّ» همراه شود به معنای قطع است (نک: مفردات راغب، ماده ظن)
22. الفقیه: 2/211/2183 و کافی: 4/541/7.
23. الجعفریات / 65، دعائم الاسلام: 1/294 از امام علی(ع).
24. السنن الکبری: 5/192/ 9480.
25. کافی: 4/66.
26. اخبار مکه، فاکهی، ج 5، ص 15.
27. وافی، ج 2، ص 42.
28. مستدرک الوسائل، ج 10، ص 166.
29. صهبای حج، ص 415.
30. طه / 7.
31. صبهای حج / 416.
32. شعب الایمان: 3/463/4074 و کنزالعمال: 5/74/12110.
33. واژه «بیت» به معنای مکان خواب (بیتوته) است (که در فارسی بدان اتاق گفته می‌شود) و واژه «دار» به معنای حیاط و خانه‌ای است که خانواده در آن زندگی می‌کنند و دیوار دارد. (نک: التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج 2، واژه بیت.)
34. کافی: 4/224/2.
35. دعائم الاسلام: 1/320.
36. نک: تهذیب: 5/182/611 و کافی: 4/463/4.
37. نک: کافی: 4/66 و الفقیه: 2/211/2183.
38. مائده / 3.
39. نک: الدر المنثور، سیوطی و تفسیر عیاشی، ذیل آیه فوق، و المیزان، ج 5، ص 178 و 209.
40. «یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِن رَبِّکَ وَإِن لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ» (مائده / 67)
41. نک: المیزان، ج 5، ص 209 ـ 210.
42. کافی، ج 1، ص 337 ـ 338.
43. الفقیه، ج 2، ص 520.
44. صهبای حج / 433.
45. شایان ذکر اینکه، اگر چه ممکن است مشکلات برخی زائران، ناخود آگاه به برکت امام زمان(عج) حل شود، لیکن چنین نیست که هر عمل خارق عادت و کرامتی که در ایام حج و در سرزمین منا و عرفات روی داد، مستقیماً به دست وجود مبارک آن حضرت انجام گیرد. ممکن است ناآشنا یا سالمندی خیمه یا چادر خود را گم کند و یا در بین راه بدون زاد و راحله بماند، و ولیّی از اولیای الهی که تربیت شده مکتب ولایت ولی عصر(عج) است او را راهنمایی کند. پس این شخص گرفتار، مع الواسطه خدمت آن حضرت رسیده است نه بلاواسطه. (صهبای حج / 433 ـ 434)
46. نک: الحج و العمرة فی الکتاب والسنة، محمد الریشهری، ص 191 ـ 195.
47. نک: مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی، دعای عرفه.
48. صهبای حج، ص 428.
49. تهذیب: 5/182/611 و کافی: 4/463/4.
50. تهذیب: 5/183/612، الفقیه: 2/542/3135 و الحج و العمرة فی الکتاب والسنة / 590.
51. تهذیب: 5/183/612، الفقیه: 2/542/3135 و الحج و العمرة فی الکتاب والسنة / 590.
52. المعجم الکبیر: 10/227/10554.
53. تهذیب: 5/183/612، الفقیه: 2/542/3135 و الحج و العمرة فی الکتاب والسنة / 590.
54. همان.
55. تهذیب: 5/184/614.
56. کافی: 4/464/5، قرب الاسناد: 21/72.
57. تهذیب: 5/183/612، الفقیه: 2/542/3135 و الحج و العمرة فی الکتاب والسنة / 590.
58. کافی: 4/461/3، تهذیب: 5/179/600 و بحار: 99/348/20.
59. تهذیب: 5/182/611، کافی: 4/463/4.
60. الفقیه: 2/543/3137، تهذیب: 5/187/622 و نیز: اقبال الاعمال: 2/61 ـ 188 (دعاهای ائمه در عرفات) و نیز: الحج و العمرة فی الکتاب والسنة، ری‌شهری، ص 191 ـ 195.
61. التهذیب: 5/182/611، کافی: 4/463/4.
62. کشف الاسرار، میبدی، ج 1، ص 525.
63. صهبای حج، ص 418.
64. وسائل الشیعه، ج 10، ص 11 و 19 و کافی، ج 4، ص 463.
65. حدیث مشهور شبلی، مستدرک الوسائل، ج 10، ص 166.
66. شاید این دو دسته حدیث فوق قابل جمع باشد، یعنی احادیث دسته اول محل با فضیلت‌تر وقوف در عرفات (پایین کوه) را بیان می‌کند و حدیث شبلی اشاره دارد که اگر از جبل الرحمة بالا رفتی چه چیزی را قصد کنی، ولی دستور صعود به کوه یا نفی فضیلت پایین کوه را نمی‌دهد.
67. صهبای حج، ص 419.
68. حدیث شبلی، وسائل الشیعه، ج 10، ص 166.
69. همان. (فعند ما وقفت عند العلم و النمرات نویت انها شاهدة لک علی الطاعات حافظة لک مع الحفظة بأمر ربّ السموات)
70. صهبای حج، ص 420.
71. اخبار مکه، فاکهی، ج 5، ص 33 ـ 29 و حج در اندیشه اسلامی، ص 242.
72. مفاتیح الجنان، ص 470.
73. مفاتیح الجنان، دعای عرفه امام حسین(ع).
74. همان.
75. همان.
76. المراقبات، ج 2، ص 225.
77. خواجه عبدالله انصاری.
78. برگرفته از پاسدار اسلام، ش 207 ـ 208، مقاله «عرفات و منی سرزمین شناخت‌ها و پیکارها و ایثار»، ص 44.
79. پرتوی از مشعل هدایت، اسرار و معارف حج، ص 22.
80. همان.
81. در بارگاه نور، ص 97.



نوشته شده در  یکشنبه 90/8/15ساعت  6:55 عصر  توسط محمدرضا صرافی نژاد 
| نظر | لینک ثابت

وجه تسمیه روز عرفه

مقدمه:

روز عرفه از ایام باشکوه و عظیم است. روزی است که در‌های آسمان را برای پذیرش تضرع‌های عاشقانه‌ بندگان ذات اقدس اله می‌گشایند و باز هم آن فاعل بالعشق خواهان بازگشت اشرف مخلوقاتش به بارگاه امن‌اش است . آری باز هم فرصت برای بازگشت انسان به اصل و جایگاه اعلی اولیه‌اش را فراهم می‌کنند، چقدر بزرگوارند و بزرگوارانه رفتار می‌کنند. چقدر ظلم کردیم! چقدر نادیده گرفتیم آن همه رحمت را! ولی باز هم می‌خوانندمان، دعوتمان می‌کنند و می‌خواهند همچو شب قدر به ارزش و منزلت خود نائل شویم. آری روز عرفه، روزی است که حق تعالی بندگان خویش را به عبادت و اطاعت خود دعوت کرده و از آن سوی سفره جود خود را برای آنها گسترانیده است.
شیطان را در این روز در غل و زنجیر می‌کشد و باز هم زمینه پیروزی انسان را بر نفس فراهم می‌کند. امام صادق (ع) فرموده‌اند: اگر شخص گناه‌کاری نتواند در شب‌های قدر خود از قدر و منزلت خود به نحو احسنت استفاده کند و بهره گیرد، می‌تواند در این روز از امتیازات برخورداری از رحمت الهی برخوردار شود.1

وجه تسمیه روز عرفه:

1. آورده‌اند که: زمانی‌که جبرییل مناسک حج ابراهیمی را به ابراهیم خلیل‌الله می‌آموخت، چون به عرفه رسید به او گفت: (عرفت) و او پاسخ بلی را داد - لذا به این نام خوانده شد.
2. همچنین آورده‌اند که: مردم از این جایگاه به گناه خود اعتراف می‌کنند و بعضی آن را از جهت تحمل و صبر و رنجی می‌دانند که برای رسیدن به آن باید متحمل شوند، چرا که یکی از معانی «عرف» صبر و شکیبایی است.2
3. همچنین در روایتی آمده که آدم و حوا پس از هبوط از بهشت و آمدن به کره خاکی در این سرزمین یکدیگر را یافتند و به همین دلیل عرفات و این روز عرفه نام گرفته است.3

پیشینه‌ وقوف در عرفات:

عرفات جمع عرفه به معنای شناخت است و از آنجا که آن‌جا وادی شناخت و معرفت خدا و نفس و خود است، عرفات نام گرفته.

الف) حضرت آدم و عرفات:

«فتلقی آدم من و به کلمات فتاب علیه انه هو التواب الرحیم»
- آدم از پروردگارش کلماتی دریافت داشت و با آن به سوی خدا بازگشت و خدا توبه‌ او را پذیرفت؛ چرا که او توبه پذیر است. طبق روایت اما صادق (ع)، آدم پس از خروج از جوار خدا و فرود به دنیا چهل روز هر بامداد بر فراز کوه صفا با چشم گریان در حال سجود بود، جبرییل برآدم فرود آمد پرسید: چرا گریه می‌کنی؟ گفت: چرا گریه نکنم در حالی که خداوند مرا از جوار و بارگاهش بیرون راند و در دنیا فرود آورد.
جبرییل گفت: ای آدم، به درگاه خدا توبه کن و به سوی او بازگرد آدم گفت چگونه توبه کنم؟ جبرییل او را در روز 8 ذی‌حجه به منی برد، آدم شب را در آنجا ماند و صبح با جبرییل به عرفات رفت. پس از نماز عصر آدم را به وقوف در عرفات واداشت و کلماتی را که از پروردگار دریافت کرده بود به وی تعلیم داد. بگو ای آدم:
سبحانک اللهم و بحمدک لااله‌الاانت عملت سوء و ظلمت نفسی و اعترفت بذنوبی اغفرلی انک انت الغغور الرحیم.
آدم تا هنگام غروب آفتاب همچنان دستش به آسمان بلند بود و با تضرع اشک می‌ریخت، وقتی که آفتاب غروب کرد، همراه جبرییل روانه مشعر شد و شب در آنجا وقوف کرد و صبح‌گاهان با کلماتی به دعا پرداخت و به درگاه خدا توبه کرد و خدا توبه او را پذیرفت چرا که او توبه‌پذیر است.
همین مطلب را شیخ صدوق در کتاب «امالی» در روایتی از امام حسن (ع) نقل می‌کند که آن حضرت فرموده است: شخصی یهودی خدمت رسول خدا آمد، او از افراد دانای یهود بود از پیامبر سؤالاتی نمود، یکی از سؤالاتش به این قرار بود، چرا خداوند به بندگانش امر نمود تا بعدازظهر در صحرای عرفات وقوف نماینده پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌و اله) فرمودند: ساعتی است که حضرت آدم (ع) در آن ساعت مرتکب معصیت (گناه اولی) شد و خداوند بر امت من واجب نمود تا در بهترین مکان‌ها وقوف نمایند و نزد او تضرع و دعا نمایند تا بهشت را مجدداً در اختیار آنها نهد و آن ساعتی که مردم از عرفه می‌روند یعنی مغرب،‌ ساعتی است که حضرت آدم (ع) در آن ساعت از خداوند خویش سخنانی را فرا گرفت و خداوند با رحمت خود بر او بازگشت و توبه را پذیرفت (چرا که توبه‌پذیر و مهربان) است.
و ایشان فرمودند: به خدا قسم که برای آسمان‌ها دری است از رحمت و توبه و حاجات، احسان و کرم و بخشش و تمام کسانی که در عرفات اجتماع می‌کنند شایسته‌ این صفات هستند.
زمانی‌ که آنها می‌خواهند از صحرای عرفه خارج شوند خداوند ملائکه‌اش را گواه می‌گیرد که همه آنان را از آتش جهنم نجات دادم و بهشت را بر آنان واجب گرداندم.

ب) حضرت ابراهیم در عرفات:

در صحرای عرفات جبرییل پیک وحی الهی، مناسک حج را به ابراهیم(ع) آموخت و ابراهیم(ع) هر یک از مراحل آن را با خلوص و عابدانه برپا داشت و ندای عرفت را در آن سرزمین سر داد.
ج) صحرای عرفات همایش شناخت و خودسازی سرور شهیدان عالم حسین‌بن علی (ع):
امام حسین (ع) در بعدازظهر روز عرفه همراه با فرزندان و یاران خود در صحرای عرفات وقوف کرد. وی در آنجا بزرگترین همایش خودسازی و شناخت را در قالب ژرف‌ترین کلمات به ظهور رسانید.
سخنانی که از اعماق وجودش نشأت می‌گرفت آن‌چنان والاست که آدمی را به تفکر وا می‌دارد، برخی از موضوعات آن به شرح زیر است:
1- ایشان دعای خود را با ستایش خداوند آغاز می‌کند، ستایشی زیبا و یکتا.
«ستایش خداوندی را سزاست که چیزی قضایش را دور نمی‌سازد و از اعطا و بخشش او جلوگیری نمی‌کند و هیچ آفریننده‌ای آفرینش او را ندارد و او سخاوتمندی بی‌انتهاست»
2- بیان گوشه‌ای از نعمت‌های بی‌پایان خداوند که انسان را درتمام مراحل رشد تکامل دربر گرفته و یاد از مهر مادر و مواظبت و پرستاری آنان را از الطاف خداوند می‌‌شمرد.
3- به شکر نعمت‌های الهی اشاره می‌کند و خود را از ادای یک شکر نیز عاجز می‌داند.
4- استغفار و انابه عاجزانه به درگاه خداوند و طلب مغفرت از بارگاه حق تعالی.
هر فرازی از این دعا دریچه‌ای از عشق و نور و محبت و توحید را در دل انسان می‌گشاید. ایشان با این دعا در صدد است انسان و خدا را بشناساند و نزدیکی آن دو را به هم نمایان کند. این نیایش منطقی‌ترین رابطه خدا با انسان را توضیح می‌دهد. ایشان با همه وجود حضور خداوند و احاطه و اشراف او به همه ذرات هستی و نفوذ علم و قدرت و حیات او را به تک‌تک ذرات و موجودات عالم مشاهده می‌نماید و آن چه را می‌بیند بر زبان می‌راند.
5- فراگیری راه تعلیم و تربیت از خدا
6- شناخت و درخواست بهترین مسألت‌ها.
7- تعلیم مفاهیم و ادبیات قرآن.

پی نوشت :

1. کافی، ج 2، صفحه 66
2. فرهنگ دهخدا، ج 10، ص 15818
3. رسول جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، نشر مشعر
4. مفاتیح الجنان



نوشته شده در  یکشنبه 90/8/15ساعت  6:54 عصر  توسط محمدرضا صرافی نژاد 
| نظر | لینک ثابت

اسرار وقوف در عرفات

امیرالمؤمنین امام علی‌ علیه السلام درباره‌‌ راز وقوف در عرفات فرمود: عرفات خارج از مرز حرم است و مهمان خدا باید بیرون دروازه، آنقدر تضرّع کند تا لایق ورود حرم شود.(1) از این‌رو شب و روز عرفه دعاهای مخصوص دارد که جزو فضایل برجسته و وظایف مهم روز عرفه است. بنابراین، خداوند این گونه مهمانان خود را برای ورود در خانه‌ای که انبیا ‌علیهم السلام به طهارت آن قیام و اقدام کرده‌اند: "و عهدنا إلی إبراهیم و إسمـعیل أن طهّرا بیتی"(2) تطهیر و پاک می‌کند؛ زیرا خداوند در خانه پاک، تنها مهمانان پاک را می‌پذیرد.
اسرار عرفات فراوان است، و برخی از آنها که در حدیث شبلی(3) بدانها اشاره شده عبارت است از:
1ـ وقوفِ در عرفات برای آن است که انسان به معارف و علوم دینی واقف شده و از اسرار الهی نظام آفرینش با خبر شود. بداند که خداوند به همه‌ نیازهای او واقف و بر رفع همه‌‌ آنها تواناست. خود را به خدا بسپارد و فقط او را اطاعت کند که طاعت او سرمایه و وسیله‌‌ هر بی‌نیازی است: "و طاعته غنی."(4)
از این‌رو امام سجاد‌ علیه السلام به سائلی که در روز عرفه گدایی می‌کرد، فرمود: وای بر تو! آیا در چنین روزی، دست نیاز به‌ سوی غیر‌ خدا دراز می‌کنی؛ در چنین روزی برای کودکان در رحمْ امید سعادت می‌رود: "ویحک! أغیر‌الله تسأل فى هذا الیوم. إنه لیُرجی لما فى بطون الحبالی فى هذا الیوم أن یکون سعیداً!"(5) کسی که در این جا از خدا غیر‌ خدا را طلب کند زیان کرده است. امام سجاد ‌علیه‌السلام کسانی را که در چنین زمان و مکانی دست نیاز به سوی دیگران دراز می‌کنند، بدترینِ انسان‎ها معرفی فرمود: "هؤلاء شرار من خلق ‌الله. الناس مقبلون علی‌الله و هم مقبلون علی‌ الناس."(6)
2 ـ حج‌گزار باید در آنجا بر این نکته عارف شود که خدای سبحان به نهان و آشکار و صحیفه‌‌ قلب او و رازهای آن و حتی آنچه برای خود او روشن نیست و به طور ناخودآگاه در زوایای روح او می‌گذرد آگاه است؛ یعنی سرزمین عرفات محل ادراک و شهود مضمون آیه‌‌ کریمه‌‌ "و إن تجهر بالقول فإنّه یعلم السرّ و أخفی"(7) است.
انسان اگر بداند که قلبش در مشهد و محضر حق است همان طور که خود را به گناهان جوارحی نمی‌آلاید، گناه جوانحی نیز نمی‌کند و قلبش را از خاطرات آلوده تنزیه می‌کند.
در حدیثی که متن آن در بحث از اعمال منا خواهد آمد، امام سجاد‌ علیه‌السلام فرمود: عصر روز عرفه و ظهر روز دهم که حاجیان در منا حضور دارند، خدای سبحان بر ملائکه افتخار می‌کند و می‌فرماید: اینان بندگان من هستند که از راه‎های دور و نزدیک با مشکلات بسیار به اینجا آمده و بسیاری از لذّت‎ها را بر خود حرام کرده و بر شن‎های بیابان‎های عرفات و منا خوابیده و این چنین با چهره‌های غبارآلود در پیشگاه من اظهار عجز و ذلّت می‌کنند. اینک به شما اجازه دادم تا آنان را ببینید. آنگاه ملائکه‌‌ حق به اذن خداوند بر دل‎ها و اسرار نهان آنها آگاه می‌شوند. (8)
خدای سبحان به زائران راستین خانه‌ خود مباهات می‌کند، با این که عزت و فخر انسان در بندگی برای خدا و بودنِ تحت ربوبیت اوست؛ همانگونه که در مناجات امیرالمؤمنین علی‌ علیه السلام آمده است: "إلهى کَفی بى عِزّاً أن أکون لک عبداً و کَفی بى فَخْراً أن تکون لى ربّاً أنت کما أُحبُّ، فاجعلْنى کما تُحبُّ."(9)
گرچه فرشتگان تا حدودی از غیبْ با خبر و نسبت به بسیاری از مسائل ماورای طبیعت آگاهند، امّا پرده‌پوشی و رحمت و لطف حق اجازه نمی‌دهد که حتی آنان نیز بسیاری از اسرار ما را بفهمند با این که آنها مأمور ثبت اعمال و خاطرات ما هستند. چنان که امیرالمؤمنین امام علی‌ علیه السلام به خداوند عرض می‌کند: خدایا! بعضی از اعمال و افکارم را تنها تو شاهد بودی و اجازه ندادی حتی فرشتگان بر آنها آگاهی یابند: "والشّاهد لما خفى عنهم و برحمتک أخفیتَه و بفضلک سترتَه."(10) امّا برابر حدیث مزبور، در روز عرفه و عید قربان ملائکه به اذن خداوند به نهان دل‎های زائران نظر کرده، می‌بینند که قلب عدّه‌ای بسیار سیاه است و دودهای سیاه از آنها بر‌می‌خیزد که از "نار الله الموقدة‌ * الّتی تطّلع علی الأفئدة"(11) است. خداوند به ملائکه می‌فرماید: اینان کسانی هستند که پیامبر را راستگو نمی‌دانند‌(معاذ‌الله) و در اموری مانند جانشینی امیرالمؤمنین علی ‌علیه‌السلام می‌گویند: رسول اکرم‌ صلی الله علیه و آله و سلم از نزد خود این کار را کرده است! آنها بین قرآن و عترت جدایی انداخته و بعضی از امور را نمی‌پذیرند.
فرشتگان گروه دیگری را می‌بینند که دل‎هایشان بسیار نورانی است. خداوند در معرفی این گروه می‌فرماید: اینان مطیع خداوند و پیامبر او هستند. پیامبر را امین وحی می‌دانند و معتقدند که او از نزد خود هیچ نگفته و در همه مسایل و احکام الهی و از آن جمله در امامت و رهبری، سخنان و اقدام‎های او برابر وحی خداوند بوده است.
راز این نکته، این است که ولایت، سرّ همه‌‌ اعمال است؛ مؤمنان راستین که هم به سرّ ولایت می‌رسند و هم به اسرار حج، به صورت انسان واقعی در سرزمین عرفات و منا ظهور می‌کنند و خدای سبحان در مقام فعل، به آنان فخر می‌کند. چنین انسان‎هایی فرشته‌مَنِش و حتی برخی از آنها از فرشتگان بالاترند.
البته آنچه در این حدیث شریف بیان شد، مسئله‌ای تاریخی و از قبیلِ "قضیةٌ فى واقعةٍ" و منحصر به مراسم حج و روزهای عرفه و عید قربان نیست، بلکه این صحنه همیشه وجود دارد، نهایت این که جلوه‌ی‌ تام آن در حج ظهور کرده است.
3ـ شایسته است در روز عرفه حج‌گزار از "جبل‌الرّحمة"(12) که در سرزمین عرفات واقع است بالا رفته(13)، دعایی را که سالار شهیدان حسین ‌بن علی ‌صلوات ‌الله ‌و سلامه‌ علیه در جانب چپ آن کوه رو‌ به کعبه ایستاد و خواند(14)، بخواند.
امام سجاد ‌علیه السلام فرمود: راز بالای کوه رحمت رفتن این است که انسان بداند خداوند نسبت به هر زن و مرد مسلمان رئوف و مهربان بوده و متولی هر زن و مرد مسلمان است. گرچه خدای سبحان نسبت به همگان ولایت تکوینی دارد و او ولیِّ همه است: "هنالک الوَلایة لله الحقِّ"(15) و گرچه رحمت عام خدا فراگیر و شامل همه‌‌ موجودات است: "رحمتی وسعت کلّ شیء"(16) و "کتب ربّکم علی نفسه الرَّحمة"(17) لیکن رحمت خاص او ویژه‌‌ پرهیزکاران است: "رحمتی وسعت کلّ شیء فسأکتبها للّذین یتّقون."(18) مستفاد از مجموع دو آیه‌‌ اخیر این است که خداوند بر خودش لازم کرده است که رحمت خاص را به پرهیزکاران عطا کند.
صعود بر جبل‌الرحمة، باید انسان را عارف به این سرّ کند که خداوند نسبت ‌به مرد و زن "مؤمن" رحمت خاص و ولایت مخصوص دارد. نیل حج‌گزاران به چنین معرفتی در نحوه‌‌ نگرش و ارتباط آنان با سایر افراد و جوامع تأثیر خواهد گذارد.
4 ـ بخشی از سرزمین عرفات منطقه‌ای است به نام "نَمِرة" که مسجدی به این نام در آن واقع است. امام سجاد ‌علیه السلام در بیان راز این محدوده فرمود: معنای حضور در "نمرة" این است که: "خدایا! من به چیزی امر نمی‌کنم، مگر این که قبلا‌ً خود مؤتمِر باشم و از چیزی بر‌حذر نمی‌دارم مگر این که خود قبلا‌ً پرهیز کرده باشم."
توضیح این که، هر مسلمانی مکلف به امر به معروف و نهی از منکر است. ظاهر این حکم و بُعد فقهی‌اش آن است که کسی که عالم به حکم شرعی است باید شخصی را که عالماً عامداً آن حکم را رعایت نمی‌کند، از باب امر به معروف و ‌نهی از منکر راهنمایی کند. البته امر به معروف و نهی از منکر غیر از تعلیم و موعظه و ارشاد است، اگرچه ممکن است در بعضی موارد از مصادیق آنها باشد؛ زیرا امر به معرف و نهی از منکر، حتی اگر به نرمی بیان شود، جنبه‌‌ ولایت و آمریَّت دارد.
در وجوب امر به معروف و نهی از منکر، عدالت و طهارت نفس آمر و ناهی از شرایط آن به ‌شمار نیامده است، بلکه علم و آگاهی او از آن معروف یا منکر، و احتمال تأثیر امر و نهی او و مانند آن جزو شرایط است. اما باطن آن بر اساس رازی که درباره‌‌ "نمرة" بیان شد، به عدالت بر‌می‌گردد؛ یعنی آمر به معروف باید خود مُؤتَمِر بدان بوده، ناهی و زاجر از منکر باید خود منتهی و منزجر از آن باشد؛ یعنی آنچه دیگران را بدان امر می‌کند، قبلا‌ً خود عمل کرده باشد و آنچه دیگران را از آن منزجر و نهی می‌کند، خود قبلا‌ً منزجر شده باشد. بنابراین، عدالت به عنوان سرّ امر به معروف و نهی از منکر در آمر و ناهی شرط شده است.
5ـ وادی "نَمِرة" که در حدیث شبلی از آن به عنوان "نَمِرات" نیز یاد شده نام منطقه‌ای وسیع در سرزمین عرفات است که تقریباً در سَمْتِ مماسِ عرفات با حرم است. امام سجاد‌ علیه السلام فرمود: هنگام ورود به این منطقه باید آگاه باشید که این سرزمین، سرزمین شهادت، معرفت و عرفان است. یعنی همان گونه که خدا و ملائکه شاهدند، این سرزمین وسیع نیز شاهد اعمال زائران خانه‌‌ خداست و کاملا‌ً آگاه است که حاجی با چه نیّتی آمده و با چه انگیزه‌ای بر‌می‌گردد و به آن شهادت می‌دهد.

پی نوشت :

1 ـ کافی، ج 4، ص 224.
2 ـ سوره‌‌ بقره/‌ 125.
3 ـ ر.‌ک: (حدیث شبلی).
4 ـ مفاتیح الجنان، دعای کمیل.
5 ـ وسائل الشیعه، ج 10، ص 28.
6 ـ بحارالانوار، ج 96، ص 261.
7 ـ سوره‌‌ طه، آیه‌‌ 7.
8 ـ بحارالانوار، ج 96، ص 259. متن کامل این حدیث در صفحات 441 ـ 443 خواهد آمد.
9 ـ بحارالانوار، ج 74، ص 402.
10 ـ مفاتیح الجنان، دعای کمیل.
11 ـ سوره‌‌ همزه، آیات 6 ـ 7.
12 ـ "جبل الرحمة"، جدای از کوه‎های اطراف خود، در سرزمین عرفات واقع است. رسول‌ اکرم ‌صلی الله علیه و آله و سلم بر تخته ‌سنگی از این کوه ایستاد و خطبه‌‌ معروف عرفات را ایراد فرمود. همچنین سالار شهیدان امام حسین ‌علیه‌السلام دعای بلند روز عرفه را در دامنه‌‌ این کوه خواندند. بر قلّه جبل‌الرحمة، قبه‌ای به نام حضرت آدم‌(علیه‌السلام) قرار دارد که نماز‌گزاردن در آنجا مکروه است.
13ـ باید توجه داشت آنچه در متن درباره‌‌ صعود بر "جبل‌الرحمة" بیان شده ناظر به حدیث ‌شبلی است وگرنه بنابر مشهور بین فقها، در روز عرفه بالا رفتن از این کوه مکروه است. در حدیث است که از امام کاظم‌ علیه‌السلام سؤال شد: آیا وقوف بر جبل‌الرحمة در نظر شما محبوب‎تر است یا وقوف در دامنه و زمین‎های پایین کوه؟ آن حضرت فرمودند: ‌وقوف در دامنه. (وسائل‌الشیعه، ج‌10، ص‌11) امام صادق علیه‌السلام فرمود: همه‌ سرزمین عرفات، محل وقوف است، لیکن بهترین مکان برای وقوف، پایین کوه است: "عرفات کلّها موقف و أفضل الموقف سفح الجبل."(کافی، ج‌4، ص‌463) همچنین در روایت دیگری فرمود: هر چه به جبل‌الرحمه نزدیکتر باشد بهتر است: "عرفات کلها موقف وما قرب من الجبل فهو أفضل." (وسائل‌الشیعه، ج‌10، ص‌19)
14 ـ مفاتیح‌الجنان، اعمال روز عرفه.
15 ـ سوره‌‌ کهف، آیه‌‌ 44.
16 ـ سوره‌‌ اعراف، آیه‌‌ 156.
17 ـ سوره‌ انعام، آیه‌‌ 54.
18 ـ سوره‌ اعراف، آیه‌‌ 156.

نویسنده: آیت الله جوادی آملی(حفظه الله)



نوشته شده در  یکشنبه 90/8/15ساعت  6:54 عصر  توسط محمدرضا صرافی نژاد 
| نظر | لینک ثابت

اعمال شب و روز عرفه

شب نهم از شب‎های متبرک و شب مناجات با قاضى الحاجات است و توبه در آن شب مقبول و دعا در آن مستجاب است. عبادت در این شب، اجر صد و هفتاد سال عبادت را دارد. براى شب عرفه چند عمل وارد شده است:
1- دعایی که با با این عبارت آغاز می‎شود، خوانده شود اَللّهُمَّ یا شاهِدَ کُلِّ نَجْوى وَ مَوْضِعَ کُلِّ شَکْوى وَ عالِمَ کُلِّ خَفِیَّةٍ وَ مُنْتَهى کُلِّ حاجَةٍ یا مُبْتَدِئاً که روایت شده هر کس آن را در شب عرفه یا در شب‎هاى جمعه بخواند خداوند او را بیامرزد.
2- [به نقل کفعمى ] تسبیحات عشر را که در اعمال روز عرفه آمده است را هزار مرتبه خوانده شود .
3- دعاء اللّهُمَّ مَنْ تَعَبَّاَ وَ تَهَیَّاَ را که در روز عرفه و شب و روز جمعه نیز وارد است، خوانده شود.
4- زیارت امام حسین علیه السلام .

اعمال روز عرفه

روز نهم روز عرفه و از اعیاد عظیمه است اگرچه به اسم عید نامیده نشده است . عرفه روزى است که حق تعالى بندگان خویش را به عبادت و طاعت خود فرا خوانده و سفره های جُود و احسان خود را براى ایشان گسترانیده و شیطان در این روز خوار و حقیرتر و رانده‎تر و خشمناک‎ترین اوقات خواهد داشت و روایت شده که حضرت امام زین العابدین علیه السلام در روز عرفه صدای سائلی را شنید که از مردم تقاضای کمک مى‎نمود. امام به او فرمود: واى بر تو آیا در این روز از غیر خدا تقاضا مى‎کنى؟ حال آن که در این روز امید مى‎رود که بچه‎هاى در شکم هم از فضل خدا بی نصیب نمانند و سعید شوند.
براى این روز اعمالی ذکر شده است:
1- غسل که مستحب است قبل از زوال انجام شود .
2- زیارت امام حسین علیه السلام ،
که از هزار حج و هزار عمره و هزار جهاد بالاتر است و احادیث، در کثرت فضیلت زیارت آن حضرت در این روز متواتر است و اگر کسى توفیق یابد که در این روز در تحت قُبّه مقدّسه آن حضرت باشد ثوابش کمتر از کسى که در عرفات است نیست.
3- بعد از نماز عصر پیش از آن که مشغول به خواندن دعاهاى عرفه شود در زیر آسمان دو رکعت نماز بجا آورد و نزد حق تعالى به گناهان خود اعتراف و اقرار کند تا به ثواب عرفات رستگار شود و گناهانش آمرزیده گردد. پس چون وقت زوال شد زیر آسمان رَوَد و نماز ظهر و عصر را با رکوع و سجود نیکو به عمل آورد و چون فارغ شود دو رکعت نماز اقامه کند. در رکعت اوّل بعد از حمد، توحید و در دوم بعد از حمد، قُل یا اَیُّهَا الْکافِروُنَ خوانده شود. و بعد از آن چهار رکعت نماز گزارد که در هر رکعت بعد از حمد، توحید پنجاه مرتبه بخواند. که این نماز، همان نماز حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام است .
4- شیخ کفعمى در مصباح فرموده مستحب است روزه روز عرفه براى کسى که ضعف پیدا نکند و مانع دعا خواندن او نشود.
5- مستحب است غسل پیش از زوال و زیارت امام حسین علیه السلام در روز و شب عرفه .
6- تسبیحات حضرت رسول صَلَّى اللهِ عَلِیهِ وَ آله در روز عرفه که در ذیل می‎آید:
سُبْحانَ الَّذى فِى السَّمآءِ عَرْشُهُ سُبْحانَ الَّذى فِى الاَْرْضِ حُکْمُهُ
منزه است خدایى که در آسمان است عرش او منزه است خدایى که در زمین است فرمان و حکمش
سُبْحانَ الَّذى فِى الْقُبوُرِ قَضآؤُهُ سُبْحانَ الَّذى فِى الْبَحْرِ سَبیلُهُ
منزه است خدایى که در گورها قضا و فرمانش جارى است منزه است خدایى که در دریا راه دارد
سُبْحانَ الَّذى فِى النّارِ سُلْطانُهُ سُبْحانَ الَّذى فِى الْجَنَّةِ رَحْمَتُهُ
منزه است خدایى که در آتش دوزخ سلطنتش موجود است منزه است خدایى که در بهشت رحمت او است
سُبْحانَ الَّذى فِى الْقِیمَةِ عَدْلُهُ سُبْحانَ الَّذى رَفَعَ السَّمآءَ سُبْحانَ
منزه است خدایى که در قیامت عدل و دادش برپا است منزه است خدایى که آسمان را بالا برد منزه است خدایى
الَّذى بَسَطَ الاْرْضَ سُبْحانَ الَّذى لا مَلْجَاَ وَلا مَنْجا مِنْهُ اِلاّ اِلَیْهِ پس
که زمین را گسترد منزه است خدایى که ملجا و پناهى از او نیست جز بسوى خودش * *
بگو سُبْحانَ اللّهِ وَالْحَمْدُ لِلّهِ وَلا اِلهَ اِلا اللّهُ وَاللّهُ اَکْبَرُ صد مرتبه و بخوان
منزه است خدا و حمد از آن خدا است و معبودى جز خدا نیست و خدا بزرگتر از توصیف است .
7- سوره توحید صد مرتبه و آیة الکرسى صد مرتبه و صلوات بر محمّد و آل محمّد صد مرتبه خوانده شود و دعای ذیل خوانده شود:
لااِلهَاِلا اللّهُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ یُحْیى وَ یُمیتُ
معبودى جز خدا نیست یگانه اى که شریک ندارد پادشاهى خاص او است و از آن او است حمد زنده کند و بمیراند
وَیُمیتُ وَیُحْیى وَهُوَ حَىُّ لا یَموُتُ بِیَدِهِ الْخَیْرُ وَهُوَ عَلى کُلِّشَىْءٍ َقدیرٌ
و بمیراند و زنده کند و او است زنده اى که نمیرد هرچه خیر است بدست او است و او بر هر چیز توانا است.
ده مرتبه اَسْتَغْفِرُ اللّهَ الَّذى لا اِلهَ اِلاّ هُوَ الْحَىُّ الْقَیُّومُ وَ اَتوُبُ اِلَیْهِ
آمرزش خواهم از خدایى که معبود بحقى جز او نیست که زنده و پاینده است و بسویش توبه کنم
ده مرتبه یا اَللّهُ ده مرتبه یا رَحْمنُ ده مرتبه یا رَحیمُ ده مرتبه یا بَدیعَ
اى خدا * اى بخشاینده * اى مهربان * اى پدیدآرنده
السَّمواتِ وَالاْرْضِ یا ذَاالْجَلالِ وَالاِْکْرامِ ده مرتبه یا حَىُّ یا قَیُّومُ ده
آسمانها و زمین اى صاحب جلالت و بزرگوارى * اى زنده و اى پاینده*
مرتبه یا حَنّانُ یا مَنّانُ ده مرتبه یا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ ده مرتبه امینَ ده مرتبه
اى پرعطا اى پرنعمت * اى که معبودى جز تو نیست * اجابت کن *
8- ذکر صلوات از حضرت صادق علیه السلام
اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ یا مَنْ هُوَ اَقْرَبُ اِلَىَّ مِنْ حَبْلِ الْوَریدِ یا
خدایا از تو خواهم اى کسى که او نزدیکتر است به من از رگ گردن اى
مَنْ یَحوُلُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ یا مَنْ هُوَ بِالْمَنْظَرِ الاَْعْلى وَبِالاُْفُقِ
که حائل شود میان انسان و دلش اى که او در دیدگاه اعلى است و در افق
الْمُبینِ یا مَنْ هُوَ الرَّحْمنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوى یا مَنْ لَیْسَ کَمِثْلِهِ
آشکارى است اى که او بخشاینده است و بر عرش استیلا دارد اى که نیست مانندش
شَىْءٌ وَ هُوَ السَّمیعُ الْبَصیرُ اَسْئَلُکَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ محمد
چیزى و او شنوا و بینا است از تو خواهم که درود فرستى بر محمد و آل محمد .
و بخواه حاجت خود را که برآورده خواهد شد انشاءالله تعالى پس بخوان این صَلَوات را که از حضرت صادق علیه السلام منقول است که هر که بخواهد مسرور کند محمّد و آل محمّد را در صَلَوات بر ایشان بگوید:
اَللّهُمَّ یا اَجْوَدَ مَنْ اَعْطى وَ یا خَیْرَ
خدایا اى بخشنده ترین عطابخشان و اى بهترین
مَنْ سُئِلَ وَیا اَرْحَمَ مَنِ اسْتُرْحِمَ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ فِى
درخواست شدگان و اى مهربانترین کسى که از او مهربانى جویند خدایا درود فرست بر محمد و آلش در
الاَْوَّلینَ وَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ فِى الاَّْخِرینَ وَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ
زمره پیشینیان و درود فرست بر محمد و آلش در زمره پسینیان و درود فرست بر محمد
و َآلِهِ فِى الْمَلاَءِ الاَْعْلى وَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ فِى الْمُرْسَلینَ
و آلش در ساکنین عالم بالا و درود فرست بر محمد و آلش در زمره مرسلین
اَللّهُمَّ اَعْطِ مُحَمَّداً وَآلَهُ الْوَسیلَةَ وَالْفَضیلَةَ وَالشَّرَفَ وَالرِّفْعَةَ
خدایا عطا کن به محمد و آلش مقام وسیله و فضیلت و شرف و رفعت
وَالدَّرَجَةَ الْکَبیرَةَ اَللّهُمَّ اِنّى آمَنْتُ بِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ
و درجه بلند خدایا من ایمان آوردم به محمد صلى الله علیه و آله
وَلَمْ اَرَهُ فَلا تَحْرِمْنى فِى الْقِیمَةِ رُؤْیَتَهُ وَارْزُقْنى صُحْبَتَهُ وَ تَوَفَّنى
با اینکه او را ندیده ام پس در روز قیامت از دیدارش محرومم مفرما و مصاحبت و همنشینى او را روزیم فرما
عَلى مِلَّتِهِ وَاسْقِنى مِنْ حَوْضِهِ مَشْرَباً رَوِیّاً سآئِغاً هَنَّیئاً لا اَظْمَاءُ
و بر کیش او بمیرانم و بنوشانم از حوض او (حوض کوثر) نوشاندنى سیراب و جانبخش و گوارا که
بَعْدَهُ اَبَداً اِنَّکَ عَلى کُلِّشَىْءٍ قَدیرٌ اَللّهُمَّ اِنّى آمَنْتُ بِمُحَمَّدٍ صَلَّى
پس از آن هرگز تشنه نشوم که براستى تو بر هرچیز توانایى خدایا من ایمان آورده ام به محمد صلى
اللّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَلَمْ اَرَهُ فَعَرَِّفْنى فِى الْجِنانِ وَجْهَهُ اَللّهُمَّ بَلِّغْ مُحَمَّداً
الله علیه وآله و او را ندیده ام پس در بهشت رویش را به من نشان ده خدایا برسان به محمد
صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ مِنّى تَحِیَّةً کَثیرَةً وَ سَلاماً .
صلى الله علیه و آله از جانب من تحیتى بسیار و سلامى .
9- دعای ام داود خوانده شود .
10- این تسبیح را که ثواب آن بسیار است گفته شود:
سُبْحانَ اللّهِ قَبْلَ کُلِّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ بَعْدَ کُلِّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ مَعَ کُلِّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ
منزه باد خدا پیش از هر کس و منزه باد خدا پس از هرکس و منزه باد خدا با هرکس و منزه باد
اللّهِ یَبْقى رَبُّنا ویَفْنى کُلُّ اءَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ تَسْبیحاً یَفْضُلُ تَسْبیحَ
خدا که باقى ماند پروردگار ما و فانى شود هرکس و منزه باد خدا تنزیهى که فزونى گیرد بر تسبیح
الْمُسَبِّحینَ فَضْلاً کَثیراً قَبْلَ کُلِّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ تَسْبیحاً یَفْضُلُ
تسبیح گویان فزونى بسیارى پیش از هرکس و منزه باد خدا تنزیهى که فزونى گیرد بر
تَسْبیحَ الْمُسَبِّحینَ فَضْلاً کَثیراً بَعْدَ کُلِّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ تَسْبیحاً
تسبیح تسبیح گویان فزونى بسیارى پس از هرکس و منزه باد خدا تنزیهى که
یَفْضُلُ تَسْبیحَ الْمُسَبِّحینَ فَضْلاً کَثیراً مَعَ کُلِّ اَحَدٍ وَ سُبْحانَ اللّهِ تَسْبیحاً یَفْضُلُ تَسْبیحَ الْمُسَبِّحِینَ
فزونى گیرد بر تسبیح تسبیح گویان فزونى بسیار با هر کس ، و منزه باد خدا تنزیهى که فزونى گیرد بر تسبیح تسبیح گویان
فَضْلاً کَثیراً لِرَبِّنَا الْباقى وَیَفْنى کُلُّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ تَسْبیحاً لا یُحْصى وَلا یُدْرى وَلا یُنْسى وَلا
برترى بسیارى براى پروردگار ما که باقى ماند و جز او فانى شودهر کس و منزه باد خدا تنزیهى که به شماره در نیاید و دانسته نشود و فراموش نگردد و
یَبْلى وَلا یَفْنى وَلَیْسَ لَهُ مُنْتَهى وَسُبْحانَ اللّهِ تَسْبیحاً یَدوُمُ
کهنه نشود و فنا نپذیرد و انتهایى برایش نباشد و منزه باد خدا تنزیهى که دوام داشته باشد
بِدَوامِهِ وَیَبْقى بِبَقآئِهِ فى سِنِى الْعالَمینَ وَشُهوُرِ الدُّهوُرِ وَاَیّامِ
به دوام او و باقى ماند به بقاى او در طول سالهاى این جهان و سایر جهانیان و ماههاى این روزگار و هر روزگار و روزهاى
الدُّنْیا وَساعاتِ اللَّیْلِ وَالنَّهارِ وَسُبْحانَ اللّهِ اَبَدَ الاَْبَدِ وَمَعَ الاَْبَدِ مِمّا
دنیا و ساعات شب و روز و منزه باد خدا تا جاویدان است جاوید و همراه با جاوید بدانسان که
لا یُحْصیهِ الْعَدَدُ وَلا یُفْنیهِ الاَْمَدُ وَلا یَقْطَعُهُ الاَْبَدُ و َتَبارَکَ اللّهُ
شماره اش نتوان کرد و زمان و مدت آنرا به فنا نکشاند و قطعش نکند ((هرگز)) و بزرگ است خدا
اَحْسَنُ الْخالِقینَ پس بگو: وَالْحَمْدُ لِلّهِ قَبْلَ کُلِّ اَحَدٍ وَالْحَمْدُ لِلّهِ بَعْدَ کُلِّ
بهترین آفریدگان * و ستایش خاص خدا است پیش از هرکس و ستایش از آن او است پس از هر
اَحَدٍ تا آخر دعا لکن بجاى هر سُبْحانَاللّهِ الْحَمْدُلِلّهِ بگو و چون به اَحْسَنُ
کس * منزه است خدا و ستایش خاص خداست * بهترین
الْخالِقینَ رسیدى بگو: لا اِلهَ اِلا اللّهُ قَبْلَ کُلِّ اَحَدٍ تا به آخر بجاى سُبْحانَ اللّهِ
آفریدگان * معبودى نیست جز خدا پیش از هرکس * منزه است خدا
لا اِلهَ اِلا اللّهُ مى گوئى و بعد از آن بگو: وَاللّهُ اَکْبَرُ قَبْلَ کُلِّ اَحَدٍ تا به آخر که بجاى
جز او خدایى نیست * و خدا بزرگتر است از توصیف پیش از هر کس *
سُبْحانَ اللّهِ اَللّهُ اَکْبَرُ مى گوئى پس مى خوانى دعاى : اَللّهُمَّ مَنْ تَعَبَّاءَ وَتَهَیَّاءَ را که
منزه است خدا و خدا بزرگتر است از توصیف
11- دعای امام حسین علیه السلام در روز عرفه خوانده شود.
12- در آخر روز عرفه این دعا خوانده شود :
یا رَبِّ اِنَّ ذُنُوبى لا تَضُرُّکَ وَاِنَّ مَغْفِرَتَکَ لى لا تَنْقُصُکَ فَاَعْطِنى ما لا
پروردگارا همانا گناهان من زیانى به تو نزند و محققاً آمرزش تو از من نقصانى به تو نرساند پس عطا کن به من
یَنْقُصُکَ وَاغْفِرْ لى ما لایَضُرُّکَ و ایضا بخوان : اَللّهُمَّ لا تَحْرِمْنى خَیْرَ ما
آنچه را نقصانت نرساند و بیامرز برایم آنچه را زیانت نزند * خدایا محرومم مکن از آن خیرى که
عِنْدَکَ لِشَرِّ ما عِنْدى فَاِنْ اَنْتَ لَمْ تَرْحَمْنى بِتَعَبى وَ نَصَبى فَلا
نزد تو است بخاطر آن شرى که در پیش من است پس اگر تو به رنج و خستگیم رحم نمى کنى پس
تَحْرِمْنى اَجْرَ الْمُصابِ عَلى مُصیبَتِهِ
محرومم مدار از پاداش مصیبت دیده اى بر مصیبتش .
13- دعای مشلول خوانده شود.



نوشته شده در  یکشنبه 90/8/15ساعت  5:36 عصر  توسط محمدرضا صرافی نژاد 
| نظر | لینک ثابت

تجلی عرفان امام حسین (ع) در دعای عرفه

شخصیت درخشان و بزرگوار امام حسین علیه‌السّلام دو وجهه دارد: یک وجهه، همان وجهه‌ى جهاد و شهادت و توفانى است که در تاریخ به راه انداخته و همچنان هم این توفان با همه‌ى برکاتى که دارد، برپا خواهد بود؛ که شما با آن آشنا هستید! یک بعد دیگر، بعد معنوى و عرفانى است که بخصوص در دعاى عرفه به شکل عجیبى نمایان است. ما مثل دعاى عرفه کمتر دعایى را داریم که سوز و گداز و نظم عجیب و توسّل به ذیل عنایت حضرت حق متعال بر فانى دیدن خود در مقابل ذات مقدّس ربوبى در آن باشد؛ دعاى خیلى عجیبى است!
دعاى دیگرى مربوط به روز عرفه در صحیفه‌ى سجادیه هست، که از فرزند این بزرگوار است. من یک وقت این دو دعا را با هم مقایسه مى‌کردم؛ اوّل دعاى امام حسین را مى‌خواندم، بعد دعاى صحیفه‌ى سجّادیه را. مکرّر به نظر من این طور رسیده است که دعاى حضرت سجّاد، مثل شرح دعاى عرفه است. آن، متن است؛ این، شرح است. آن، اصل است؛ این، فرع است. دعاى عرفه، دعاى عجیبى است. شما عین همین روحیه را در خِطابى که حضرت در مجمع بزرگان زمان خود - بزرگان اسلام و بازماندگان تابعین و امثال اینها - در منى ایراد کردند، مشاهده مى‌کنید. ظاهراً هم متعلّق به همان سال آخر یا سال دیگرى است - من الان درست در ذهنم نیست - که آن هم در تاریخ و در کتب حدیث ثبت است.
به قضیه‌ى عاشورا و کربلا برمى‌گردیم. مى‌بینیم این‌جا هم با این‌که میدان حماسه و جنگ است، اما از لحظه‌ى اوّل تا لحظه‌ى آخرى که نقل شده است که حضرت صورت مبارکش را روى خاک هاى گرم کربلا گذاشت و عرض کرد: «الهى رضاً بقضائک و تسلیماً لأمرک»، با ذکر و تضرع و یاد و توسّل همراه است. از وقت خروج از مکه که فرمود: «من کان فینا باذلاً مهجته موطناً على لقاءاللَّه نفسه فلیرحل معنا»، با دعا و توسل و وعده‌ى لقاى الهى و همان روحیه‌ى دعاى عرفه شروع مى‌شود، تا گودال قتلگاه و «رضاً بقضائک» ِ لحظه‌ى آخر. یعنى خود ماجراى عاشورا هم یک ماجراى عرفانى است. جنگ است، کشتن و کشته شدن است، حماسه است - و حماسه‌هاى عاشورا، فصل فوق‌العاده درخشانى است - اما وقتى شما به بافت اصلى این حادثه‌ى حماسى نگاه مى‌کنید، مى‌بینید که عرفان هست، معنویّت هست، تضرّع و روح دعاى عرفه هست. پس، آن وجه دیگر شخصیت امام حسین علیه‌السّلام هم باید به عظمت این وجه جهاد و شهادت و با همان اوج و عروج، مورد توجه قرار گیرد. ...



نوشته شده در  یکشنبه 90/8/15ساعت  5:35 عصر  توسط محمدرضا صرافی نژاد 
| نظر | لینک ثابت

خدا در عرفان عرفه

اشاره

آنچه در این مقاله می‏آید، قطراتی است از دریای بی‏کران معارف الهی که از زبان اولیای خدا جاری شده است. انسان وقتی به نیایش‏های ائمه اطهار علیهم‏السلام رجوع می‏کند، خود را در کنار اقیانوسی بی‏کران می‏بیند. میل به شنا در این اقیانوس از یک سوی، بی‏پایانی آن از سوی دیگر، آدمی را حیران می‏سازد.
نه چنان حیران که پشتش سوی اوست
بل چنان حیران که محو روی دوست
زیرا:
عشق دریایی کرانه ناپدید
کی توان کردن شنا ای هوشمند
نیایش انسان‏های کامل جوشش عشق ناب است که موجب گشایش نطق بلبل طبع عاشقی در حضور معشوق می‏شود. در واقع معشوق از زبان عاشق حرف می‏زند و دریای ساکن و ساکت وی را به جوش و خروش می‏آورد.
اولم این جزر و مد از تو رسید ورنه ساکن بود این بحر ای مجید
هم از آنجا کاین تردّد دادی‏ام
بی‏تردد کن هم از روی کرم
حدیث دلبردگی و سر سپردگی قدیمی‏ترین قصه پر غصه تاریخ انسانی است. هر نیایشی به نوعی تقریر قصه دلبردگی و دلدادگی است. مناجات روز عرفه از حضرت سیدالشهدا و حضرت سیدالساجدین علیهماالسلام از آن جمله است. پدر و پسر عاشق یک معشوق‏اند و ساجد یک مسجود و عابد یک معبود. صدا و ندایی که از نای این ناموران به‏گوش رسد، صاحب گوش را از هوش برد و محو او کند.
پسر شرح دعای پدر می‏دهد. پدر سرّ الست از سینه به در می‏کند و سینه در مقابل غیر حق سپر می‏کند.
ما نیز که دستی از دور به آتش داریم، نهال عشق آنان در صحرای دل کاریم و به عشق آنان نازیم؛ زیرا که:
به سدر و جنّت و طوبی چه نازها دارد
هر آنکه دامن اهل عبا رها نکند
آنچه از خودشان یاد گیریم در طبق اخلاص ریزیم و تا نمیریم، چشم از کریمان برنگیریم.

امام حسین علیه‏السلام

«اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَدا فَیَکُونَ مَوْرُوثا وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَرِیکٌ فِی مُلْکِهِ فَیُضَادَّهُ فِیمَا ابْتَدَعَ وَ لا وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِّ فَیُرْفِدَهُ فِیمَا صَنَعَ فَسُبْحَانَهُ سُبْحَانَهُ لَوْ کَانَ فِیهِمَا آلِهَةٌ إِلاّ اللَّهُ لَفَسَدَتَا وَ تَفَطَّرَتَا سُبْحَانَ اللَّهِ الْوَاحِدِ الاْءَحَدِ الصَّمَدِ الَّذِی لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُوا أَحَدٌ لَیْسَ دُونَکَ ظَهِیرٌ وَ لا فَوْقَکَ قَدِیرٌ وَ أَنْتَ الْعَلِیُّ الْکَبِیرُ یَا مُطْلِقَ الْمُکَبَّلِ الاْءَسِیرِ یَا رَازِقَ الطِّفْلِ الصَّغِیرِ یَا عِصْمَةَ الْخَائِفِ الْمُسْتَجِیرِ یَا مَنْ لا شَرِیکَ لَهُ وَ لا وَزِیرَ».
سپاس مخصوص خداوندی است که فرزندی برنگزید تا وارث وی شود و شریکی در سلطنت ندارد تا با وی به ضدّیت برخیزد و به معاون و کمکی در آفرینش نیاز ندارد. پاک پروردگاری که پاک است از این که جز او خدایی باشد که اگر چنین بود زمین و آسمان فاسد شده، از هم می‏گسست پاک پروردگاری که یکتای یکتا و صمد است. خدایی که نه زاده است و نه می‏زاید و کسی همانند او نیست.
و نه جز تو پشتیبانی هست و نه بالاتر از تو قدرتمندی، و تنها تو بلندمرتبه و بزرگی. ای که نه شریکی داری و نه وزیری.»
امام حسین علیه‏السلام

تویی خدا، جز تو خدایی نیست. یکتای بی‏همتا، تنهای بی‏مانند.
تویی خدا، جز تو خدایی نیست. بخشنده بی‏همانند و عظیم بی‏مانند. بزرگ و بزرگوار.
تویی خدا، جز تو خدایی نیست. دائم و همیشگی. اول هر کس و آخر هر چیز.
تویی خدا و جز تو خدایی نیست. پایین‏ترین چیز در عین بلندی و عالی‏ترین چیز در عین نزدیکی.
تو آنی که کس را در آفرینش به یاری نخوانی و کسی را درکارهایت لایق مشورت و همیاری ندانی. نگاهدار و نظیر نداری.
تویی خدا که در حدود نگنجی تا محدود شوی. مثل نداری تا موجود گردی. زاده نشوی تا مولود شوی. تو آنی که نه ضدی داری تا با تو دشمنی کند و نه همتا که انبازی نماید و نه بدیل داری که با تو به مبارزه برخیزد. پس من، توحیدت را با نفی اضداد و انداد و اشباهت به پیشگاهت عرضه می‏کنم.
خداوند رکن اصلی همه نیایش‏ها، به‏ویژه نیایش‏های اولیای الهی است؛ زیرا دعا مولود رابطه انسان با خداوند است و بدین جهت در اول و آخر و وسط هر مناجاتی مطرح می‏گردد.
شناخت انسان نیایشگر از خود و خدایی که وی را آفریده است و معرفت آدمی به صفات کمالیه و جمالیه و شوق و اشتیاق جهت رسیدن به این معدن عظمت از طرفی، و احساس احتیاج به این مبدأ اعلی و احساس قصور و تقصیر انسان در راستای تکالیف انسانی خود از طرفی دیگر، موجب فوران آتشفشان دل را قالب ادعیه و نیایش‏های عرفانی شده است.
انسان نیایشگر، خدا را آن چنان که می‏یابد می‏ستاید و آن چنان وی را سجود می‏کند که شهود می‏کند. بنابراین معرفتِ داعی هر قدر قوی‏تر و جامع‏تر باشد، مضامین دعای او به همان مقدار عالی‏تر می‏گردد. از آنجایی که معرفت انسان‏های کامل، کاملترین معرفت است. لذا مناجاتشان نیز کاملترین مناجات خواهد بود.
تنوّع جهات در ادعیه حضرات معصوم علیهم‏السلام بدین جهت است؛ زیرا آنان حضرت احدیت را از جهات و ابعاد گوناگون ادراک کرده و با او به راز و نیاز می‏پردازند.

بقیه در ادامه مطلب

ادامه مطلب...


نوشته شده در  یکشنبه 90/8/15ساعت  5:33 عصر  توسط محمدرضا صرافی نژاد 
| نظر | لینک ثابت

عرفه؛ روزی بسان شب قدر

عرفه، از عیدهای بزرگ است، هر چند عید نامیده نشده است و روزی است که حق تعالی بندگان خویش را به عبادت و اطاعت ‏خود دعوت کرده، سفره جود و احسان خود را برای آنها گسترده است. شیطان در این روز، از همه اوقات خوارتر و حقیرتر و خشمناک ‏تر است .
عرفات، نام منطقه وسیعی است ‏با مساحت ‏حدود 18 کیلومتر مربع در شرق مکه معظمه، اندکی متمایل به جنوب که در میان راه طائف و مکه قرار گرفته است. زائران بیت‏الله الحرام در روز عرفه - نهم ذی الحجه - از ظهر تا غروب در این منطقه حضور دارند. در روایتی آمده است که آدم و حوا (علیه السلام) پس از هبوط از بهشت و آمدن به کره خاکی، در این سرزمین همدیگر را یافتند و به همین دلیل، این منطقه «عرفات‏» و این روز«عرفه‏» نام گرفته است. (1)
عرفه، از عیدهای بزرگ است، هر چند عید نامیده نشده است و روزی است که حق تعالی بندگان خویش را به عبادت و اطاعت ‏خود دعوت کرده، سفره جود و احسان خود را برای آنها گسترده است. شیطان در این روز، از همه اوقات خوارتر و حقیرتر و خشمناک ‏تر است .
روایت ‏شده که حضرت زین‏العابدین علیه السلام در روز عرفه صدای فقیری را شنید که از مردم کمک می‏خواست . حضرت فرمود: وای بر تو! آیا دست نیاز به سوی غیر خدا دراز می‏کنی؛ در حالی که امید می‏رود در این روز بچه‏هایی که در شکم مادر هستند، مورد فضل و لطف الهی قرار گیرند و سعادتمند گردند؟ (2)
در روایتی از حضرت صادق علیه السلام آمده است: « کسی که در ماه رمضان آمرزیده نگردد تا رمضان آینده آمرزیده نمی‏گردد؛ مگر این که روز عرفه را درک کند.» (3) به عبارت دیگر تنها امید کسانی که در ماه رمضان بخشیده نشده اند؛ روز عرفه می باشد.
بهترین عمل در روز عرفه دعا است و در میان روزهای سال، این روز برای دعا امتیاز ویژه‏ای دارد. با توجه به ایام سال و مناسبت های مختلف در می یابیم که برای دعا و مناجات همیشه شب، مورد نظر حضرت باری تعالی بوده است، مثل شب های قدر، شب نیمه شعبان و... و تنها روزی را که برای مناجات همگانی معرفی کرده اند؛ روز عرفه می باشد.
روز عرفه دارای دعاهای فراوانی است؛ ولی در این میان، دعای عرفه امام حسین علیه السلام دارای جایگاه ممتاز و ویژه است و در واقع، ناب ‏ترین و عمیق‏ ترین معارف الهی و توحیدی در این دعا، بر زبان سالار شهیدان علیه السلام جاری گشته است.
امام حسین علیه السلام در آخرین عرفه عمر خود، عصر روز عرفه با گروهی از خاندان و فرزندان و شیعیان، با نهایت ‏خاکساری و خشوع از خیمه بیرون آمدند و در جانب چپ کوه ایستادند . امام (علیه السلام) چهره مبارک خود را به سوی کعبه گردانید مانند مسکین نیازمندی که غذا می‏طلبد، دست‏ها را برابر صورت خود گرفت و دعایش را چنین آغاز کرد:
«الحمدلله الذی لیس لقضائه دافع ولا لعطائه مانع ولا کصنعه صانع و هو الجواد الواسع؛ سپاس خداوندی را سزاست که چیزی قضایش را دور نمی‏سازد و از عطا و بخشش او جلوگیری نمی‏کند و هیچ آفریننده‏ای آفرینش او را ندارد و او سخاوتمندی بی‏انتهاست.»
حضرت (علیه السلام) سپس به بیان گوشه‏ای از نعمت‏های بی پایان خداوند که انسان را در تمام مراحل رشد و تکامل در برگرفته، می‏پردازد و مهربانی مادران و دایه‏ها و مواظبت و پرستاری و دل ‏سوزی آنان را از الطاف و عنایت‏های خداوند می‏شمرد؛ سپس به لزوم شکر نعمت‏های الهی اشاره می‏کند و خود را از ادای یک شکر نیز عاجز و ناتوان می‏بیند . هر فرازی از این دعا، دریچه‏ای از نور و توحید و عشق و محبت‏ به خداوند را به سوی دل انسان می‏گشاید و عبارات دعا و محتوای آن، نشان می‏دهد که امام حسین علیه السلام در حال این دعا دائم از خود و عالم غافل گشته، تمام جهان را به یک سو نهاده، با همه وجود حضور خداوند و احاطه و اشراف او به همه ذرات هستی و نفوذ علم و قدرت و حیات او را بر تک تک ذرات و موجودات عالم مشاهده می‏نماید و آن چه را که دیده، بر زبان آورده است . امام حسین علیه السلام می‏خواهد با این نیایش، انسان و خدا را بشناساند و نزدیکی آن را به هم بنماید . او با این نیایش، منطقی‏ترین و واقعی‏ترین رابطه انسان با خداوند را توضیح می‏دهد .
دعای عرفه سیدالشهدا (علیه السلام) سراسر نور و عرفان پروردگار است و آمیزه‏ای از شور و عشق و محبت و معرفت ‏به ذات پاک خداوند است . در فرازهای این دعا، امام حسین (علیه السلام) با خداوند چنین عاشقانه زمزمه می‏کند:
خداوندا! اجازه فرما تا دمی چند در برابرت به زانو درافتم و قطراتی از اقیانوس جان، نثار بارگاهت نمایم . خیال دوری راه تا درگاه جمالت ‏خسته و فرسوده‏ام کرده است:
از گل آدم شنیدم بوی تو
راه‏ها پیموده‏ام تا کوی تو
خدایا! موجوداتی که در هستی خود نیازمند تو هستند، چگونه می‏توانند راهنمای من به سوی تو باشند؟
پروردگارا! آیا حقیقتی غیر از تو آن روشنایی را دارد که بتواند تو را بر من آشکار سازد؟ کی از نظر، غایب و پنهان بوده‏ای که نیازمند راهنمایی به سوی خود باشی و چه وقت از من دور بوده‏ای تا نمودهای جهان مرا به تو برساند؟
همه عالم به نور توست پیدا
کجا گردی تو از عالم هویدا؟
خدایا! روشنایی جمال و جلالت در جهان هستی آشکارتر از هر چیز است و وجود تو خفا و پوشیدگی ندارد تا چراغی سر راه بگیرم و بارگاه ربوبی تو را جست و جو نمایم و یا دلیلی را راهنمای خود به سوی تو قرار دهم؛ چون فروزنده چراغ تو و سازنده دلیل و راهنما، تویی .
خدای من! چشمی که تو را بر خود نگهبان و مراقب نبیند، کور و فرو بسته باد و بنده‏ای که از متاع محبت تو بی بهره باشد، سرمایه باخته و ورشکسته باد .
دیده‏ای کان چهره روشن نبیند کور باد
خاطری کز توست ‏خالی، تیره و بی نور باد
امام حسین علیه السلام با این دعا، روحی تازه به کالبد عرفات دمید و این نغمه خوش آسمانی و آوای دل‏انگیز ملکوتی را تا ابد در سینه سینای عرفات به یادگار گذاشت .
از صدای سخن عشق ندیدم خوش‏تر
یادگاری که در این گنبد دوار بماند
صحرای عرفات کالبد و جسم امام حسین علیه السلام روح آن است و به همین دلیل حق تعالی، در روز عرفه پیش از آن که به اهل موقف عرفات نظر لطف نماید، به زائران قبر پاک حسین علیه السلام (4) نظر رحمت می‏افکند . (

پی نوشت :

1 . رسول جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، نشر مشعر .
2 . مفاتیح الجنان، اعمال روز عرفه .
3 . همان، فضیلت ماه مبارک رمضان .
4 . مفاتیح الجنان، زیارت امام حسین (علیه السلام) در روز عرفه .



نوشته شده در  یکشنبه 90/8/15ساعت  5:32 عصر  توسط محمدرضا صرافی نژاد 
| نظر | لینک ثابت

<      1   2   3      >
style="display:none; text-align:center">??? ???-?????-?? ?????-?? ????