سمانه مغربیه:
همسر امام جواد(ع)، زنى است که در عصر خود همه او را بانویى باتقوا، مؤمن، هوشمند و خردمند مىدانستند. امام هادى(ع) بخشى از دانش مادر خود را این چنین بیان مىداشت: «امى عارفه بحقى؛ مادرم عارف به حق من در امامت است.»
براى تأکید بیشتر بر اینکه این زنان رشد علمى خود را مرهون تلاش شوهران خود بودهاند به آنچه در احوال سمانه بیان شده اشاره مىشود:
محمد بنفرج، سمانه مغربیه را که کنیزى بود براى امام جواد(ع) خریدارى کرد آن حضرت خود عهدهدار تربیت و تهذیب اخلاق آن بانو شد و نیز او را در خانهاى مستقر نمود که زنان آل على(ع) که نمونه پاکدامنى و ایمان بودند در آن خانه حضور داشتند. وى تحت تأثیر منش و سلوک آنان نیز قرار گرفت و از جمله زنان عابد، متهجد و قارى قرآن شد.زن و دانش،روایات و سیره معصومان(ع)
ازدواج امام جواد (ع) با ام الفضل
در این نکته اختلاف شده است که آیا مامون دخترش ام الفضل را پیش از وفات امام رضا (ع) به ازدواج امام جواد (ع) در آورد یا پس از وفات آن حضرت؟
نگارنده: در سیره امام رضا (ع) گذشت که مامون دخترش را به ازدواج امام جواد (ع) درآورد، بلکه وى را نامزد امام جواد (ع) قرار داد. از همین رو است که برخى توهم کردهاند که مامون دخترش را در زمان حیات امام رضا (ع) به ازدواج امام جواد (ع) درآورده است. اما حقیقت آن است که مامون دخترش را در زمان حیات امام رضا (ع) به نامزدى امام جواد (ع) درآورد و پس از رحلت امام رضا (ع) ، ازدواج آن دو صورت گرفت.
شیخ مفید گوید: مامون شیفته ابو جعفر (ع) بود. زیرا مىدید آن امام با آن سن و سال اندک در فضل و حکمت و علم و آداب و کمال عقل تا چه اندازه پیش است. به طورى که هیچ کدام از مشایخ همعصر آن حضرت با وى برابرى نمىکردند. از این رو دختر خویش را به همسرى امام جواد (ع) درآورد و در بزرگداشت و اکرام آن حضرت از هیچ کارى فروگذار نمىکرد.[1]
________________________________________
[1]سیره معصومان، ج 5، ص 220.
